164 Rozdział 10. Polityka turystyczna
• środki wynikające z ogólnej polityki państwa (np. aktywizacja sektora usługowego, aktywizacja regionów mniej rozwiniętych gospodarczo, współtworzenie i realizacja polityki zagranicznej),
• ustawodawstwo turystyczne (np. przepisy prawne dotyczące funkcjonowania gospodarki turystycznej w państwie, przepisy o funkcjonowaniu bazy noclegowej, przepisy dotyczące podróżowania za granicę),
• środki ekonomiczno-finansowe (np. ceny, podatki, opłaty lokalne, ograniczenia dewizowe, zwolnienia i ulgi podatkowe, obligacje komunalne, gwarancje kredytowe),
• środki administracyjno-organizacyjne (np. powoływanie do działania organizacji odpowiedzialnych za promocję produktu turystycznego w kraju i za granicą, partnerstwo publiczno-pry watne)15.
Wprowadzenie uregulowań prawnych dotyczących świadczenia usług turystycznych wynika m.in. z:
• potrzeby ochrony interesów konsumentów,
• konieczności zapewnienia zgodności standardów oferowanych usług ze standardami obowiązującymi na globalnym rynku turystycznym.
Do najważniejszych organów państwowych, które oddziałują na sektor turystyczny i jednocześnie zajmują się polityką turystyczną w aspekcie makroekonomicznym, należą:
• organy ustawodawcze państwa (sejm i senat),
• centralne organy administracji państwowej, nie mające charakteru turystycznego, ale mające wpływ na funkcjonowanie sektora turystycznego (np. poszczególne ministerstwa),
• lokalne i regionalne organy samorządu terytorialnego (np. sejmiki wojewódzkie),
• centralne i terenowe organy turystycznej administracji państwowej (np. Departament Turystyki w Ministerstwie Gospodarki, Polska Organizacja Turystyczna),
• doradcze organy administracji państwowej i administracji turystycznej,
• turystyczne organy gospodarcze (np. izby gospodarcze: Polska Izba Turystyki, Polskie Zrzeszenie Hoteli),
• turystyczne organizacje społeczne (np. Polskie Towarzystwo Turystyczno-Krajoznawcze, Polskie Towarzystwo Schronisk Młodzieżowych).
Pod wpływem polityki turystycznej państwa oraz organizacji międzynarodowych następuje kształtowanie bardzo ważnego dla każdego przedsiębiorstwa z sektora turystycznego otoczenia instytucjonalno-prawnego, w skład którego wchodzą m.in. system prawny, instytucje rządowe i pozarządowe oraz wszelkiego rodzaju grupy nacisku. Na politykę turystyczną organizacji międzynarodowych w odniesieniu do polskich realiów składają się decyzje podejmowane głównie przez organy Unii Europejskiej oraz OECD.
Większość krajów europejskich wypracowała odmienne sposoby zarządzania sektorem turystycznym, których wspólnym elementem jest rozdzielenie funkcji administracyjnych i wykonawczych. W całym systemie zarządzania turystyką podstawową rolę odgrywają organy administracji turystycznej (National Tourism Administration - NTA), niezależnie od swojego usytuowania w strukturze administracji rządowej szczebla centralnego. Rolę takiej organizacji najczęściej odgrywa stosowne ministerstwo
15
W. Alejziak. Turystyka w obliczu wyzwań XXI wieku, Wydawnictwo Albis, Kraków 1999, s. 104-114.