Ekonomika turystyki R Łazarek (125)

Świadczenia pośrednie obejmują:

-    budowę i eksploatację urządzeń turystycznych dla robotników i urzędników;

-    dotacje na rzecz urządzeń turystycznych o charakterze socjalnym;

-    udział w świadczeniach dodatkowych na rzecz turystyki socjalnej;

-    popieranie instytucji turystycznych i inicjatyw podjętych na rzecz turystyki socjalnej;

-    świadczenia na rzecz funduszy wypoczynku w przedsiębiorstwach;

-    popieranie przedsięwzięć dotyczących propagowania turystyki.

6.3. Idea Kasy podróży

W wielu krajach organizacje spółdzielcze i różne stowarzyszenia są promotorami i inicjatorami rozwoju turystyki socjalnej. Na przykład w Szwajcarii, niezależnie od przedstawionych świadczeń bezpośrednich i pośrednich, spółdzielczość specjalnie zajmowała się turystyką socjalną. Już przed II wojną światową Związek Szwajcarskich Spółdzielni Spożywców podjął się budowy własnych domów wczasowych. Nie było to nic oryginalnego, stanowiło bowiem naśladowanie działalności niektórych szwajcarskich przedsiębiorstw przemysłowych, które posiadały już domy wczasowe dla swych pracowników. Także różne szwajcarskie związki zawodowe prowadziły własne domy wczasowe.

W Szwajcarii szukano jednak rozwiązań ogólnych, które - zgodnie z zasadami gospodarki rynkowej i idei turystyki socjalnej - zapewniałyby udział w wakacjach i podróżach ludności o niższych dochodach. Chodziło też o to, aby w gospodarce turystycznej nie stwarzać nacisku na obniżanie cen usług turystycznych, ale zapewnić przedsiębiorstwom turystycznym „normalne” dochody; jak również o to, aby dla turystyki socjalnej zapewnić warunki działania w ogólnie dostępnej bazie turystycznej na zasadzie równouprawnienia z normalną turystyką komercyjną oraz równorzędności między turystami krajowymi i zagranicznymi. Często też wyszczególnione formy finansowania konsumpcji turystycznej, wzięte z osobna, nie wystarczały dla zapewnienia pomocy osobom szukającym wypoczynku, a posiadającym niskie dochody. Odpowiednie rozwiązanie mogłaby zapewnić kombinacja tych form³⁸.

Nad rozwiązaniem tym pracowali przewodniczący Szwajcarskiego Związku Turystycznego, Fritz Ehrenspcrger i prof. W. Hunziker. W lipcu 1939 r. był gotowy projekt „Szwajcarskiej Kasy Podróży”, który odpowiadał przedstawionym założeniom finansowania konsumpcji turystycznej.

Kasa Podróży została założona w 1939 r. jako spółdzielnia, która podjęła zadanie ułatwiania finansowania indywidualnych wakacji oraz popierania turystyki w środowiskach o niższych dochodach. Była to instytucja oszczędnościowa. Działała według zasad obrotu bezgotówkowego, opartego na „czekach podróży”, które

^,8 Por. W. Hunziker: Kilka uwag..., s. 43.

127