Ekonomika turystyki R Łazarek (141)

Wydzielona w niektórych krajach pod nazwą „turystyki” gałąź ograniczała się głównie do hotelarstwa i gastronomii.

W pewnej grupie krajów wydzielano oprócz hotelarstwa i gastronomii także usługi rekreacyjne (Holandia, Kanada, Afryka Południowa, USA). Było to bardziej wyraźne uwypuklenie niektórych elementów gospodarki turystycznej we współczesnym tego słowa znaczeniu.

Na przykład w USA hotelarstwo oraz usługi rekreacyjne i rozrywkowe znajdowały się w grupie usług, w Kanadzie oddzielnie było hotelarstwo, oddzielnie gastronomia i oddzielnie usługi rekreacyjne. W Holandii w ramach działalności produkcyjnej wyszczególniono usługi rekreacyjne, hotele, kawiarnie, restauracje i inne. W Afryce Południowej w grupie „innych usług” znajdowały się hotele, restauracje oraz usługi rekreacyjne.

Odrębną grupę stanowiły kraje, w których jako wyraźnie określona gałąź występowało hotelarstwo i gastronomia, na ogół w ramach handlu wewnętrznego. Tak było np. w Belgii, Danii, Irlandii, Luksemburgu i w W. Brytanii. Nieco inaczej było w Szwajcarii, gdzie hotele i restauracje występowały wśród innych gałęzi w ramach przemysłu i rzemiosła. Tam również znajdowały się handel hurtowy i detaliczny, transport i komunikacja, sport, teatr, film oraz inne usługi. Ostatnią grupę stanowiły kraje, w których nie było wyraźnego określenia hotelarstwa i gastronomii. Były one włączone do ogólnej grupy obejmującej różne usługi - tak klasyfikowały Brazylia, Grecja, Hiszpania, Indie, Szwecja, Turcja, Egipt.

W Polsce na początku lat dziewięćdziesiątych (do 31 grudnia 1992 roku) obowiązywała Klasyfikacja Gospodarki Narodowej (KGN), według której dokonywano wyliczeń podstawowych wskaźników dotyczących gospodarki. Klasyfikacja ta miała charakter podmiotowy, a jednostką klasyfikacyjną był podmiot gospodarczy. Klasyfikacja wydzielała gałąź gospodarki pod nazwą „turystyka i wypoczynek”. W skład tej gałęzi wchodziły jednak tylko trzy branże, tj. hotele, organizowanie i obsługa ruchu turystycznego oraz ośrodki wczasowo-wypoczynkowe.

Z dokonanego przeglądu wynika, że w żadnym kraju w klasyfikacji gospodarki nie spotkaliśmy się z wyodrębnieniem „przemysłu turystycznego” czy „gospodarki turystycznej” jako agregatu obejmującego większość elementów obsługi turystów tak ze sfery wytwarzania dóbr, jak i usług. W razie wyodrębnienia „turystyki” jako gałęzi obejmowała ona - jak już wskazywaliśmy - z reguły hotelarstwo wraz z przyhotelową gastronomią. Wszystko to przemawia za słusznością twierdzenia, że pojęcie „przemysłu turystycznego” tj. „gospodarki turystycznej” jako agregatu różnych działalności, nie jest pojęciem samodzielnego działu czy gałęzi gospodarki, ale może być jedynie określeniem utworzonym na użytek polityki turystycznej, pojęciem niezbędnym do ustalenia znaczenia i roli turystyki w polityce gospodarczej, w rozmaitych działach i gałęziach gospodarki oraz ustalenia w polityce gospodarczej takich czy innych preferencji dla poszczególnych elementów „heterogenicznego” działu czy sektora, jakim jest „gospodarka turystyczna”.

144