Foto2951

148 Rozdział 2

Zarządzanie kryzysowa w samorządach w ujęciu praktycznym 149

gminy najczęściej stosowaną będzie ta w skali 1:10 000. Jest to mapa dokładna, w związku z tym będzie można na niej umieścić wszystkie informacje graficzne z dużą dokładnością. Mapa dla gminy będzie się więc składać z kilku arkuszy, dlatego należy ją odpowiednio skleić. Z praktycznego punktu widzenia należy przygotować co najmniej dwa egzemplarz. Jeden przeznaczamy na umieszczenie możliwych zagrożeń i wszystkich elementów wchodzących w skład systemu zarządzania, uwzględniając również możliwe wariant działań. Mapę uzupełniamy tabelami, które pozwolą nam szybciej reagować, bez zaglądania do części opisowej. Osoby potrafiące czytać mapę nie potrzebują części opisowej, aby wypracować odpowiednie decyzje do działania. Na drugim egzemplarzu umieszczamy tylko tytuł mapy, pozostałe elementy będziemy nanosić na nią w trakcie działań ratowniczych. Po zakończeniu akcji ratowniczej mamy gotowy dokument obrazujący trafność podejmowanych decyzji w trakcie neutralizacji zdarzenia. W dzisiejszych czasach coraz częściej będziemy mieli do dyspozycji mapy cyfrowe. Ułatwiają one pracę, wzbogacone o odpowiednie możliwości dadzą nam np. odpowiedź na pytanie Jaki obszar gminy będzie pod wodą w zależności od poziomu wody? Ile w strefie zalewowej znajdzie się osób? W tym ile dzieci, ile kobiet? Dowiemy się również, ile osób i zwierząt należy ewakuować. Niestety tu mogą wystąpić niespodzianki. Człowiek, a co za tym idzie również służby funkcjonujące w ramach zarządzania kryzysowego uzależnione są od dostaw energii elektrycznej. Wprawdzie część urzędów, szpitali i innych ważnych obiektów posiada już agregaty prądotwórcze i kierujący nimi myślą, że są zabezpieczeni. Nic bardziej mylnego. W trakcie powodzi w 1997 roku został zalany całkowicie Urząd Miejski w Raciborzu, co spowodowało ewakuację całego personelu poza obiekt. Prezydent musiał stworzyć Zapasowe Stanowisko Kierowania. Dziś należy pomyśleć o tym, czy to ZSK jest przygotowane rzeczywiście poza strefą oddziaływania zagrożenia wynikającego z usytuowania Urzędu, jest wyposażone w odpowiednie materiały, sprzęt, w tym łączności. Może się zdarzyć, że na większym obszarze zanikła dostawa energii elektrycznej, więc zaplanujmy awaryjny system łączności. Stąd również sugestia o opracowaniu map w formie papierowej, które będzie można w trybie alarmowym przenieść do ZSK.

2.1.7. Inne plany w zarządzaniu kryzysowym

Plan zarządzania kryzysowego jako dokument nie jest jedynym planem. Uzupełnieniem tej dokumentacji w formie załącznika jest między innymi plan obrony cywilnej. W zależności od oceny zagrożeń opracowuje się i inne np.:

1)    operacyjne plany przeciwpowodziowe dla gmin, powiatów, województw ale i zakładów pracy, które uczestniczą w tym procesie,

2)    plany ochrony zabytku (rów) na wypadek konfliktu zbrojnego i sytuacji kryzysowych - dla zabytku, gminy, powiatu, województwa, które z założenia są uzupełnieniem planów OC,

3) dokumentacje planowych działań zapewnienia funkcjonowania publicznych

urządzeń zaopatrzenia w wodę w warunkach specjalnych - dla gmin - również forma uzupełnienia planu OC.

Jak z powyższego wynika, ważnym ogniwem planowania jest plan obrony cywilnej. Jest to dokument, który wykonuje się na bazie Wytycznych Szefa Obrony Cywilnej Kraju w sprawie zasad opracowania planu obrony cywilnej województw, powiatów, gmin i zakładów pracy z 13 października 1999 r. Można wnioskować, że wytyczne te to biały kruk. Zapewne należałoby je trochę odkurzyć, ale jednocześnie należy stwierdzić, iż przepisy, będące częścią składową planów w międzyczasie uległy zmianie, w związku z tym i plan OC zmienił swą treść. Plan OC, podobnie jak i plan ZK opracowuje się w formie opisowej i graficznej. Mankamentem tego planu jest obowiązek nakładania klauzul nie-jawności. Decydował o tym dotychczas właściwie jeden fragment planu tzw. zestaw zadań. Od momentu zmiany przepisów prawnych w tym zakresie właściwie nie jest on tam umieszczany. Dlatego słusznym byłoby zmienić te zasady i na poziomie zakładu i gminy, a nawet powiatu mogłyby to być, podobnie jak plany ZK, dokumenty jawne. Wytyczne do opracowania planów OC są bardzo szczegółowe. Praktycznie w niezmienionej treści obowiązują na wszystkim poziomach administracyjnych. Logicznym jest, że są pewne różnice wynikające z różnicy zadań na poziomie zakładu i powiatu.

W skład tego planu, jego części opisowej wchodzą następujące rozdziały i zagadnienia:

I. OCENA ZAGROŻENIA I ZAMIAR REALIZACJI ZADAŃ OC

- 1. Ogólna charakterystyka gminy.

2.    Wnioski z oceny zagrożenia.

3.    Przewidywane straty wśród ludności i w infrastrukturze.

4.    Priorytety działań ratowniczych.

5.    Zestawienie formacji OC.

6.    Zestawienie sił współdziałających.

7.    Podział sił i środków na rejony porażenia.

8.    Zestawienie elementów organizacyjnych systemu wykrywania zagrożeń i alarmowania.

9.    Schemat łączności kierowania i współdziałania.

10.    Plan alarmowania formacji obrony cywilnej.

11.    Tabela danych łączności radiotelefonicznej miasta.

U. PLAN EWAKUACJI

1.    Plan ewakuacji ludności.

2.    Plan osiągania gotowości elementów organizacyjnych.

3.    Wykaz osób kierujących procesem ewakuacji.

4.    Plan alarmowania członków zespołu kierowania procesem ewakuacji.