242
8. GRUPY AMBULATORYJNE
miejsca pracy, w końcu jednak pojawią się wydarzenia z życia osobistego, takie jak małżeństwa, rozwody, macierzyństwo, urlop macierzyński i im podobne, które trzeba będzie omawiać o tyle, o ile wpływają na wykonywanie zadań zawodowych.
Gdy już osoby organizujące grupę wsparcia podjęły decyzję co do jej formatu (np. dział kadr małej firmy informatycznej prosi terapeutę, by poprowadził sześć spotkań poświęconych „rozwiązywaniu problemów" ze wszystkimi pracownikami szczebla zarządzania), prowadzący musi zacząć strukturalizować sesje. Ważne, by zwłaszcza podczas pierwszych spotkań grupa nie skupiała się nadmiernie na zachowaniu lub problemie któregokolwiek z jej uczestników. Członkowie grupy powinni zamiast tego szukać problemów wspólnych im wszystkim. Grupa często dąży do wskazania „pacjenta" - w ten sposób znajduje interesujący temat i katalizuje pierwsze sesje; proces ten jednakże szybko prowadzi do wyznaczenia „kozła ofiarnego" i jest nieproduktywny.
Terapeuta powinien zamiast tego zachęcać do altruizmu i dawania rad, prosząc bardziej doświadczonych uczestników, by dzielili się z innymi sposobami radzenia sobie ze stresem w środowisku zawodowym i opisywali bieżące problemy, z którymi ciągle trudno im się uporać. Jeśli mamy do czynienia z grupą pełną złości, najlepiej, by uczestnicy systematycznie i otwarcie identyfikowali wszystkie swoje główne źródła stresu i frustracji, zamiast ujawniać te uczucia nie wprost i w sposób zawoalowany („Te spotkania naprawdę przeszkadzają mi w dotrzymaniu terminów w moim wydziale"). Terapeuta musi bardzo ostrożnie dozować wszelkie wyrazy konfliktu i wrogich uczuć. Zbyt wczesne i zbyt silne wyrażenie otwartej złości lub zbyt wczesna i silna konfrontacja są bardzo niebezpieczne dla spójności grupy.
Poszczególne rodzaje grup wsparcia różnią się pod względem zdolności do przyjęcia interakcji zachodzących tu i teraz. Grupa stażujących psychiatrów, na przykład, z pewnością skorzysta na skupieniu uwagi na tym, co dzieje się tu i teraz i rzuceniu światła na proces grupowy. Te same interwencje mogą nie być pomocne w grupie wsparcia dla pielęgniarek z OIOM-u, które stale pracują, by tak rzec, na pierwszej linii frontu; przede wszystkim uczestniczki mogą być dużo bardziej zainteresowane radzeniem sobie ze stresem związanym z pracą i na początku nie będą ich obchodzić napięcia interpersonalne wśród personelu. Dopiero później, gdy rozwiną się pozytywne uczucia i świadomość wzajemnych zależności, można delikatnie i w sposób wspierający zacząć badać napięcia i trudności interpersonalne.
Osoby wykonujące zawody, które wymagają wysokich umiejętności, niekiedy mają poczucie własnej mocy, kompetencji i skuteczności, kiedy indziej zaś