147
GRUPY PODTRZYMUJĄCE I REHABILITACYJNE
ZADANIA I TECHNIKI
Wprawdzie podstawowe zasady pracy grupowej z tą populacją pacjentów są podobne do zasad obowiązujących w grupach dla pacjentów gorzej funkcjonujących, hospitalizowanych na oddziałach ostrych lub oddziałach dla przewlekle chorych, warto jednak wspomnieć o czterech aspektach pracy charakterystycznych dla grup pacjentów objętych farmakoterapią i poszpitalnych grup dla osób przewlekle chorych.
Pierwszym z nich jest edukacja dotycząca leków psychotropowych i efektów ubocznych farmakoterapii. Część tego zadania prowadzący może i powinien wziąć na siebie, musi jednak również zachęcać pacjentów, by udzielali sobie nawzajem rad dotyczących zarówno właściwego działania leków, jak i ich efektów ubocznych. Pacjenci często chętnie angażują się w dyskusje na ten temat i z zapałem porównują notatki, co sprzyja bezpiecznej, niepowodującej zadrażnień wymianie interpersonalnej.
Po drugie, większość pacjentów z przewlekłymi zaburzeniami psychotycznymi miewała halucynacje słuchowe, stany paranoidalne lub cierpiała na okresowe zaburzenia myślenia. Objawy te dostarczają pacjentom w grupie wspólnego tematu do rozmowy, podczas której mogą się dowiedzieć, że inni uczestnicy nie potwierdzają ich doświadczenia. Jeden z pacjentów może, na przykład, powiedzieć, że niepokoją go głosy, które zwracają się wprost do niego z telewizora; mniej psychotyczni uczestnicy grupy mogą go zapewnić, że nie słyszą tych głosów i chociaż owo doświadczenie może się wydawać rzeczywiste, same głosy rzeczywiste nie są. Terapeuta może wówczas zainicjować dyskusję na temat użytecznych strategii radzenia sobie z halucynacjami słuchowymi. Pacjenci mogą się podzielić radami dotyczącymi rozmaitych technik, które pomagały im w zmaganiach z kłopotliwymi objawami, takich jak unikanie stresujących sytuacji, zażycie odpowiedniej dawki leku, słuchanie muzyki, rozmowa z przyjacielem, zajęcie się swoim hobby itp. Podobnie pacjenci myślący paranoicznie mogą się uczyć podważać swoje podejrzenia, pytając w sposób niekonfrontacyjny uczestników grupy, czy ich obawy są słuszne.
Z powodu braku zaufania do innych i braku umiejętności społecznych wielu pacjentów przewlekle chorych psychicznie prowadzi życie samotne i wyizolowane. Dlatego trzecim ważnym aspektem omawianych grup jest rozwój umiejętności społecznych ich uczestników. Terapeuta musi instruować pacjentów, by wypróbowywali nowe sposoby komunikowania się: „Wendy, czy możesz nam powiedzieć, jak to było, gdy poszłaś na przyjęcie urodzinowe do siostry?” albo: „Wendy, Terry denerwuje się spotkaniem rodzinnym, które go niebawem czeka.