143
GRUPY PODTRZYMUJĄCE I REHABILITACYJNE
wydaje im się, że wszystkich oszukują, są bezsilne i nieskuteczne. Poczucie skuteczności można wzmocnić, prosząc uczestników, by identyfikowali i badali konkretne kwestie zagrażające ich poczuciu kompetencji. Można też zachęcać ich, by zajęli wspólne stanowisko w jakiejś trudnej sprawie; na przykład psychologowie stażyści będą mieli większe poczucie mocy, gdy jako grupa przeciwstawią się jakiejś administracyjnej decyzji mającej wpływ na ich szkolenie. Prowadzący grupę wsparcia dla profesjonalistów musi zarazem uważać, by nie promować zachowań, które służą jedynie rozładowaniu przez grupę gwałtownych uczuć i nie stwarzać sytuacji wywołujących takie emocje, że nieuchronny staje się rozłam w grupie lub podział na podgrupy.
„Wypalenie zawodowe" to szczególnie ważny temat w grupach ciężko pracujących profesjonalistów. Ich uczestnicy mówią, że nie potrafią zapomnieć o pracy w czasie wolnym albo że utracili umiejętność odczuwania przyjemności, radości czy prawdziwego odprężenia. Niektórzy stają się pracoholikami, anhe-donikami bądź są stale nieszczęśliwi w miejscu pracy. Wielu nadużywa substancji psychoaktywnych. Terapeuta grupowy może korzystać z technik redukowania napięcia fizycznego i psychicznego - takich jak ćwiczenia relaksacyjne, fantazje sterowane czy autohipnoza - oraz uczyć tych technik. Są one szczególnie przydatne podczas weekendowych wspólnych wyjazdów zespołu bądź dłuższych warsztatów.
Najlepiej, gdy grupy wsparcia dla profesjonalistów mają z góry określoną liczbę spotkań lub wyznaczone ramy czasowe. W ten sposób podkreśla się założenie, że uczestnicy są zasadniczo zdrowi, mają nienaruszone zdolności do radzenia sobie z życiem i rozwiązywania problemów i nie potrzebują formalnego leczenia. W tego rodzaju grupach wsparcia kładzie się nacisk na ich siłę i kompetencje oraz zachęca do postrzegania siebie jako osób, które reagują na stres związany z miejscem pracy. Dobrze, gdy spotkania grupy wsparcia są ograniczone w czasie, a zarazem stanowią część powtarzalnego, stałego wzorca, z góry zaplanowanego i przewidywalnego (tak jak coroczne wyjazdy personelu). Taki format pomaga włączyć nowych członków zespołu i umożliwia okresowe ponowne badanie źródeł stresu zawodowego, umiejętności radzenia sobie z nim oraz interakcji interpersonalnych w miejscu pracy.
Grupy podtrzymujące i rehabilitacyjne są prowadzone w różnego rodzaju ośrodkach ambulatoryjnych, a ich celem jest leczenie pacjentów z przewlekłymi chorobami psychicznymi lub przewdekłymi problemami behawioralnymi. Do tej