Scan 110328 0112

114

7. GRUPY NA ODDZIAŁACH SZPITALNYCH

Udział w typowej sesji grupowej jest obowiązkowy; prowadzący zaczyna od poproszenia, by uczestnicy przedstawili się sobie wzajemnie. Następnie proponuje temat albo zadanie grupowe na tę konkretną sesję, na przykład informując grupę, że dziś uczestnicy będą zajmować się kwestią wzmacniania poczucia własnej wartości. Podaje konkretne instrukcje związane z tym zadaniem, na przykład prosi, by każdy po kolei powiedział grupie o jakiejś swojej cesze, z której jest dumny. Następnie każdy z uczestników otrzymuje wspierającą, pozytywną informację zwrotną: „Nina powiedziała nam właśnie, że jest dumna z tego, iż potrafi szybko zawierać przyjaźnie. Marge, co twoim zdaniem jest w Ninie takiego, co ją czyni tak przyjazną?". Jeśli odpowiedź Marge będzie niewłaściwa albo wroga („Nina zawiera przyjaźnie, ale często po to, żeby coś z tego mieć"), terapeuta szybko interweniuje, by rozładować sytuację, i nie próbuje doprowadzić do tego, żeby grupa zrozumiała, dlaczego Marge daje Ninie taką informację zwrotną: „Wygląda na to, że Marge również zauważyła, iż Nina szybko zawiera przyjaźnie. Wszyscy chcielibyśmy mieć taką cechę".

Grupy dla gorzej funkcjonujących pacjentów są zatem w znacznej mierze zorientowane na treść i terapeuta rzadko komentuje w nich interakcje między uczestnikami. Musi uważnie obserwować poziom niepokoju, by zapobiec nadmiernej stymulacji interpersonalnej i sensorycznej (przenosząc na przykład uwagę z Niny na kogoś innego, jeśli zanosi się na kłótnię). Wskazuje zachowania nie-przystosowawcze - zarówno w grupie, jak i poza nią - omawia je z grupą i zniechęca do nich. („Powiedziałaś, Marge, coś pozytywnego Ninie, ale potem to wycofałaś. Dzisiaj jest dzień wyłącznie pozytywnych informacji zwrotnych. Czy mogłabyś jeszcze raz skomentować przyjacielski charakter Niny?").

Yalom opisuje interakcyjny format grupy dostosowany specyficznie do pacjentów gorzej funkcjonujących, zwany grupami zogniskowanymi. Uważne ukierunkowanie przez prowadzącego i uporządkowany schemat zajęć z wykorzystaniem ustrukturalizowanych ćwiczeń sprzyjają bezpiecznemu, zapewniającemu wsparcie, niezbyt intensywnemu zaangażowaniu się pacjentów w relacje interpersonalne. Typowe ćwiczenia dotyczą sześciu podstawowych obszarów: otwierania się, empatii, interakcji tu i teraz, rozmowy w diadzie, zmiany osobistej oraz ćwiczeń relaksacyjnych (patrz Tabela 5). Terapeuta reguluje intensywność interakcji w grupie, przenosząc uwagę uczestników, w odpowiednich proporcjach, z treści na proces i odwrotnie, zależnie od siły ego pacjentów i możliwości funkcjonowania grupy jako całości.

Zachęcanie do interakcji za pomocą opartych na instrukcji, niebezpośred-nich, zorientowanych na treść środków, zamiast w sposób bezpośredni i zorientowany na proces, jest cechą charakterystyczną grup dla osób gorzej funkcjonu-