MINISTERSTWO EDUKACJI
NARODOWEJ
Jan Goworko
Przestrzeganie przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony
przeciwpożarowej i ochrony środowiska
714[03].L1.01
Poradnik dla nauczyciela
Wydawca
Instytut Technologii Eksploatacji  Państwowy Instytut Badawczy
Radom 2006
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
Recenzenci:
mgr inż. Krzysztof Lenkiewicz
mgr Romuald Mazur
Opracowanie redakcyjne:
Jan Goworko
Konsultacja:
mgr Zenon W. Pietkiewicz
Korekta:
Poradnik stanowi obudowę dydaktyczną programu jednostki modułowej 714[03].L1.01
,,Przestrzeganie przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy , ochrony przeciwpożarowej
i ochrony środowiska
Wydawca
Instytut Technologii Eksploatacji  Państwowy Instytut Badawczy, Radom 2006
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
1
SPIS TREŚCI
1.Wprowadzenie 3
2.Wymagania wstępne 5
3.Cele kształcenia 6
4.Przykładowe scenariusze lekcji 7
5.Ćwiczenia 11
5.1. Prawna ochrona pracy. Przepisy bezpieczeństwa. Wymagania higieniczno
 sanitarne i bezpieczeństwa pracy oraz bezpieczeństwa
przeciwpożarowego w lakiernictwie. Przewidywanie zagrożeń. Skaleczenia,
oparzenia termiczne. Oparzenia chemiczne. Zatrucia. Alergie. Uszkodzenia
oka i ucha. Choroby psychosomatyczne i nerwice 11
5.1.1.Ćwiczenia 11
5.2. Wentylacja i klimatyzacja pomieszczeń pracy. Czynniki szkodliwe,
uciążliwe i niebezpieczne występujące w procesach pracy. Zasady
kształtowania bezpiecznych i higienicznych warunków pracy.
Zabezpieczenie urządzeń napędowych. Bezpieczeństwo pracy przy
urządzeniach elektrycznych 12
5.2.1.Ćwiczenia 12
5.3. Środki ochrony indywidualnej i zbiorowej. Bezpieczeństwo pracy przy
urządzeniach pod ciśnieniem 13
5.3.1.Ćwiczenia 13
5. 4. Zagrożenia pożarowe, zasady ochrony przeciwpożarowej 14
5.4.1.Ćwiczenia 14
5.5. Zasady ochrony środowiska na stanowisku pracy. Zabezpieczenie miejsca
wypadku 16
5.5.1.Ćwiczenia 16
6. Ewaluacja osiągnięć ucznia 17
7. Literatura 32
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
2
1. WPROWADZENIE
Poradnik, który otrzymujesz do rąk, będzie Ci pomocny w przygotowaniu do realizacji
zajęć dydaktycznych o przepisach bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej
oraz przepisach ochrony środowiska, a także ułatwi praktyczne wykonywanie czynności
dydaktycznych z uwzględnieniem przedmiotowej tematyki.
Poradnik ten zawiera:
 wymagania wstępne, wykaz umiejętności, jakie uczeń powinien posiadać już
ukształtowane, aby bez problemów mógł korzystać z poradnika dla ucznia,
 cele kształcenia,
 wykaz umiejętności, jakie uczeń ukształtuje podczas pracy z poradnikiem dla ucznia,
 przykładowe scenariusze zajęć,
 ćwiczenia, przykładowe ćwiczenia ze wskazówkami do realizacji, zalecanymi metodami
nauczania-uczenia oraz środkami dydaktycznymi, z których nauczyciel może skorzystać
w całości lub wybrać jego zdaniem najlepsze,
 przykład narzędzi pomiaru dydaktycznego,
 wykaz literatury.
Bezpieczeństwo i higiena pracy
W czasie pobytu w pracowni musisz zapoznać uczniów z regulaminem pracowni,
przepisami bhp oraz instrukcją bezpieczeństwa pożarowego, wynikających z rodzaju
wykonywanych czynności. Przepisy te należy przedstawić przed zajęciami oraz egzekwować
ich przestrzegania w czasie trwania nauki. Obowiązujące instrukcje i regulaminy stanowią
integralną część realizowanego modułu.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
3
714 [03].L1
Fizykochemicze podstawy
lakiernictwa
714 [03].L1.01
Przestrzeganie przepisów bhp
ochrony ppoż. i ochrony
środowiska
714 [03].L1.02 714 [03].L1.03
Posługiwanie się Wykonywanie pomiarów
podstawowymi pojęciami laboratoryjnych
fizykochemicznymi
714 [03].L1.04 714 [03].L1.05 714 [03].L1.06
Rozróżnianie metali i Zapobieganie korozji Rozpoznawanie
stopów metali materiałów lakierniczych i
pomocniczych
Schemat układu jednostek modułowych
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
4
2. WYMAGANIA WST
PNE
Przystępując do realizacji programu jednostki modułowej uczeń, powinien:
- umieć korzystać z różnych z
ródeł informacji,
- znać obowiązujące w miejscu nauki przepisami bhp, ochrony ppoż. i ochrony
środowiska,
- zorganizować stanowisko pracy zgodnie z wymogami ergonomii,
- posiadać zaświadczenie o braku przeciwwskazań do nauki zawodu.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
5
3. CELE KSZTAA
CENIA
W wyniku realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien, umieć:
- zinterpretować podstawowe akty prawne, prawa i obowiązki pracownika oraz
pracodawcy związane z bezpieczeństwem i higiena pracy,
- dostrzec zagrożenia związane z wykonywaną pracą,
- wyjaśnić na wybranych przykładach działalności zawodowej zasady bezpiecznej pracy,
- zastosować procedury udzielania pierwszej pomocy osobom poszkodowanym,
- zastosować odpowiednie zabezpieczenia miejsca wypadku,
- zareagować w przypadku zagrożenia pożarowego zgodnie z instrukcją przeciwpożarową,
- zastosować podręczny sprzęt oraz środki gaśnicze zgodnie z zasadami ochrony
przeciwpożarowej,
- zastosować zasady ochrony środowiska naturalnego,
- dobrać i zastosować odzież ochronną oraz środki ochrony indywidualnej we zależności
od prowadzonych prac lakierniczych,
- przewidzieć i zapobiec zagrożeniom życia i zdrowia pracowników,
- zastosować zasady bezpiecznej pracy podczas styczności z urządzeniami elektrycznymi i
mechanicznymi.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
6
4. PRZYKA
ADOWE SCENARIUSZE LEKCJI
Scenariusz zajęć 1
Osoba prowadząca & & & & & & & & & & & & & & & & & & .
Modułowy program nauczania: Lakiernik 314[03]
Moduł: Przestrzeganie przepisów bhp, ochrony ppoż. i ochrony
środowiska 714[03].L1.01
Jednostka modułowa: Przestrzeganie przepisów bhp, ochrony ppoż. i ochrony
środowiska 714[03].L1.01
Temat: Zabezpieczenie miejsca wypadku .
Cel ogólny: umiejętność udzielani pomocy w miejscu wypadku.
Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń potrafi:
- zinterpretować podstawowe akty prawne, prawa i obowiązki pracownika oraz
pracodawcy związane z bezpieczeństwem i higiena pracy,
- zastosować procedury udzielania pierwszej pomocy osobom poszkodowanym,
- zastosować odpowiednie zabezpieczenia miejsca wypadku,
Metody nauczania uczenia się:
- podająca  wykład,
- praktyczna- pokaz z objaśnieniem.
Formy organizacyjne pracy uczniów:
- indywidualna,
- w grupach.
Czas: 90 min.
Środki dydaktyczne:
- foliogramy,
- instrukcje,
- przepisy prawne,
- materiały piśmienne
- fantom
- podstawowe środki opatrunkowe.
Przebieg zajęć:
1. Sprawy organizacyjne.
2. Nawiązanie do tematu, omówienie celów zajęć.
3. Zorganizowanie stanowiska pracy.
4. Realizacja tematu:
Czynności nauczyciela - nauczyciel omawia:
- podstawy prawne udzielania pomocy medycznej,
- podstawowe określenia pierwszej pomocy
- zasady oględzin miejsca wypadku
- regulacje prawne wypadków przy pracy i chorób zawodowych
- zabezpieczenie miejsca wypadku
- podstawy prawne udzielania pierwszej pomocy
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
7
- zagrożenia wynikające z udzielania pierwszej pomocy
- zasady postępowania na miejscu wypadku
Czynności ucznia - słucha, notuje.
5. Uczeń wskazuje swoje mocne i słabe strony.
6. Nauczyciel analizuje samoocenę uczniów.
Zakończenie zajęć
Praca domowa
Odszukaj w literaturze wiadomości na temat: podstaw prawnych udzielania pierwszej
pomocy; sporządz
notatkę.
Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach:
- anonimowe ankiety ewaluacyjne dotyczące sposobu prowadzenia zajęć i zdobytych
umiejętności.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
8
Scenariusz zajęć 2
Osoba prowadząca & & & & & & & & & & & & & & & & & & .
Modułowy program nauczania: Lakiernik 314[03]
Moduł: Przestrzeganie przepisów bhp, ochrony ppoż. i ochrony
środowiska 714[03].L1.01
Jednostka modułowa: Przestrzeganie przepisów bhp, ochrony ppoż. i ochrony
środowiska 714[03].L1.01
Temat: Bezpieczeństwo pracy przy urządzeniach elektrycznych
Cel ogólny: wykształcenie umiejętności bezpiecznej pracy przy urządzeniach elektrycznych.
Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń potrafi:
- zinterpretować podstawowe akty prawne, prawa i obowiązki pracownika oraz
pracodawcy związane z bezpieczeństwem i higiena pracy,
- dostrzec zagrożenia związane z wykonywaną pracą,
- zastosować zasady bezpiecznej pracy podczas styczności z urządzeniami elektrycznymi i
mechanicznymi,
Metody nauczania  uczenia się:
- wykład,
- pokaz z objaśnieniem.
Formy organizacyjne pracy uczniów:
- indywidualna,
- w grupach.
Czas: 90 min.
Środki dydaktyczne:
- foliogramy,
- instrukcje,
- przepisy prawne,
Przebieg zajęć:
1. Sprawy organizacyjne.
2. Nawiązanie do tematu, omówienie celów zajęć.
3. Zorganizowanie stanowiska pracy.
4. Realizacja tematu:
Czynności nauczyciela - nauczyciel omawia:
- podstawowe wymagania la instalacji i urządzeń elektrycznych,
- narzędzia elektryczne prowadzone ręcznie,
- zagrożenia powodowane przez urządzenia elektryczne,
- rodzaje ochrony przed porażeniem,
- reguły przygotowania miejsca pracy,
- zagrożenie pożarem i wybuchem,
- urządzenia elektryczne w strefach zagrożonych wybuchem,
- zagrożenia elektrycznością statyczną,
- uwalnianie porażonego od napięcia,
- bezpieczeństwo i higiena pracy przy urządzeniach elektroenergetycznych.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
9
Czynności ucznia - słucha, notuje.
5. Uczeń wskazuje swoje zalety i wady.
6. Nauczyciel analizuje samoocenę uczniów.
Zakończenie zajęć
Praca domowa
Odszukaj w literaturze wiadomości na temat: zagrożenie pożarem i wybuchem.
Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach:
- anonimowe ankiety ewaluacyjne dotyczące sposobu prowadzenia zajęć i zdobytych
umiejętności.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
10
5.ĆWICZENIA
5.1. Prawna ochrona pracy. Przepisy bezpieczeństwa. Wymagania
higieniczno  sanitarne i bezpieczeństwa pracy oraz
bezpieczeństwa przeciwpożarowego w lakiernictwie.
Przewidywanie zagrożeń. Skaleczenia, oparzenia termiczne.
Oparzenia chemiczne. Zatrucia. Alergie. Uszkodzenia oka
i ucha. Choroby psychosomatyczne i nerwice
5.1.1. Ćwiczenie
Ćwiczenie 1
Przewidywanie zagrożeń bezpieczeństwa zdrowia człowieka na podstawie
zidentyfikowanych nieprawidłowości w zakresie bhp i ochrony przeciwpożarowej.
Wskazówki do realizacji
Ćwiczenie realizować na zajęciach edukacyjnych powtórzeniowych.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) Zapoznać się z jedną z niżej wymienionych instrukcji:
- instrukcja bezpieczeństwa pożarowego,
- instrukcja technologiczno- ruchowa,
- instrukcja bhp obowiązująca w lakierni,
2) Przeanalizować istniejące warunki w przedmiotowym zakresie
3) Dokonać porównania stanu faktycznego z wymogami
4) Wskazać zagrożenia wynikające z niespełnienia wymagań
Zalecone metody nauczania  uczenia się:
- ćwiczenie.
Środki dydaktyczne:
- instrukcje bezpieczeństwa pożarowego,
- technologiczno- ruchowa, bhp,
- materiały piśmienne.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
11
5.2. Wentylacja i klimatyzacja pomieszczeń pracy. Czynniki
szkodliwe, uciążliwe i niebezpieczne występujące w
procesach pracy. Zasady kształtowania bezpiecznych i
higienicznych warunków pracy. Zabezpieczenie urządzeń
napędowych. Bezpieczeństwo pracy przy urządzeniach
elektrycznych
5.2.1. Ćwiczenie
Ćwiczenie 1
Udzielanie zgodnie z zasadami pierwszej pomocy osobie rażonej prądem elektrycznym
Wskazówki do realizacji
Ćwiczenie realizować w formie zajęć praktycznych.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) zapoznać się z podstawowymi metodami uwalniania porażonego spod działania prądu
elektrycznego,
2) zapoznać się ze sposobami wyłączenia napięcia,
3) zapoznać się ze sposobami odciągnięcia porażonego od urządzeń będących pod
napięciem,
4) zapoznać się ze sposobami odizolowania porażonego, uniemożliwiające przepływ prądu
przez jego ciało,
5) zapoznać się ze sposobami udzielania pierwszej pomocy  przećwiczyć.
Zalecone metody nauczania  uczenia się:
- ćwiczenie.
Środki dydaktyczne:
- sprzęt dielektryczny,
- fantom.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
12
5.3. Środki ochrony indywidualnej i zbiorowej. Bezpieczeństwo
pracy przy urządzeniach pod ciśnieniem
5.3.1. Ćwiczenie
Ćwiczenie 1
Dobieranie środków indywidualnej stosownie do rodzaju prac
Wskazówki do realizacji:
Ćwiczenie realizować w formie pisemnej pracy domowej.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) określić czynniki szkodliwe i niebezpieczne występujące w procesach pracy i rodzaj
oddziaływania na organizm ludzki.
2) określić sytuacje zagrożenia w czasie których czynnik szkodliwy oddziałuje na
pracownika
3) dobrać środki ochrony indywidualnej ze względu na rodzaj zagrożenia i zakres ochrony
Zalecone metody nauczania  uczenia się:
- ćwiczenia.
Środki dydaktyczne:
- wykaz czynników szkodliwych,
- wykaz klasyfikacja środków ochrony indywidualnej.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
13
5.4. Zagrożenia pożarowe, zasady ochrony przeciwpożarowej
5.4.1. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Opanowanie sposobu alarmowania straży pożarnej zgodnie z instrukcją
Wskazówki do realizacji:
realizować w formie zajęć praktycznych
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) zapoznać się z instrukcja postępowania na wypadek pożaru.
2) sprawdz
spełnienie (w miejscu pracy) poszczególnych punktów instrukcja postępowania
na wypadek pożaru.
3) zrealizować w celach ćwiczeniowych symulacje działań zgodnie z w/w instrukcją
Zalecone metody nauczania  uczenia się:
- pokaz z instruktażem
Środki dydaktyczne:
- literatura z punktu 7 poradnika dla ucznia.
Ćwiczenie 2
Dobieranie sprzętu i środków gaśniczych w zależności od rodzaju pożaru
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) zapoznać się z grupami pożarów, wypisz je.
2) przyporządkować do grup pożarów środki gaśnicze, za pomocą których można je gasić.
3) zaznaczyć w powyższym zestawieniu te środki gaśnicze, które są na wyposażeniu
zakładu pracy.
4) zapoznać się szczegółowo z właściwościami znajdujących się środków gaśniczych.
Zalecone metody nauczania  uczenia się:
- metoda tekstu przewodniego.
Środki dydaktyczne:
- literatura z punktu 7 poradnika dla ucznia.
Ćwiczenie 3
Stosowanie podręcznego sprzętu i środków gaśniczych do gaszenia zarzewia pożaru
Wskazówki do realizacji:
Ćwiczenie realizować w formie zajęć praktycznych.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
14
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) zlokalizować na podstawie instrukcji bezpieczeństwa pożarowego na terenie zakładu
podręczny sprzęt gaśniczy.
2) zapoznać się ze sposobem użycia posiadanego podręcznego sprzętu gaśniczego.
3) użyć podręczny sprzęt gaśniczy w kontrolowanych warunkach.
Zalecone metody nauczania  uczenia się:
- pokaz z instruktażem.
Środki dydaktyczne:
- instrukcja bezpieczeństwa pożarowego,
- podręczny sprzęt gaśniczy,
- materiały piśmienne.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
15
5.5. Zasady ochrony środowiska na stanowisku pracy.
Zabezpieczenie miejsca wypadku
5.5.1. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Wykonanie (na fantomie) sztucznego oddychania zgodnie z obowiązującymi zasadami.
Wskazówki do realizacji:
Realizować w formie wycieczki podsumowującej.
Sposób wykonania ćwiczenia:
Uczeń powinien:
1) przypomnieć zasady oceny stanu poszkodowanego,
2) przypomnieć zasady prowadzenia resuscytacji,
3) przygotować zestaw do wykonania ćwiczenia: fantom (z możliwością kontroli
wykonania).
Zalecone metody nauczania  uczenia się:
- metoda tekstu przewodniego.
Środki dydaktyczne:
- instrukcja udzielania pierwszej pomocy,
- fantom.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
16
6. EWALUACJA OSI
GNI
Ć UCZNIA
Przykłady narzędzi pomiaru dydaktycznego
Test dwustopniowy do jednostki modułowej  Przestrzeganie przepisów
bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej i ochrony
środowiska
Test składa się z 20 zadań:
 zadania od 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10, 11, 12 są poziomu podstawowego,
 zadania od 14, 15, 16, 18, 19, 20 są poziomu ponadpodstawowego.
Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt
Za każdą prawidłową odpowiedz
uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedz
lub jej brak
uczeń otrzymuje 0 punktów.
Proponuje się następujące normy wymagań  uczeń otrzyma następujące
oceny szkolne:
dopuszczający  za rozwiązanie, co najmniej 9 zadań z poziomu podstawowego,
dostateczny  za rozwiązanie, co najmniej 11 zadań z poziomu podstawowego,
dobry  za rozwiązanie 14 zadań, w tym, co najmniej 2 z poziomu ponadpodstawowego,
bardzo dobry  za rozwiązanie 16 zadań, w tym, co najmniej 4 z poziomu
ponadpodstawowego.
Nr Cel operacyjny Kategoria Poziom Poprawna
zad. (mierzone osiągnięcia ucznia) celu wymagań odpowiedz

Zinterpretować podstawowe akty prawne,
prawa i obowiązki pracownika oraz
1. A P a
pracodawcy związane z bezpieczeństwem i
higieną pracy
Zinterpretować podstawowe akty prawne, A P a
prawa i obowiązki pracownika oraz
2.
pracodawcy związane z bezpieczeństwem i
higieną pracy
Wyjaśnić na wybranych przykładach B P a
3. działalności zawodowej zasady bezpiecznej
pracy
C P grawitacyjna,
mechaniczna,
Zastosować odpowiednie zabezpieczenia miejscowa, ogólna;
4.
miejsca wypadku mieszana;awaryjna,
nawiewna,
wywiewna
Zinterpretować podstawowe akty prawne, B P b
prawa i obowiązki pracownika oraz
5.
pracodawcy związane z bezpieczeństwem i
higiena pracy
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
17
B P upadek, uderzenie,
Dostrzec zagrożenia związane z
6. zetknięcie
wykonywaną pracą
z substancją
Zastosować zasady bezpiecznej pracy C P pożar, wybuch,
7. podczas styczności z urządzeniami porażenie
elektrycznymi i mechanicznymi
Dobrać i zastosować odzież ochronną oraz C P a
8. środki ochrony indywidualnej w zależności
od prowadzonych prac lakierniczych
Zareagować w przypadku zagrożenia B P a
9. pożarowego zgodnie z instrukcją
przeciwpożarową
Zareagować w przypadku zagrożenia C P b
10. pożarowego zgodnie z instrukcją
przeciwpożarową
Zastosować podręczny sprzęt oraz środki B P c
11. gaśnicze zgodnie z zasadami ochrony
przeciwpożarowej
B P oględziny miejsca,
Zastosować podręczny sprzęt oraz środki przesłuchanie
12. gaśnicze zgodnie z zasadami ochrony świadków,
przeciwpożarowej uporządkowanie
faktów
przestrzegać zasad
C PP
bhp; stosować środki
Zinterpretować podstawowe akty prawne,
ochrony
prawa i obowiązki pracownika oraz
13. indywidualnej;
pracodawcy związane z bezpieczeństwem i
badania
higieną pracy
profilaktyczne;
szkolenie bhp
Dostrzec zagrożenia związane z C PP a
14.
wykonywaną pracą
a/ t+
C PP
b/ substancja
Dostrzec zagrożenia związane z
15. toksyczna
wykonywaną pracą
c/ substancja
szkodliwa
Zinterpretować podstawowe akty prawne, C PP b
prawa i obowiązki pracownika oraz
16.
pracodawcy związane z bezpieczeństwem i
higieną pracy
Zastosować zasady bezpiecznej pracy C PP a
17. podczas styczności z urządzeniami
elektrycznymi i mechanicznymi
Przewidzieć i zapobiec zagrożeniom życia i C PP c
18.
zdrowia pracowników
Zastosować zasady ochrony środowiska B PP b
19.
naturalnego
C PP przy ustaniu
Zastosować procedury udzielania pierwszej
20. krążenia i
pomocy osobom poszkodowanym
oddychania
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
18
Przebieg testowania
Instrukcja dla nauczyciela
1. Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z co najmniej jednotygodniowym
wyprzedzeniem.
2. Omów z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego.
3. Zapoznaj uczniów z rodzajem zadań podanych w zestawie oraz z zasadami punktowania.
4. Przeprowadz
z uczniami próbę udzielania odpowiedzi na takie typy zadań testowych,
jakie będą w teście.
5. Omów z uczniami sposób udzielania odpowiedzi (karta odpowiedzi).
6. Zapewnij uczniom możliwość samodzielnej pracy.
7. Rozdaj uczniom zestawy zadań testowych i karty odpowiedzi, podaj czas przeznaczony na
udzielanie odpowiedzi.
8. Postaraj się stworzyć odpowiednią atmosferę podczas przeprowadzania pomiaru
dydaktycznego (rozładuj niepokój, zachęć do sprawdzenia swoich możliwości).
9. Kilka minut przed zakończeniem sprawdzianu przypomnij uczniom o zbliżającym się
czasie zakończenia udzielania odpowiedzi.
10. Zbierz karty odpowiedzi oraz zestawy zadań testowych.
11. Sprawdz
wyniki i wpisz do arkusza zbiorczego.
12. Przeprowadz
analizę uzyskanych wyników sprawdzianu i wybierz te zadania, które
sprawiły uczniom największe trudności.
13. Ustal przyczyny trudności uczniów w opanowaniu wiadomości i umiejętności.
14. Opracuj wnioski do dalszego postępowania, mającego na celu uniknięcie niepowodzeń
dydaktycznych  niskie wyniki przeprowadzonego sprawdzianu.
Instrukcja dla ucznia
1. Przeczytaj uważnie instrukcję.
2. Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi.
3. Zapoznaj się z zestawem zadań testowych.
4. Test zawiera 20 zadań o różnym stopniu trudności. Są to zadania: otwarte, z luką
i wielokrotnego wyboru.
5. Udzielaj odpowiedzi tylko na załączonej karcie odpowiedzi, stawiając w odpowiedniej
rubryce znak X lub wpisując prawidłową odpowiedz
. W przypadku pomyłki należy
błędną odpowiedz
zaznaczyć kółkiem, a następnie ponownie zakreślić odpowiedz

prawidłową.
6. Test składa się z dwóch części o różnym stopniu trudności: I część  poziom
podstawowy, II część  poziom ponadpodstawowy.
7. Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.
8. Kiedy udzielenie odpowiedzi sprawia Ci trudność, wtedy odłóż jego rozwiązanie na
póz
niej i wróć do niego, gdy zostanie Ci czas wolny.
9. Na rozwiązanie testu masz 60 minut.
Powodzenia
Materiały dla ucznia:
- instrukcja,
- zestaw zadań testowych,
- karta odpowiedzi.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
19
ZESTAW ZADAC
TESTOWYCH
1. Wymień podmioty stosunków pracy w polskim prawie pracy.
a. pracodawca i pracownik,
b. pracodawca , pracownik i właściciel,
c. pracodawca , zleceniodawca, pracownik, zleceniobiorca,
d. pracodawca.
2. Jakie pomieszczenia uznajemy za pomieszczenia stałej pracy?
a. jeżeli łączny czas przebywania tego samego pracownika w pomieszczeniu w ciągu
jednej doby trwa dłużej niż 4 godziny,
b. jeżeli łączny czas przebywania tego samego pracownika w pomieszczeniu w ciągu
jednej doby trwa dłużej niż 2 godziny,
c. jeżeli łączny czas przebywania tego samego pracownika w pomieszczeniu w ciągu
jednej doby trwa ponad 6 godzin,
d. jeżeli łączny czas przebywania tego samego pracownika w pomieszczeniu w ciągu
jednej doby trwa około 2,5 godzin.
3. Kto powinien informować pracowników o właściwościach materiałów niebezpiecznych
stosowanych w zakładzie pracy?
a. pracodawca,
b. kierownik zaopatrzenia,
c. producent,
d. pracownik.
4. Jakie kryterium decyduje o uznaniu pracy za pracę na wysokości?
a. praca wykonywana na powierzchni znajdującej się na wysokości co najmniej 2,0 m,
b. praca wykonywana na powierzchni znajdującej się na wysokości co najmniej 1,0 m,
c. praca wykonywana na powierzchni znajdującej się na wysokości co najmniej 1piętra,
d. praca wykonywana na powierzchni znajdującej się na wysokości co najmniej 3 piętra.
5. Uzupełnij znaki ostrzegawcze, symbole ostrzegawcze i napisz co one oznaczają.
Znak ostrzegawczy Napisy określające znaczenie znaku
Symbol ostrzegawczy
ostrzegawczego
Substancja/preparat/
produkt bardzo toksyczna/y
a/
T
b/
Substancja/preparat/
produkt szkodliwa/y
c/
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
20
6. Wymień 3 rodzaje wentylacji (wpisz do karty odpowiedzi)
a. ............................................
b. .............................................. ..........
c. ................................................
7. Ile wymian powietrza na godzinę należy wykonywać w lakierni?
a. 1  3 wymian na godzinę,
b. 10  30 wymian na godzinę,
c. 5 wymian na godzinę,
d. 7 wymian na godzinę.
8. Które z poniższych grup zagrożeń są zagrożeniami chemicznymi?
a. substancje toksyczne, drażniące, żrące, rakotwórcze, mutagenne, teratogenne,
powodujące alergie,
b. płyny, gazy, pary, dymy, mgły,
c. układy palne, z
ródła zapalenia, żar, otwarty płomień, iskry, rozgrzane powierzchnie,
mieszaniny wybuchowe, materiały zapalne, nagromadzenie tlenu,
d. wszystkie odpowiedzi sa poprawne.
9. Bez którego rodzaju szkolenia nie można dopuścić pracownika do pracy?
a. instruktaż wstępny,
b. instruktaż stanowiskowy,
c. szkolenie okresowe: pracowników, pracodawców, osób kierujących pracownikami,
pracowników inżynieryjno-technicznych,
d. wszystkie odpowiedzi sa poprawne.
10. Wymień 3 wydarzenia mechaniczne powodujące wypadek według GUS (wpisz w karcie
odpowiedzi).
a. .................................
b. ....................................
c. ...................................
11. Wymień 3 zagrożenia powodowane przez urządzenia elektryczne (wpisz w karcie
odpowiedzi).
a. .................................
b. ....................................
c. ...................................
12. Elektryczność statyczna jest to:
a. zespół zjawisk towarzyszących pojawieniu się na materiałach ładunku elektrycznego,
który nie jest zrównoważony ładunkiem przeciwnego znaku,
b. zjawisko przepływu prądu stałego,
c. pozostawanie urządzeń elektrycznych pod stałym napięciem,
d. wszystkie odpowiedzi sa poprawne.
13. Ze względu na jaki czynnik w lakierni stosuje się sprzęt ochrony dróg oddechowych?
a. zanieczyszczone powietrze (występowanie szkodliwych substancji w postaci:
(cząstek, gazów, par),
b. niedobór tlenu (zawartość poniżej 17%),
c. elektryczność statyczną,
d. przepływ prądu.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
21
14. W jakiej odległości należy przechowywać butle od innych z
ródeł ciepła niż C.O.?
a. min. 1 m,
b. min. 5 m,
c. min. 10 m,
d. min. 11 m.
15. O jakim stężeniu podany niżej pył nie wybuchnie?
a. 50% GGW,
b. 110%DGW,
c. 110% GGW,
d. 76%GGW.
16. Która z poniższych klasyfikacji stref zagrożenia wybuchem jest właściwa dla gazów?
a. 20, 21,
b. 0,1,2,
c. W1, Z1, Z2,
d. 24, 45.
17. W jakim dokumencie zawarte są zasady alarmowania jednostek ratowniczo-gaśniczych?
a. instrukcji technologiczno- ruchowej,
b. instrukcji bezpieczeństwa pożarowego,
c. instrukcji postępowania na wypadek pożaru,
d. wszystkie odpowiedzi sa poprawne.
18. W jakiej odległości od linii elektroenergetycznej niskiego napięcia mogą być składowane
materiały ?
a. 12 m,
b. 6 m,
c. 2 m,
d. 5 m.
19. W jakiej sytuacji wytwórca odpadów nieprowadzący instalacji jest obowiązany do
uzyskania decyzji zatwierdzającej program gospodarki odpadami niebezpiecznymi?
a. jeżeli wytwarza odpady niebezpieczne w ilości powyżej 1000 kg rocznie,
b. jeżeli wytwarza odpady niebezpieczne w ilości powyżej 100 kg rocznie,
c. jeżeli wytwarza odpady niebezpieczne w ilości powyżej 10000 kg rocznie,
d. wszystkie odpowiedzi są poprawne.
20. Wymień 3 podstawowe elementy procesu ustalenia przyczyn i okoliczności wypadków
(wpisz do karty odpowiedzi)
a. ...................................
b. ...................................
c. ...................................
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
22
KARTA ODPOWIEDZI
Imię i nazwisko: ...............................................................................
Przestrzeganie przepisów bhp, ochrony ppoż. i ochrony środowiska
Zakreśl poprawną odpowiedz
, wpisz brakującą odpowiedz
,
Nr ODPOWIEDy
Punktacja
1 a b c d
2 a b c d
3 a b c d
4 a b c d
5
6 a b c d
7 a b c d
8 a b c d
9 a b c d
10
11
12 a b c d
13 a b c d
14 a b c d
15 a b c d
16 a b c d
17 a b c d
18 a b c d
19 a b c d
20
Razem :
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
23
Test 2
Przykłady narzędzi pomiaru dydaktycznego
Test dwustopniowy do jednostki modułowej  Przestrzeganie przepisów
bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej i ochrony
środowiska
Test składa się z 20 zadań:
 zadania od 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10, 11, 12 są poziomu podstawowego,
 zadania od 14, 15, 16, 18, 19, 20 są poziomu ponadpodstawowego.
Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt
Za każdą prawidłową odpowiedz
uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedz
lub jej brak
uczeń otrzymuje 0 punktów.
Proponuje się następujące normy wymagań  uczeń otrzyma następujące
oceny szkolne:
dopuszczający  za rozwiązanie, co najmniej 9 zadań z poziomu podstawowego,
dostateczny  za rozwiązanie, co najmniej 11 zadań z poziomu podstawowego,
dobry  za rozwiązanie 14 zadań, w tym, co najmniej 2 z poziomu ponadpodstawowego,
bardzo dobry  za rozwiązanie 16 zadań, w tym, co najmniej 4 z poziomu
ponadpodstawowego.
Nr Cel operacyjny Kategoria Poziom Poprawna
zad. (mierzone osiągnięcia ucznia) celu wymagań odpowiedz

Zinterpretować podstawowe akty prawne,
prawa i obowiązki pracownika oraz kodeks pracy i akty
1. A P
pracodawcy związane z bezpieczeństwem wykonawcze
i higieną pracy
Zinterpretować podstawowe akty prawne, A P C
prawa i obowiązki pracownika oraz
2.
pracodawcy związane z bezpieczeństwem
i higieną pracy
B P bezpośredni
Wyjaśnić na wybranych przykładach nadzór, środki
3. działalności zawodowej zasady zapobiegawcze,
bezpiecznej pracy instruktaż,
wymagania bhp
Zastosować odpowiednie zabezpieczenia C P B
4.
miejsca wypadku
Zinterpretować podstawowe akty prawne, B P A
prawa i obowiązki pracownika oraz
5.
pracodawcy związane z bezpieczeństwem
i higieną pracy
Dostrzec zagrożenia związane z B P B
6.
wykonywaną pracą
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
24
C P wyłączenie
napięcia,
Zastosować zasady bezpiecznej pracy
odłączenie
7. podczas styczności z urządzeniami
poszkodowanego,
elektrycznymi i mechanicznymi
wyciągnięcie
porażonego
Dobrać i zastosować odzież ochronną oraz C P sprzęt odo, odzież
środki ochrony indywidualnej w pyłoszczelna,
8.
zależności od prowadzonych prac ochronniki słuchu
lakierniczych
B P montażu,
Zareagować w przypadku zagrożenia
uruchomienia,
9. pożarowego zgodnie z instrukcją
użytkowania,
przeciwpożarową
konserwacji
zareagować w przypadku zagrożenia C P C
10. pożarowego zgodnie z instrukcją
przeciwpożarową
Zastosować podręczny sprzęt oraz środki B P A
11. gaśnicze zgodnie z zasadami ochrony
przeciwpożarowej
B P stan świadomości,
Zastosować procedury udzielania oddychanie,
12. pierwszej pomocy osobom drożność dróg
poszkodowanym oddechowych,
krążenie, kręgosłup
C PP technologiczno
ruchowa,
Zinterpretować podstawowe akty prawne,
bezpieczeństwa
prawa i obowiązki pracownika oraz
13. pożarowego,
pracodawcy związane z bezpieczeństwem
alarmowania na
i higieną pracy
wypadek pożaru,
magazynowania
C PP szkolenie,
hermetyzacja
Dostrzec zagrożenia związane z
14. procesów,
wykonywaną pracą
zabezpieczenia
techniczne
C PP chemiczne,
fizyczne,
Dostrzec zagrożenia związane z
15. biologiczne,
wykonywaną pracą
względy osobowe,
organizacja pracy
Zinterpretować podstawowe akty prawne, B PP A
prawa i obowiązki pracownika oraz
16.
pracodawcy związane z bezpieczeństwem
i higieną pracy
Zastosować zasady bezpiecznej pracy C PP A
podczas styczności z urządzeniami
17.
elektrycznymi i mechanicznymi
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
25
Przewidzieć i zapobiec zagrożeniom życia C PP B
18.
i zdrowia pracowników
B PP wykaz odpadów,
ilość odpadów,
właściwosci
odpadów,
Zastosować zasady ochrony środowiska
19. zapobieganie
naturalnego
powstawaniu
odpadów,
zagospodarowanie,
magazynowanie
C PP maseczki osobiste,
Zastosować procedury udzielania rękawiczki,
20. pierwszej pomocy osobom dezynfekcja rąk,
poszkodowanym brak kontaktu z
krwią,
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
26
Przebieg testowania
Instrukcja dla nauczyciela
1. Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z co najmniej jednotygodniowym
wyprzedzeniem.
2. Omów z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego.
3. Zapoznaj uczniów z rodzajem zadań podanych w zestawie oraz z zasadami punktowania.
4. Przeprowadz
z uczniami próbę udzielania odpowiedzi na takie typy zadań testowych,
jakie będą w teście.
5. Omów z uczniami sposób udzielania odpowiedzi (karta odpowiedzi).
6. Zapewnij uczniom możliwość samodzielnej pracy.
7. Rozdaj uczniom zestawy zadań testowych i karty odpowiedzi, podaj czas przeznaczony
na udzielanie odpowiedzi.
8. Postaraj się stworzyć odpowiednią atmosferę podczas przeprowadzania pomiaru
9. dydaktycznego (rozładuj niepokój, zachęć do sprawdzenia swoich możliwości).
10. Kilka minut przed zakończeniem sprawdzianu przypomnij uczniom o zbliżającym się
czasie zakończenia udzielania odpowiedzi.
11. Zbierz karty odpowiedzi oraz zestawy zadań testowych.
12. Sprawdz
wyniki i wpisz do arkusza zbiorczego.
13. Przeprowadz
analizę uzyskanych wyników sprawdzianu i wybierz te zadania, które
sprawiły uczniom największe trudności.
14. Ustal przyczyny trudności uczniów w opanowaniu wiadomości i umiejętności.
15. Opracuj wnioski do dalszego postępowania, mającego na celu uniknięcie niepowodzeń
dydaktycznych  niskie wyniki przeprowadzonego sprawdzianu.
Instrukcja dla ucznia
1. Przeczytaj uważnie instrukcję.
2. Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi.
3. Zapoznaj się z zestawem zadań testowych.
4. Test zawiera 20 zadań o różnym stopniu trudności. Są to zadania: otwarte, z luką
i wielokrotnego wyboru.
5. Udzielaj odpowiedzi tylko na załączonej karcie odpowiedzi, stawiając w odpowiedniej
rubryce znak X lub wpisując prawidłową odpowiedz
. W przypadku pomyłki należy
błędną odpowiedz
zaznaczyć kółkiem, a następnie ponownie zakreślić odpowiedz

prawidłową.
6. Test składa się z dwóch części o różnym stopniu trudności: I część  poziom
podstawowy, II część  poziom ponadpodstawowy.
7. Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.
8. Kiedy udzielenie odpowiedzi sprawia Ci trudność, wtedy odłóż jego rozwiązanie na
póz
niej i wróć do niego, gdy zostanie Ci czas wolny.
9. Na rozwiązanie testu masz 60 minut.
Powodzenia
Materiały dla ucznia:
- instrukcja,
- zestaw zadań testowych,
- karta odpowiedzi.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
27
ZESTAW ZADAC
TESTOWYCH
1. Wymień podstawowe z
ródło przepisów prawnych dotyczących bhp (odpowiedz
wpisz do
karty odpowiedzi).
2. Kto powinien zapewnić i utrzymywać odpowiednie warunki bhp w obiektach
i pomieszczeniach pracy.
a. pracownik bhp,
b. kierownicy na poszczególnych wydziałach,
c. pracodawca,
d. pracownik.
3. Jakie wymagania powinien określić pracodawca przy wykonywaniu prac szczególnie
niebezpiecznych? Wymień 3 w karcie odpowiedzi.
a. ....................................
b. ....................................
c. ....................................
4. Ile wymian powietrza na godzinę należy wykonywać w lakierni?
a. 1  3 wymian na godzinę,
b. 10  30 wymian na godzinę,
c. 5 wymian na godzinę,
d. 100 m3
5. Czy można stosować w procesach pracy nieznane substancje niebezpieczne?
a. Niedopuszczalne jest stosowanie substancji i preparatów chemicznych nie
oznakowanych w sposób widoczny, umożliwiający ich identyfikację,
b. Tak, po zapewnieniu środków ochrony osobistej,
c. Tak, po zapewnieniu ,środków ochrony zbiorowej i warunków ewakuacji ,
d. Nie.
6. Jakie barwy ostrzegawcze powinny być stosowane w przypadku osłon narzędzi?
a. czerwona lub czerwona w białe pasy,
b. barwa żółta lub żółta w czarne pasy,
c. czerwona w czarne pasy,
d. biała.
7. Wymień 3 podstawowe metody uwalniania porażonego spod działania prądu
elektrycznego o napięciu do 1kV (wpisz do karty odpowiedzi).
a. .................................
b. ....................................
c. ...................................
8. Wymień 3 rodzaje odzieży ochronnej, ze względu na zagrożenia, stosowanej
w lakierni.
a. ..................................
b. ..................................
c. .................................
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
28
9. Jakie instrukcje powinny być dołączane do urządzeń ciśnieniowych? Wymień 3
i wpisz do karty odpowiedzi.
a. ........................................
b. .........................................
c. .........................................
10. W jakim dokumencie zawarte są zasady alarmowania jednostek ratowniczo-gaśniczych?
a. instrukcji technologiczno- ruchowej,
b. instrukcji bezpieczeństwa pożarowego,
c. instrukcji postępowania na wypadek pożaru,
d. książce telefonicznej.
11. W jakiej odległości należy przechowywać butle od innych z
ródeł ciepła niż C.O.?
a. min. 1 m,
b. min. 5 m,
c. min. 10 m,
d. min. 20 m.
12. Na czym polega ocena wstępna stanu poszkodowanego.
13. Jakiego rodzaju instrukcje powinien pracodawca udostępnić pracownikom, wymień trzy?
a. ..........................................
b. .........................................
c. .........................................
14. Jakie przedsięwzięcia należy podjąć, jeżeli nie jest możliwe wyeliminowanie procesów
z substancjami niebezpiecznymi? Wymień trzy.
a. ................................................
b. ............................................
c. ............................................
15. Wymień 3 z 6 podstawowych grup zagrożeń zawodowych, które występują
w lakierni.
a. .........................................
b. .........................................
c. .........................................
16. W jakim przypadku pracodawca sam może wykonywać zadania służby bhp?
a. zatrudnia do 10 pracowników,
b. zatrudnia do 20 pracowników, ma wyszkolenie i prowadzi odpowiednią grupę
działalności,
c. ma wyszkolenie i wpisał sobie do zakresu czynności zadania bhp,
d. nigdy nie może.
17. Jakiej odzieży powinieneś używać w strefach zagrożonych wybuchem?
a. bawełnianej,
b. nieprzewodzącej,
c. przewodzącej i nieprzewodzącej, zależnie od części ubrania,
d. bardzo mocnej.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
29
18. Jakiej temperatury nie mogą przekraczać urządzenia w strefach zagrożenia pożarem
i wybuchem pyłów?
a. 1000 C,
b. 2/3 temperatury zapalenia pyłów,
c. 50% GGW,
d. 2350 C.
19. Wymień trzy podstawowe formy działań wytwórcy odpadów w celu ochrony
środowiska.
a. .................................................
b. ..................................................
c. ..................................................
20. Wymień 3 podstawowe zasady bezpieczeństwa w czasie udzielania pierwszej pomocy
aby uniknąć zakażenia AIDS.
a. .......................................................
b. .......................................................
c. .........................................................
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
30
KARTA ODPOWIEDZI
Imię i nazwisko: ...............................................................................
Przestrzeganie przepisów bhp, ochrony ppoż. i ochrony środowiska
Zakreśl poprawną odpowiedz
, wpisz brakującą odpowiedz
,
Nr ODPOWIEDy
Punktacja
1
2 a b c d
3
4 a b c d
5 a b c d
6 a b c d
7
8
9
10 a b c d
11 a b c d
12
13
14
15
16 a b c d
17 a b c d
18 a b c d
19
20
Razem :
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
31
7. LITERATURA
1. Bezpieczeństwo pracy i ergonomia. Praca zbiorowa pod red. prof. dr hab. med. D.
Koradeckiej, Warszawa, CIOP 1997.
2. Ocena ryzyka zawodowego. Cz.1. Podstawy metodyczne. Praca zbiorowa pod red. dr inż.
Wiktora M. Zawieski, Warszawa, CIOP 2004.
3. Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r.  Kodeks pracy. (Tekst jedn.). (Dz. U. 1998 nr 21, poz.
94, z póz
niejszymi zmianami).
4. Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 26 września 1997 r.
w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy. (Tekst jednolity: Dz. U.
2003, nr 169, poz. 1650).
5. Rozporządzenie Rady Ministrów z 1 grudnia 1990 r. w sprawie prac wzbronionych
młodocianym. (Dz. U. 1990, nr 85 poz. 500; zmiany: 2004, nr 200, poz. 2047).
6. Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 28 maja 1996 r. w sprawie
rodzajów prac wymagających szczególnej sprawności psychofizycznej (Dz. U. nr 62,
poz. 287).
7. Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków
technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz. U. nr 75, poz.
690).
8. Rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 16 lipca 2002 r. w sprawie urządzeń
technicznych podlegających dozorowi technicznemu. (Dz. U. Nr 120, poz. 1021).
9. Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki i Społecznej z dnia 14 marca 2000 r.
w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy przy ręcznych pracach transportowych (Dz. U.
nr 26, poz. 313 ze zm.).
10. Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 30 lipca 2002 r. w sprawie wykazu chorób
zawodowych, szczegółowych zasad postępowania w sprawach zgłaszania podejrzenia,
rozpoznawania i stwierdzania chorób zawodowych oraz podmiotów właściwych
w tych sprawach.
11. Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 14 grudnia 2004 r. zmieniające rozporządzenie
w sprawie karty charakterystyki substancji niebezpiecznej i preparatu niebezpiecznego.
(Dz. U. z 2005 r. Nr 2, poz. 8).
12. Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 14 sierpnia 2002 r. w sprawie obowiązku
dostarczenia karty charakterystyki niektórych preparatów niezaklasyfikowanych jako
niebezpieczne. (Dz. U. nr 142, poz. 1194).
13. Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 29 listopada 2002 r.
w sprawie najwyższych dopuszczalnych stężeń i natężeń czynników szkodliwych dla
zdrowia w środowisku pracy. (Dz. U. nr 217, poz. 1833).
14. Dz. U. 2005 nr 212 poz. 1769 (obowiązuje od dnia : 2005-11-12)Rozporządzenie
Ministra Gospodarki i Pracy z dnia 10 paz
dziernika 2005 r. zmieniające rozporządzenie
w sprawie najwyższych dopuszczalnych stężeń i natężeń czynników szkodliwych dla
zdrowia w środowisku pracy.
15. Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 27 września 2001 r. w sprawie katalogu
odpadów. (Dz. U. z dnia 8 paz
dziernika 2001 r.).
16. Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 3 lipca 2002 r. w sprawie wykazu substancji
niebezpiecznych wraz z ich klasyfikacją i oznakowaniem. (Dz. U. z dnia 14 sierpnia 2002 r.).
17. Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 2 września 2003 r. w sprawie oznakowania
opakowań substancji niebezpiecznych i preparatów niebezpiecznych (Dz. U. z dnia 6
paz
dziernika 2003 r.).
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
32
18. Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 1 grudnia 1998 r. w sprawie
wprowadzenia obowiązku stosowania niektórych Polskich Norm dotyczących
bezpieczeństwa i higieny pracy. (Dz. U. z dnia 10 grudnia 1998 r.).
19. Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 22 grudnia 2005 r. w sprawie zasadniczych
wymagań dla urządzeń i systemów ochronnych przeznaczonych do użytku
w przestrzeniach zagrożonych wybuchem2) (Dz. U. z dnia 30 grudnia 2005 r.).
20. Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków
technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie. (Dz. U. z dnia 15
czerwca 2002 r.).
21. Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. - Prawo ochrony środowiska. (Dz. U. nr 62 , poz. 627).
22. Rozporządzenie Ministra zdrowia z dnia 28 września 2005 r. w sprawie wykazu
substancji niebezpiecznych wraz z ich klasyfikacją i oznakowaniem2)(Dz. U. z dnia 14
paz
dziernika 2005 r. Dz.U.05.201.1674).
23. Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 14 sierpnia 2002 r. w sprawie obowiązku
dostarczenia karty charakterystyki niektórych preparatów niezaklasyfikowanych jako
niebezpieczne. (Dz. U. nr 142, poz. 1194).
24. Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 3 lipca 2002 r. w sprawie karty charakterystyki
substancji niebezpiecznej i preparatu niebezpiecznego. (Dz. U. nr 140, poz. 1171).
25. Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 14 grudnia 2004 r. zmieniające rozporządzenie
w sprawie karty charakterystyki substancji niebezpiecznej i preparatu niebezpiecznego.
(Dz. U. 2005 nr 2 poz. 8).
26. Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 11 lipca 2002 r. w sprawie kryteriów
i sposobu klasyfikacji substancji i preparatów chemicznych. (Dz. U. nr 140, poz. 1172).
27. Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 11 lipca 2002 r. w sprawie oznakowania
opakowań substancji niebezpiecznych i preparatów niebezpiecznych. (Dz. U. nr 140, poz.
1173)
28. Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 22 grudnia 2005 r. w sprawie zasadniczych
wymagań dla urządzeń i systemów ochronnych przeznaczonych do użytku w
przestrzeniach zagrożonych wybuchem (Dz. U. z dnia 30 grudnia 2005 r.) (Dz. U. z
2005, nr 263, poz.2203).
29. Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 23 grudnia 2005 r. w sprawie zasadniczych
wymagań dla prostych zbiorników ciśnieniowych (Dz. U. z dnia 28 grudnia 2005 r. nr
259, poz.2171).
30. Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 21 grudnia 2005 r. w sprawie zasadniczych
wymagań dla środków ochrony indywidualnej (Dz. U. z dnia 28 grudnia 2005 r.).
31. Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 3 lipca 2002 r. w sprawie wykazu substancji
niebezpiecznych wraz z ich klasyfikacją i oznakowaniem. (Dz. U. nr 129, poz. 1110)
32. Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 30 grudnia 2004 r. w sprawie bezpieczeństwa i
higieny pracy związanej z występowaniem w miejscu pracy czynników chemicznych.
(Dz. U. 2005 nr 11, poz. 86).
33. Ustawa o substancjach i preparatach chemicznych z dnia 11 stycznia 2001 r. (Dz. U. nr
11, poz. 84, zm.: Dz. U. 2001, nr 11, poz. 85).
34. Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych z 3 listopada 1992 r. dotyczące ochrony
przeciwpożarowej budynków oraz innych obiektów budowlanych
i terenów.
35. PN-Z-08053:1988 (PN-88/Z-08053) Ochrona pracy. Środki ochrony indywidualnej
pracowników przed niebezpiecznymi i szkodliwymi czynnikami. Klasyfikacja
i terminologia.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
33
36. Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 21 grudnia 2005 r. w sprawie zasadniczych
wymagań dla urządzeń ciśnieniowych i zespołów urządzeń ciśnieniowych (Dz. U. z dnia
30 grudnia 2005 r. 2005, nr 263, poz. 2200)
37. Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 23 grudnia 2005 r. w sprawie zasadniczych
wymagań dla prostych zbiorników ciśnieniowych (Dz. U. z dnia 28 grudnia 2005 r. nr
259, poz. 2171).
38. Rozporządzenie Ministrów: Pracy i Opieki Społecznej, Przemysłu Ciężkiego oraz
Zdrowia z dnia 13 kwietnia 1951 r. w sprawie bezpieczeństwa pracy przy sprężarkach
powietrznych. (Dz. U. z dnia 20 kwietnia 1951 r.).
39. Rozporządzenie Ministrów Pracy i Opieki Społecznej oraz Zdrowia z dnia 15 maja 1954
r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy przy użytkowaniu butli z gazami
sprężonymi, skroplonymi i rozpuszczonymi pod ciśnieniem. (Dz. U. z dnia 29 czerwca
1954 r.).
40. Rozporządzenie Ministrów: Pracy i Opieki Społecznej, Górnictwa i Energetyki,
Przemysłu Ciężkiego, Przemysłu Lekkiego, Przemysłu Rolnego i Spożywczego, Żeglugi,
Komunikacji, Zdrowia oraz Budownictwa z dnia 12 września 1949 r.
w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy przy użyciu aparatów natryskowych.
(Dz. U. z dnia 27 paz
dziernika 1949 r.).
41. Ustawa z dnia 11 stycznia 2001 r. o substancjach i preparatach chemicznych. (Dz. U.
nr 11, poz. 84).
42. Ustawa z dnia 24 sierpnia 1991 r. Ochrona przeciwpożarowa. (Dz. U. z 2002 r.,
nr 147, poz.1229).
43. Rozporządzenie z 16 czerwca 2003 r. w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków,
innych obiektów budowlanych i terenów. (Dz.U.03.121.1138).
44. Ustawa z dnia 27 lipca 2001 r. o wprowadzeniu ustawy - Prawo ochrony środowiska,
ustawy o odpadach oraz o zmianie niektórych ustaw. Dz. U. nr 100, poz. 1085. ustawa z
dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach. (Dz. U. nr 62, poz. 628).
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
34