MINISTERSTWO EDUKACJI
NARODOWEJ
Anna Gorobika
Sporządzanie i podawanie napojów zimnych oraz
gorących 512[02].Z2.08
Poradnik dla nauczyciela
Wydawca
Instytut Technologii Eksploatacji  Państwowy Instytut Badawczy
Radom 2007
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
Recenzenci:
dr inż. Marta Zalewska-Korona
mgr inż. Anna Pożyczka
Opracowanie redakcyjne:
mgr inż. Ewa Superczyńska
Konsultacja:
dr Justyna Bluszcz
Poradnik stanowi obudowę dydaktyczną programu jednostki modułowej 512[02].Z2.08
 Sporządzanie i podawanie napojów zimnych oraz gorących , zawartego w programie
nauczania dla zawodu kucharz 512[02].
Wydawca
Instytut Technologii Eksploatacji  Państwowy Instytut Badawczy, Radom 2007
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
1
SPIS TREŚCI
1. Wprowadzenie 3
2. Wymagania wstępne 5
3. Cele kształcenia 6
4. Przykładowe scenariusze zajęć 7
5. Ćwiczenia 11
5.1. Asortyment i znaczenie napojów oraz zasady ich sporządzania - organizacja
stanowiska pracy. Maszyny i urządzenia stosowane w produkcji napojów 11
5.1.1. Ćwiczenia 11
5.2. Sporządzanie i podawanie napojów gorących 15
5.2.1. Ćwiczenia 15
5.3. Sporządzanie i podawanie napojów bezalkoholowych zimnych 18
5.3.1. Ćwiczenia 18
5.4. Sporządzanie i podawanie napojów alkoholowych 21
5.4.1. Ćwiczenia 21
5.5. Sporządzanie i podawanie napojów z dodatkiem alkoholu 24
5.5.1. Ćwiczenia 24
6. Ewaluacja osiągnięć ucznia 27
7. Literatura 41
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
2
1. WPROWADZENIE
Przekazuję Państwu Poradnik dla nauczyciela, który będzie pomocny w prowadzeniu
zajęć dydaktycznych w szkole kształcącej w zawodzie technik organizacji usług
gastronomicznych.
W poradniku zamieszczono:
- wymagania wstępne, wykaz umiejętności, jakie uczeń powinien mieć już ukształtowane,
aby bez problemów mógł korzystać z poradnika,
- cele kształcenia, wykaz umiejętności, jakie uczeń ukształtuje podczas realizacji jednostki
modułowej,
- przykładowe scenariusze zajęć,
- przykładowe ćwiczenia ze wskazówkami do realizacji,
- zalecane metody nauczania-uczenia się,
- ewaluację osiągnięć ucznia,
- przykładowe narzędzia pomiaru dydaktycznego,
- wykaz literatury, z jakiej uczniowie mogą korzystać podczas nauki.
Wskazane jest, aby zajęcia dydaktyczne były prowadzone różnymi metodami ze
szczególnym uwzględnieniem:
- aktywizujących metod nauczania,
- pokazu z objaśnieniem,
- ćwiczeń praktycznych,
- tekstu przewodniego,
- pogadanki lub dyskusji dydaktycznej.
Formy organizacyjne pracy uczniów mogą być zróżnicowane, począwszy od
samodzielnej pracy uczniów do pracy zespołowej.
W celu przeprowadzenia sprawdzianu wiadomości i umiejętności ucznia, nauczyciel
może posłużyć się zamieszczonymi w rozdziale 6 dwoma zestawami zadań testowych.
Bezpieczeństwo i higiena pracy
W czasie zajęć w pracowni należy bezwzględnie zwrócić uwagę na przestrzeganie:
- regulaminu pracowni,
- przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy,
- instrukcji przeciwpożarowej,
- ochrony środowiska,
które wynikają z rodzaju wykonywanych prac. Z przepisami tymi należy zapoznawać
uczniów od początku trwania nauki i należy je bezwzględnie stosować.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
3
Moduł 512[02].Z2
Produkcja i ekspedycja potraw
512[02].Z2.01
Sporządzanie i ekspedycja potraw
z owoców, warzyw, ziemniaków
oraz grzybów
512[02].Z2.02 512[02].Z2.03 512[02].Z2.04
Sporządzanie i ekspedycja Sporządzanie i ekspedycja Sporządzanie i ekspedycja
potraw z mąki oraz kasz zup oraz sosów potraw z jaj, mleka
oraz jego przetworów
512[02].Z2.05
512[02].Z2.08
Sporządzanie i ekspedycja
Sporządzanie i podawanie
potraw z mięsa zwierząt
napojów zimnych oraz
rzez
nych oraz dziczyzny
gorących
512[02].Z1.06 512[02].Z2.09
Sporządzanie i ekspedycja Sporządzanie i podawanie
potraw z drobiu, ryb oraz zakąsek zimnych oraz gorących
owoców morza
512[02].Z2.07
Sporządzanie i ekspedycja
wyrobów ciastkarskich oraz
kulinarnych z ciast
Schemat układu jednostek modułowych
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
4
2. WYMAGANIA WST
PNE
Przystępując do realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć:
- korzystać z różnych z
ródeł informacji,
- posługiwać się komputerem,
- organizować stanowisko pracy z zachowaniem zasad ergonomii,
- prowadzić proste obliczenia matematyczne,
- przeliczać jednostki masy,
- stosować zasady racjonalnego żywienia,
- stosować zasady mycia i dezynfekcji pomieszczeń, urządzeń oraz sprzętu,
- dokonywać jakościowej oceny surowców i półproduktów,
- określać przydatność kulinarną surowców i półproduktów,
- stosować zasady przechowywania surowców, półproduktów, potraw i napojów,
- użytkować maszyny, urządzenia i sprzęt gastronomiczny,
- stosować metody i techniki obróbki technologicznej,
- sporządzać wybrane napoje z warzyw, owoców i mleka,
- stosować podstawowe zasady obsługi konsumenta,
- przestrzegać przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, bezpieczeństwa żywności,
ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
5
3. CELE KSZTAA
CENIA
W wyniku realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć:
- rozróżnić asortyment napojów zimnych i gorących,
- określić rodzaje używek i wyjaśnić ich wpływ na organizm człowieka,
- scharakteryzować wysokogatunkowe napoje alkoholowe,
- zinterpretować informacje umieszczone na etykietach win oraz innych napojów alkoholowych,
- posłużyć się pojęciami międzynarodowej miksologii,
- określić warunki i zastosować zasady przechowywania napojów bezalkoholowych
i alkoholowych,
- zorganizować stanowisko pracy zgodnie z wymaganiami ergonomii,
- dobrać alkohole do potraw,
- określić temperaturę podawania napojów alkoholowych,
- zastosować zasady higieny podczas sporządzania i podawania napojów,
- posłużyć się sprzętem, maszynami i urządzeniami do sporządzania napojów zimnych
i gorących,
- zastosować różne techniki parzenia i podawania kawy oraz herbaty,
- sporządzić podstawowe napoje mieszane alkoholowe i bezalkoholowe,
- sporządzić napoje zimne i gorące charakterystyczne dla kuchni innych narodów,
- zastosować koncentraty napojów,
- dobrać naczynia do podawania napojów,
- przygotować i zastosować elementy dekoracyjne,
- dokonać oceny organoleptycznej sporządzonych napojów,
- uporządkować stanowisko pracy,
- obsłużyć maszyny do mycia naczyń i dokonać ich bieżącej konserwacji,
- zastosować przepisy sanitarno-epidemiologiczne, bezpieczeństwa i higieny pracy,
ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska,
- skorzystać z różnych z
ródeł informacji.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
6
4. PRZYKA
ADOWE SCENARIUSZE ZAJ
Ć
Scenariusz zajęć 1
Osoba prowadząca & & & & & & & & & & & & & & .& & & & .
Modułowy program nauczania: Kucharz 512[02]
Moduł: Produkcja i ekspedycja potraw 512[02].Z2
Jednostka modułowa: Sporządzanie i podawanie napojów zimnych oraz
gorących 512[02].Z2.08
Temat: Asortyment i znaczenie napojów w żywieniu.
Cel ogólny: kształtowanie umiejętności klasyfikowania napojów i ukazania ich roli
w żywieniu.
Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń potrafi:
- dokonać klasyfikacji napojów,
- rozróżnić asortyment napojów
- ukazać rolę napojów w żywieniu.
Metody nauczania uczenia się:
- pokaz z objaśnieniem,
- praca z tekstem,
- dyskusja dydaktyczna.
Formy organizacyjne pracy uczniów:
- praca w parach.
Czas: 2 godziny dydaktyczne.
Środki dydaktyczne:
- poradnik dla ucznia, literatura,
- plansze klasyfikacji napojów,
- arkusze papieru formatu A1 i kartki formatu A4,
- pisaki kolorowe,
- stanowiska komputerowe z przyłączem do Internetu.
Przebieg zajęć:
1. Sprawy organizacyjne.
2. Nawiązanie do tematu, omówienie celów zajęć.
3. Omówienie ogólnego schematu klasyfikacji napojów oraz podziału w zależności od:
 zawartości alkoholu,
 miejsca sporządzania.
4. Realizacja tematu:
- podanie treści ćwiczenia: Dokonaj charakterystyki 4 różnych napojów, porównaj ich
składy surowcowe, technologię otrzymywania i określ oddziaływanie na organizm
człowieka;
- omówienie przez nauczyciela sposobu wykonania ćwiczenia, wskazanie na możliwość
korzystania z różnych z
ródeł informacji;
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
7
- sposób realizacji ćwiczenia: uczniowie w parach wyszukują z różnych z
ródeł (w tym
również z Internetu) informacji o 4 różnych napojach, analizują wybrane napoje pod
kątem różnic w składzie i technologii otrzymywania i określają oddziaływanie tych
napojów na organizm człowieka. Wyniki pracy zapisują w formie plakatu, który
prezentują na forum grupy. Następnie umieszczają wybrane napoje w schematach
klasyfikacji napojów. Na forum grupy omawiana jest poprawność wykonania ćwiczenia.
Zakończenie zajęć
Nauczyciel podsumowuje przebieg zajęć wskazując na zaangażowanie uczniów
w ich realizację i uzyskane efekty, a szczególnie przydatność opracowanych plakatów
do opanowania nowej wiedzy.
Praca domowa
Wyszukaj w literaturze i w Internecie informacji o przynajmniej dwóch napojach
z różnych grup typowych dla kuchni innych narodów, przyporządkuj je do odpowiednich
grup poznanych w schematach klasyfikacji napojów. Omów rolę tych napojów w żywieniu.
Całość zapisz w zeszycie.
Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach
Uczniowie naklejają kolorowe karteczki na specjalnym arkuszu ze swoja oceną przebiegu
zajęć:
 kartka czerwona  zajęcia poprowadzone bardzo ciekawie,
 kartka żółta  zajęcia interesujące, zmuszające mnie do dużej aktywności,
 kartka zielona  zajęcia przeciętne, o średnim poziomie mojej aktywności,
 kartka niebieska  zajęcia niezbyt ciekawe,
 kartka czarna  zajęcia nudne.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
8
Scenariusz zajęć 2
Osoba prowadząca & & & & & & & & & & & & & & .& & & & .
Modułowy program nauczania: Kucharz 512[02]
Moduł: Produkcja i ekspedycja potraw 512[02].Z2
Jednostka modułowa: Sporządzanie i podawanie napojów zimnych oraz
gorących 512[02].Z2.08
Temat: Sporządzanie napojów bezalkoholowych zimnych.
Cel ogólny: kształtowanie umiejętności sporządzania napojów bezalkoholowych zimnych.
Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń potrafi:
- zorganizować stanowisko pracy zgodnie z wymaganiami ergonomii,
- zastosować zasady higieny w procesie produkcyjnym,
- sporządzić zapotrzebowanie na surowce i półprodukty niezbędne do produkcji napojów
bezalkoholowych zimnych,
- dobrać surowce do sporządzania napojów,
- dobrać maszyny i urządzenia do rodzaju i wielkości produkcji,
- posłużyć się sprzętem, maszynami i urządzeniami do sporządzania napojów zimnych,
- zastosować koncentraty napojów,
- dobrać naczynia do podawania napojów.
Metody nauczania uczenia się:
- pogadanka,
- ćwiczenia praktyczne,
- praca z tekstem.
Formy organizacyjne pracy uczniów:
- praca indywidualna,
- praca w parach.
Czas: 4 godziny dydaktyczne.
Środki dydaktyczne:
- poradnik dla ucznia, literatura,
- stanowiska komputerowe z przyłączem do Internetu,
- maszyny, urządzenia, sprzęt i narzędzia do sporządzania napojów,
- receptury gastronomiczne,
- koncentraty napojów zimnych,
- surowce do sporządzania napojów według receptury,
- zastawa stołowa do podawania napojów.
Przebieg zajęć:
5. Sprawy organizacyjne.
6. Nawiązanie do tematu, omówienie celów zajęć.
7. Zorganizowanie stanowiska pracy do wykonania ćwiczeń.
8. Realizacja tematu:
- uczniowie indywidualnie czytają materiał nauczania z Poradnika dla ucznia.
- podanie treści ćwiczenia:
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
9
Ćwiczenie 1
Scharakteryzuj 3 wybrane koncentraty napojów zimnych wykorzystując informacje
zebrane z różnych z
ródeł i sporządz
napoje.
Wskazówki do realizacji
- uczniowie w parach wyszukują w Internecie informacji na temat koncentratów napojów
zimnych,
- wybierają spośród zgromadzonych koncentratów trzy i czytają informacje na
opakowaniu,
- uczniowie dobierają narzędzia i sprzęt do wykonania napojów,
- uczniowie przygotowują stanowisko pracy zgodnie z zasadami ergonomii,
- nauczyciel zwraca uwagę na zachowanie higieny i bezpieczeństwa pracy, nadzoruje pracę
uczniów, pomaga w realizacji zadań,
- uczniowie sporządzają napoje zgodnie ze sposobem wykonania zamieszczonym na
opakowaniu,
- uczniowie podają sporządzone napoje, prezentując je na forum grupy i dokonują oceny
organoleptycznej,
- uczniowie porządkują stanowisko pracy.
Ćwiczenie 2
Sporządz
według wybranej receptury napój typu soft drink, dla wszystkich osób odbywających
zajęcia w pracowni, dobierz naczynia i elementy dekoracyjne do podania napoju.
Wskazówki do realizacji
- uczniowie w parach otrzymują receptury soft drinków,
- uczniowie obliczają ilości potrzebnych surowców do wybranego napoju a następnie je
odważają i odmierzają,
- uczniowie dobierają narzędzia i sprzęt do wykonania napojów,
- uczniowie przygotowują stanowisko pracy zgodnie z zasadami ergonomii,
- nauczyciel zwraca uwagę na zachowanie higieny i bezpieczeństwa pracy, nadzoruje pracę
uczniów, pomaga w realizacji zadań,
- uczniowie sporządzają napoje zgodnie z recepturą i przygotowują elementy dekoracyjne,
- uczniowie porcjują napój do odpowiednich naczyń i dekorują je,
- uczniowie podają sporządzone napoje, prezentując je na forum grupy i dokonują oceny
organoleptycznej,
- uczniowie porządkują stanowiska pracy.
Zakończenie zajęć
Nauczyciel podsumowuje przebieg zajęć wskazując na zaangażowanie uczniów
w ich realizację i uzyskane efekty, a szczególnie przydatność wykonanych ćwiczeń do opanowania
nowej wiedzy. Uczniowie porównują napoje produkcji własnej do napojów z koncentratów.
Praca domowa
Utrwalenie opanowanego materiału i przygotowanie w formie tabeli zestawienia
porównującego napoje produkcji własnej do napojów z koncentratów.
Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach
- wypowiedzi uczniów nt. stopnia trudności zadań,
- ewaluacja: walizka  co zabieram z zajęć.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
10
5. ĆWICZENIA
5.1. Asortyment i znaczenie napojów oraz zasady ich sporządzania
 organizacja stanowiska pracy. Maszyny i urządzenia
stosowane w produkcji napojów
5.1.1. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Dokonaj charakterystyki 4 różnych napojów, porównaj ich składy surowcowe,
technologię otrzymywania i określ oddziaływanie na organizm człowieka.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić sposób jego
wykonania. Proponuje się, aby uczniowie w parach wyszukali informacji o 4 różnych
napojach, porównali wybrane napoje pod kątem różnic w składzie i technologii
otrzymywania, określili ich oddziaływanie na organizm człowieka i umieścili wybrane napoje
w schematach klasyfikacji napojów,
Przed i w trakcie wykonywania ćwiczenia nauczyciel powinien przypomnieć zasady bhp
użytkowania sprzętu elektronicznego i materiałów biurowych.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) przeczytać materiał nauczania z poradnika dla ucznia i z literatury,
2) wyszukać w literaturze (i w Internecie) informacje o wybranych napojach,
3) porównać wybrane napoje pod kątem różnic w składzie surowcowym i technologii
otrzymywania,
4) określić oddziaływanie wybranych napojów na organizm człowieka,
5) umieścić wybrane napoje w schemacie ich klasyfikacji,
6) zaprezentować na forum grupy wyniki pracy.
Zalecane metody nauczania uczenia się:
- pokaz z objaśnieniem,
- praca z tekstem,
- dyskusja dydaktyczna.
Środki dydaktyczne:
- poradnik dla ucznia, literatura, tekst przewodni,
- plansze i foliogramy klasyfikacji napojów,
- materiały piśmiennicze,
- arkusze papieru formatu A1 i kolorowe kartki formatu A4,
- pisaki kolorowe,
- komputer z przyłączem do Internetu.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
11
Ćwiczenie 2
Do wybranych w poprzednim ćwiczeniu napojów zaproponuj sposoby przechowywania
ze szczególnym uwzględnieniem wpływ przechowywania na walory organoleptyczne
napojów.
Wskazówki do realizacji:
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia. Proponuje się, aby uczniowie w zespołach dwuosobowych
przeprowadzili dyskusję na zadany temat, a wyniki opracowali w postaci tabeli ukazującej
zależności między sposobami przechowywania napojów i ich walorami organoleptycznymi.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) przeczytać materiał nauczania z poradnika dla ucznia i z literatury,
2) porównać skład surowcowy wybranych napojów pod kątem możliwości ich
przechowywania,
3) określić warunki i czas przechowywania oraz ich wpływ na jakość napojów,
4) zapisać wnioski w tabeli,
5) zaprezentować wnioski na forum grupy.
Zalecane metody nauczania uczenia się:
- pokaz z objaśnieniem,
- pogadanka,
- praca z tekstem,
- dyskusja dydaktyczna.
Środki dydaktyczne:
- materiały piśmiennicze,
- zeszyt ucznia,
- poradnik dla ucznia, literatura,
- komputer z przyłączem do Internetu.
Ćwiczenie 3
Scharakteryzuj wybrane urządzenie do sporządzania napojów zimnych wykorzystując
informacje zebrane z różnych z
ródeł.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić sposób jego
wykonania. Proponuje się, aby uczniowie w parach opracowali charakterystykę urządzenia
do sporządzania napojów i zaprezentowali na forum grupy. Mogą wykorzystać do tego
komputer z przyłączem do Internetu. Przed i w trakcie wykonywania ćwiczenia nauczyciel
powinien przypomnieć zasady bhp użytkowania sprzętu elektronicznego i materiałów
biurowych.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) przeczytać materiał nauczania z poradnika dla ucznia i z literatury,
2) wyszukać w Internecie informacje nt. wybranego urządzenia,
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
12
3) przygotować szczegółowy opis urządzenia, zasady działania i konserwowania,
4) określić możliwe wydajności pracy urządzenia,
5) zaprezentować zebrane informacje na forum grupy .
Zalecane metody nauczania uczenia się:
- praca z tekstem,
- pokaz z objaśnieniem.
Środki dydaktyczne:
- poradnik dla ucznia, literatura, prezentacje multimedialne,
- materiały piśmiennicze,
- arkusze papieru formatu A1 i kartki formatu A4,
- stanowisko komputerowe z przyłączem do Internetu.
Ćwiczenie 4
Omów zasadę działania i konserwacji dostępnego ekspresu do kawy.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić sposób jego
wykonania. Proponuje się, aby uczniowie w parach przeczytali instrukcję obsługi i wypisali
elementy budowy ekspresu do kawy oraz opracowali charakterystykę urządzenia
do sporządzania napojów gorących i zaprezentowali na forum grupy. Przed wykonywaniem
ćwiczenia nauczyciel powinien przypomnieć, aby uczniowie zwrócili szczególną uwagę na
zasady bhp użytkowania sprzętu elektrycznego.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) przeczytać materiał nauczania z poradnika dla ucznia i z literatury,
2) obejrzeć film dydaktyczny,
3) przeczytać instrukcję obsługi urządzenia,
4) przygotować szczegółowy opis urządzenia, zasady działania i konserwowania,
5) określić możliwe wydajności pracy urządzenia,
6) określić zasady bhp użytkowania sprzętu elektrycznego,
7) zaprezentować zebrane informacje na forum grupy .
Zalecane metody nauczania uczenia się:
- praca z tekstem,
- pokaz z objaśnieniem.
Środki dydaktyczne:
- poradnik dla ucznia, literatura, film dydaktyczny,
- tekst przewodni,
- materiały piśmiennicze,
- ekspres do kawy.
Ćwiczenie 5
Podaj właściwości detergentów stosowanych do ręcznego i maszynowego mycia naczyń
wykorzystując informacje zebrane z różnych z
ródeł.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
13
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić sposób jego
wykonania. Proponuje się, aby uczniowie w parach wyszukali w Internecie informacje
o popularnych detergentach, wypisali ich właściwości i stawiane im wymagania pod
względem doboru w zależności od sposobu mycia naczyń oraz przepisów sanitarno-
epidemiologicznych i ochrony środowiska.
Przed i w trakcie wykonywania ćwiczenia nauczyciel powinien przypomnieć zasady bhp
użytkowania sprzętu elektronicznego i materiałów biurowych.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) przeczytać materiał nauczania z poradnika dla ucznia i z literatury,
2) wyszukać w Internecie informacje nt. detergentów,
3) przygotować szczegółowy opis ich właściwości,
4) określić wymagania jakie powinny spełniać detergenty pod względem przepisów
sanitarno-epidemiologicznych oraz ochrony środowiska,
5) zaprezentować zebrane informacje na forum grupy.
Zalecane metody nauczania - uczenia się:
- pokaz z objaśnieniem,
- praca z tekstem,
- sporządzenie notatki.
Środki dydaktyczne:
- poradnik dla ucznia, literatura,
- materiały piśmiennicze,
- zeszyt przedmiotowy ucznia,
- komputer z przyłączem do Internetu.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
14
5.2. Sporządzanie i podawanie napojów gorących
5.2.1. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Wyszukaj w literaturze receptury różnych napojów gorących i wykaż podobieństwa
i różnice w technice sporządzania.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić sposób jego
wykonania. Proponuje się, aby uczniowie w parach wyszukali informacji o różnych napojach
gorących, wypisali podobieństwa i różnice w technice sporządzania, dobrali sprzęt
i urządzenia do zaparzania wybranych napojów i sporządzili zestawienie podobieństw i różnic
między napojami.
Przed i w trakcie wykonywania ćwiczenia nauczyciel powinien przypomnieć zasady bhp
użytkowania sprzętu elektronicznego i materiałów biurowych.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) przeczytać materiał nauczania z poradnika dla ucznia i z literatury,
2) wyszukać w literaturze receptury różnych napojów gorących,
3) wypisać podobieństwa i różnice w technice sporządzania,
4) dobrać sprzęt i urządzenia do zaparzania wybranych napojów,
5) sporządzić zestawienie podobieństw i różnic między poszczególnymi napojami,
6) zaprezentować na forum grupy wyniki pracy.
Zalecane metody nauczania uczenia się:
- pokaz z objaśnieniem,
- praca z tekstem,
- dyskusja dydaktyczna.
Środki dydaktyczne:
- poradnik dla ucznia, literatura,
- materiały piśmiennicze,
- arkusze papieru formatu A1 i kolorowe pisaki,
- komputer z przyłączem do Internetu.
Ćwiczenie 2
Zaparz kawę trzema dowolnymi sposobami zgodnie z wybranymi recepturami, przy
czym przynajmniej w jednym ze sposobów należy wykorzystać ekspres do kawy.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić sposób jego
wykonania. Proponuje się, aby uczniowie pracowali w parach. Należy udostępnić im
literaturę lub Internet, w których mogą wyszukać receptury parzenia kawy. Efektem pracy
powinno być zestawienie zawierające 3 receptury parzenia kawy, w tym jedną za pomocą
ekspresu. Do poszczególnych receptur powinni też dobrać narzędzia, sprzęt, urządzenia
i naczynia do podawania napoju.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
15
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) przeczytać materiał nauczania z poradnika dla ucznia i z literatury,
2) przeczytać instrukcję obsługi ekspresu,
3) wyszukać w literaturze receptury różnych napojów gorących z kawy,
4) podkreślić różnice w technice parzenia,
5) dobrać sprzęt i urządzenia do parzenia kawy i zastawę do podania naparu kawy,
6) przygotować ekspres do parzenia kawy,
7) zaparzyć kawę w ekspresie i innymi metodami,
8) podać napary kawy w odpowiednich naczyniach,
9) zaprezentować na forum grupy wyniki pracy,
10) przeprowadzić ocenę organoleptyczną napojów,
11) uporządkować stanowisko pracy.
Zalecane metody nauczania uczenia się:
- pogadanka,
- instruktaż,
- praca z tekstem,
- ćwiczenia praktyczne,
- sporządzenie notatki.
Środki dydaktyczne:
- poradnik dla ucznia, literatura,
- ekspres do kawy, maszynka do parzenia kawy, tygielek, filiżanki, talerzyki, łyżeczki,
- dzbanek, dzbanuszek do śmietanki, cukiernica,
- kawa naturalna, cukier, śmietanka.
Ćwiczenie 3
Sporządz
napar herbaty i podaj trzema sposobami charakterystycznymi dla kuchni innych
narodów.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić sposób jego
wykonania. Proponuje się, aby w parach w dostępnej literaturze wyszukali trzy receptury
parzenia i podawania herbaty charakterystyczne dla kuchni innych narodów.
Do poszczególnych receptur powinni też dobrać narzędzia, sprzęt, urządzenia do parzenia
i podawania herbaty.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) przeczytać materiał nauczania z poradnika dla ucznia i z literatury,
2) obejrzeć film dydaktyczny,
3) wyszukać w literaturze trzy sposoby podawania herbaty,
4) sporządzić herbatę i podać trzema wybranymi sposobami,
5) zaprezentować na forum grupy sposoby podawania herbaty,
6) przeprowadzić ocenę organoleptyczną napojów,
7) uporządkować stanowisko pracy.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
16
Zalecane metody nauczania uczenia się:
- pogadanka,
- instruktaż,
- ćwiczenia praktyczne,
- praca z tekstem,
- sporządzenie notatki.
Środki dydaktyczne:
- poradnik dla ucznia, literatura, film dydaktyczny,
- materiały piśmiennicze,
- herbata, cukier, konfitura, rum, mleko, śmietanka, cytryna,
- samowar, czajnik, czajniczek do parzenia herbaty, łyżeczki, filiżanki, szklanki, metalowe
koszyczki, talerzyki, cukiernica.
Ćwiczenie 4
Sporządz
kakao i czekoladę według wybranej receptury i podaj.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić sposób jego
wykonania. Proponuje się, aby uczniowie pracowali w parach. Należy udostępnić im
receptury sporządzania kakao i czekolady. Zadaniem uczniów będzie opracowanie schematu
blokowego procesu sporządzania kakao i czekolady a efektem pracy przygotowanie napojów.
Uczniowie powinni też dobrać narzędzia, sprzęt, urządzenia i naczynia do podawania
napojów.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien
1) przeczytać materiał nauczania z poradnika dla ucznia i z literatury,
2) przeczytać uważnie otrzymane receptury na kakao i czekoladę,
3) opracować schemat blokowy procesu sporządzania kakao i czekolady,
4) dobrać narzędzia, sprzęt, urządzenia do sporządzenia napojów i zastawę stołową do
podania,
5) sporządzić wybrane napoje,
6) zaserwować sporządzony napój,
7) przeprowadzić ocenę organoleptyczną napojów,
8) zaprezentować na forum grupy wyniki pracy,
9) uporządkować stanowisko pracy.
Zalecane metody nauczania uczenia się:
- pogadanka,
- praca z tekstem przewodnim,
- dyskusja dydaktyczna,
- ćwiczenia praktyczne.
Środki dydaktyczne:
- poradnik dla ucznia, literatura,
- receptury,
- arkusze formatu A1 i kolorowe pisaki,
- garnek do gotowania mleka, filiżanki, spodeczki, łyżeczki, cukiernica,
- kakao, czekolada, mleko, cukier i inne wskazane w recepturze dodatki.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
17
5.3. Sporządzanie i podawanie napojów bezalkoholowych
zimnych
5.3.1. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Scharakteryzuj 3 wybrane koncentraty napojów zimnych wykorzystując informacje
zebrane z różnych z
ródeł i sporządz
napoje.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić sposób jego
wykonania. Proponuje się, aby uczniowie wyszukali w parach, w dostępnej literaturze
informacji o koncentratach napojów, następnie spośród zgromadzonych koncentratów wybrali
trzy i zapoznali się z informacjami na opakowaniu. Powinni dobrać narzędzia i sprzęt do
wykonania napojów.
Nauczyciel zwraca uwagę na przestrzeganie przepisów bhp.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien
1) przeczytać materiał nauczania z poradnika dla ucznia i z literatury,
2) wyszukać w literaturze i w Internecie informacji o koncentratach napojów,
3) wybrać spośród zgromadzonych koncentratów trzy i przeczytać informacje na
opakowaniu,
4) dobrać narzędzia i sprzęt do wykonania napojów,
5) sporządzić napoje zgodnie ze sposobem wykonania zamieszczonym na opakowaniu,
6) podawać sporządzone napoje,
7) przeprowadzić ocenę organoleptyczną i zaprezentować wyniki pracy na forum grupy.
Zalecane metody nauczania uczenia się:
- pogadanka,
- praca z tekstem,
- metoda tekstu przewodniego,
- ćwiczenia praktyczne.
Środki dydaktyczne:
- poradnik dla ucznia, literatura, tekst przewodni,
- koncentraty napojów,
- materiały piśmiennicze,
- dzbanek, szklanki do podawania napojów, sztućce do mieszania.
Ćwiczenie 2
Sporządz
i podaj zimny napój ziołowy według wybranej receptury.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić sposób jego
wykonania. Proponuje się, aby uczniowie pracowali indywidualnie. Należy udostępnić im
literaturę lub Internet, w których mogą wyszukać recepturę zimnego napoju ziołowego.
Zaleca się, aby nauczyciel zatwierdził recepturę do realizacji. Efektem pracy powinno być
podanie napoju i zaprezentowanie go na forum grupy.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
18
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) przeczytać materiał nauczania z poradnika dla ucznia i z literatury,
2) wyszukać w literaturze receptury napojów ziołowych,
3) wybrać recepturę,
4) dobrać narzędzia, sprzęt, urządzenia do sporządzenia wybranego napoju i zastawę
stołową do podania,
5) sporządzić wybrany napój ziołowy,
6) zaserwować sporządzony napój,
7) przeprowadzić ocenę organoleptyczną napoju,
8) zaprezentować na forum grupy wyniki pracy,
9) uporządkować stanowisko pracy.
Zalecane metody nauczania uczenia się:
- pogadanka,
- ćwiczenia praktyczne,
- praca z tekstem.
Środki dydaktyczne:
- poradnik dla ucznia, literatura,
- komputer z przyłączem do Internetu,
- czajnik, czajniczek, filiżanki, szklanki, spodeczki, łyżeczki, cukiernica,
- herbata ziołowa, cukier, miód lub inne wskazane w recepturze dodatki.
Ćwiczenie 3
Sporządz
sok owocowy, warzywny lub owocowo-warzywny i podaj.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić sposób jego
wykonania. Proponuje się, aby uczniowie pracowali indywidualnie. Należy udostępnić im
literaturę lub Internet, w których mogą wyszukać recepturę soku. Nauczyciel powinien
zatwierdzić recepturę do realizacji i zwrócić uwagę na właściwą obróbkę wstępną owoców
i warzyw.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) przeczytać materiał nauczania z poradnika dla ucznia i z literatury,
2) wyszukać w literaturze receptury różnych soków,
3) wybrać recepturę sporządzenia soku,
4) przygotować narzędzia, sprzęt, urządzenia do sporządzania soku i naczynia do jego
podawania,
5) przygotować surowce do sporządzenia soku,
6) sporządzić sok,
7) wyporcjować sok do odpowiednich naczyń i przeprowadzić ocenę organoleptyczną,
8) zaprezentować na forum grupy wyniki pracy,
9) uporządkować stanowisko pracy.
Zalecane metody nauczania - uczenia się:
- pogadanka,
- instruktaż,
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
19
- praca z tekstem,
- ćwiczenia praktyczne.
Środki dydaktyczne:
- poradnik dla ucznia, literatura,
- komputer z przyłączem do Internetu,
- surowce do sporządzania soku według wybranej receptury,
- narzędzia i maszyny do obróbki wstępnej warzyw lub owoców, miska, sokowirówka,
nóż, szklanki do podawania soków.
Ćwiczenie 4
Sporządz
według wybranej receptury napój typu soft drink dla wszystkich osób
odbywających zajęcia w pracowni, dobierz naczynia i elementy dekoracyjne do podania
napoju.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić sposób jego
wykonania. Proponuje się, aby uczniowie w parach otrzymali do wyboru receptury soft
drinków. Powinni dobrać narzędzia i sprzęt do wykonania napoju, a następnie podać go
w udekorowanych naczyniach.
Nauczyciel zwraca uwagę na konieczność przestrzeganie bezpieczeństwa i higieny pracy.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) przeczytać materiał nauczania z poradnika dla ucznia i z literatury,
2) przeczytać receptury różnych soft drinków,
3) wybrać recepturę sporządzenia napoju,
4) obliczyć ilości potrzebnych surowców a następnie je odważyć i odmierzyć,
5) przygotować narzędzia, sprzęt, urządzenia do sporządzania napoju i naczynia do
podawania napoju,
6) przygotować składniki do sporządzenia napoju i surowce do elementów dekoracyjnych,
7) sporządzić napój i przygotować elementy dekoracyjne,
8) wyporcjować napój do odpowiednich naczyń, udekorować je i przeprowadzić ocenę
organoleptyczną,
9) zaprezentować na forum grupy wyniki pracy,
10) uporządkować stanowisko pracy.
Zalecane metody nauczania uczenia się:
- pogadanka,
- instruktaż,
- praca z tekstem,
- ćwiczenia praktyczne.
Środki dydaktyczne:
- poradnik dla ucznia, literatura,
- receptury gastronomiczne,
- surowce do sporządzania soft drinka według wybranej receptury,
- narzędzia i maszyny do obróbki wstępnej warzyw lub owoców, miska, mikser barowy,
nóż, szklanki do podawania soków.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
20
5.4. Sporządzanie i podawanie napojów alkoholowych
5.4.1. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Dokonaj interpretacji informacji umieszczonych na etykietach pięciu różnych win
i pięciu różnych koniaków.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić sposób jego
wykonania. Zaleca się aby uczniowie pracując w parach zwrócili uwagę na rodzaj napoju,
zawartość alkoholu, zawartość cukru, okres leżakowania, pochodzenie.
Nauczyciel zwraca uwagę na skutki nadużywania alkoholu.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) przeczytać materiał nauczania z poradnika dla ucznia i z literatury,
2) zapoznać się z instrukcją do ćwiczeń,
3) dokonać wyboru butelek po winach i koniakach,
4) posegregować zgromadzone po napojach alkoholowych butelki asortymentowo,
5) zapoznać się z informacjami umieszczonymi na etykiecie,
6) dokonać prezentacji na forum grupy ,
7) uporządkować stanowisko pracy.
Zalecane metody nauczania uczenia się:
- pokaz z objaśnieniem,
- praca z tekstem,
- dyskusja dydaktyczna.
Środki dydaktyczne:
- poradnik dla ucznia, literatura, instrukcje do ćwiczeń,
- plansze i foliogramy klasyfikacji napojów,
- materiały piśmiennicze,
- komputer z przyłączem do Internetu,
- butelki po napojach alkoholowych.
Ćwiczenie 2
Sporządz
wykaz napojów alkoholowych w zależności od kraju pochodzenia.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić sposób jego
wykonania. Zaleca się aby uczniowie pracowali w grupach trzy osobowych i korzystając
z dostępnych z
ródeł informacji przygotowali klasyfikacje napojów w zależności od kraju
pochodzenia.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
21
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) przeczytać materiał nauczania z poradnika dla ucznia i z literatury,
2) poszukać informacji w dostępnych z
ródłach,
3) sporządzić wykazy napojów oddzielnie dla wódek, wina i piwa,
4) zaprezentować wyniki pracy na forum grupy,
5) zapisać wnioski w zeszytach przedmiotowych.
Zalecane metody nauczania - uczenia się:
- pokaz z objaśnieniem,
- praca z tekstem,
- sporządzenie notatki.
Środki dydaktyczne:
- poradnik dla ucznia, literatura,
- komputer z przyłączem do Internetu,
- plansze klasyfikacji i foliogramy napojów,
- przybory do pisania, zeszyt.
Ćwiczenie 3
Zaproponuj aperitif i napój alkoholowy główny do czterech zestawów potraw tak, aby
wystąpiło w nich podawanie wódek, wina i piwa.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić sposób jego
wykonania. Zaleca się aby uczniowie pracując w parach zaplanowali cztery zestawy potraw,
które nauczyciel zatwierdzi. Doboru napojów do potraw powinni dokonać po wypisaniu
właściwości różnych napojów alkoholowych i ich wpływu na organizm człowieka.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) przeczytać materiał nauczania z poradnika dla ucznia i z literatury,
2) obejrzeć film dydaktyczny,
3) zaplanować cztery różne zestawy potraw,
4) zaproponować aperitif i dobrać napój alkoholowy główny do zestawu,
5) określić temperaturę podania wybranych napojów alkoholowych,
6) dokonać prezentacji na forum grupy.
Zalecane metody nauczania uczenia się:
- pokaz z objaśnieniem,
- praca z tekstem,
- sporządzenie notatki.
Środki dydaktyczne:
- poradnik dla ucznia, literatura, film dydaktyczny,
- karta menu, karta win i wódek,
- przybory do pisania, zeszyt.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
22
Ćwiczenie 4
Dobierz naczynia do podawania zaproponowanych w poprzednim ćwiczeniu napojów
alkoholowych.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego
wykonanie. Zaleca się aby uczniowie pracując indywidualnie dokonali wyboru naczyń do
podawania napojów biorąc pod uwagę katalogi naczyń, inne z
ródła informacji oraz naczynia
szklane dostępne w pracowni.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) przeczytać materiał nauczania z poradnika dla ucznia i z literatury,
2) przejrzeć katalogi naczyń szklanych,
3) wybrać wzory naczyń,
4) spośród zgromadzonych naczyń wybrać najodpowiedniejsze do określonych napojów,
5) zaprezentować wyniki pracy na forum grupy.
Zalecane metody nauczania uczenia się:
- pokaz z objaśnieniem,
- praca z tekstem,
- sporządzenie notatki.
Środki dydaktyczne:
- poradnik dla ucznia, literatura,
- komputer z przyłączem do Internetu,
- materiały piśmiennicze,
- zestaw szklanek i kieliszków,
- katalog naczyń szklanych.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
23
5.5. Sporządzanie i podawanie napojów z dodatkiem alkoholu
5.5.1. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Sporządz
wykaz napojów zimnych z dodatkiem alkoholu w zależności od kraju
pochodzenia, wykorzystując informacje zebrane z różnych z
ródeł.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić sposób jego
wykonania. Zaleca się aby uczniowie pracując w grupach 3-osobowych, korzystając
z dostępnych z
ródeł informacji, przygotowali klasyfikacje napojów w zależności od kraju
pochodzenia.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) przeczytać materiał nauczania z poradnika dla ucznia i z literatury,
2) wyszukać w literaturze i w Internecie receptury napojów zimnych z dodatkiem alkoholu,
typowych dla różnych krajów,
3) sporządzić wykazy napojów oddzielnie dla short, long i hot drinków,
4) zaprezentować wyniki pracy na forum grupy,
5) zapisać wnioski w zeszycie.
Zalecane metody nauczania uczenia się:
- pokaz z objaśnieniem,
- praca z tekstem,
- dyskusja dydaktyczna.
Środki dydaktyczne:
- poradnik dla ucznia, literatura,
- komputer z przyłączem do Internetu,
- materiały piśmiennicze,
- arkusze formatu A4 i A1,
- pisaki kolorowe, zeszyt.
Ćwiczenie 2
Przygotuj i zastosuj elementy dekoracyjne na dziesięciu kieliszkach lub szklankach:
pięciu przeznaczonych do short drinków i pięciu do long drinków.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić sposób jego
wykonania. Zaleca się aby uczniowie pracując w parach, korzystając z dostępnych z
ródeł
informacji zainspirowali się do estetycznego wykonania dekoracji.
Nauczyciel zwraca uwagę na potrzebę higieny i estetykę pracy.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) przeczytać materiał nauczania z poradnika dla ucznia i z literatury,
2) wyszukać w literaturze receptury różnych short i long drinków,
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
24
3) obejrzeć zdjęcia z udekorowanymi napojami,
4) wybrać receptury napojów,
5) zgromadzić niezbędne surowce i elementy dekoracyjne,
6) dobrać odpowiednie kieliszki i szklanki,
7) wykonać krustowanie kieliszka,
8) przygotować elementy dekoracyjne z owoców i warzyw,
9) udekorować kieliszki elementami dekoracyjnymi jadalnymi i niejadalnymi,
10) zaprezentować na forum grupy ,
11) uporządkować stanowisko pracy.
Zalecane metody nauczania uczenia się:
- pokaz z objaśnieniem,
- praca z tekstem,
- ćwiczenia praktyczne.
Środki dydaktyczne:
- poradnik dla ucznia, literatura, atlas win,
- komputer z przyłączem do Internetu,
- surowce i gotowe elementy dekoracyjne do sporządzania dekoracji short i long drinków
według wybranych receptur,
- cytryna i cukier,
- urządzenia i maszyny do obróbki wstępnej owoców i warzyw, miska, nóż jarzyniak,
deska do krojenia, sprzęt barmański, szkło barowe do podawania short i long drinków.
Ćwiczenie 3
Sporządz
według wybranej receptury trzy napoje typu short, long i hot drink (po jednym
z każdego typu), dobierz naczynia i elementy dekoracyjne do podania napoju.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić sposób jego
wykonania. Zaleca się aby uczniowie pracując w parach, korzystając z dostępnych z
ródeł
informacji wyszukali receptury short, long i hot drinków oraz przygotowali niezbędny sprzęt,
maszyny i urządzenia do sporządzania napojów. Efektem pracy powinny być estetycznie
udekorowane i prawidłowo podane short, long i hot drinki.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) przeczytać materiał nauczania z poradnika dla ucznia i z literatury,
2) wyszukać w literaturze receptury różnych drinków,
3) wybrać po jednej recepturze z każdego typu do sporządzenia napoju (napoje typu short
i long drink można wybrać z poprzedniego ćwiczenia),
4) przygotować sprzęt, maszyny i urządzenia do sporządzania napojów,
5) przygotować naczynia do podawania napojów (do napojów typu short i long drink można
wykorzystać udekorowane naczynia z poprzedniego ćwiczenia),
6) przygotować składniki do sporządzenia napoju i surowce do elementów dekoracyjnych,
7) sporządzić napoje i przygotować elementy dekoracyjne,
8) wyporcjować napoje do schłodzonych naczyń, udekorować je i przeprowadzić ocenę
organoleptyczną,
9) zaprezentować na forum grupy wyniki pracy,
10) uporządkować stanowisko pracy.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
25
Zalecane metody nauczania uczenia się:
- pokaz z objaśnieniem,
- praca z tekstem,
- ćwiczenia praktyczne.
Środki dydaktyczne:
- poradnik dla ucznia, literatura, karta oceny organoleptycznej,
- komputer z przyłączem do Internetu, prezentacja multimedialna,
- surowce do sporządzania drinków według wybranej receptury,
- sprzęt barmański, urządzenia i maszyny do obróbki wstępnej warzyw lub owoców,
miska, nóż jarzyniak, szkło barowe do podawania drinków.
Ćwiczenie 4
Wybierz z kuchni innych narodów, dowolny napój mieszany, podawany wieloporcjowo
i zaplanuj jego sporządzanie od pobrania surowców z magazynu do ekspedycji. Zorganizuj
stanowisko pracy w koktajlbarze zgodnie z wymogami ergonomii.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić sposób jego
wykonania. Zaleca się aby uczniowie pracując w parach, korzystając z dostępnych z
ródeł
informacji wybrali z kuchni innych narodów, dowolny napój mieszany podawany
wieloporcjowo i przedstawili w formie schematu blokowego etapy jego sporządzania.
Następnie powinni zorganizować sobie stanowisko pracy zwracając uwagę na wymagania
ergonomii i zasady bhp.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) przeczytać materiał nauczania z poradnika dla ucznia i z literatury,
2) wyszukać w kuchniach innych narodów napój mieszany podawany wieloporcjowo,
3) opracować w formie schematu blokowego, etapy sporządzania napoju od pobrania
surowców z magazynu do ekspedycji,
4) zaplanować niezbędny sprzęt do wykonania i podania napoju,
5) zorganizować stanowisko pracy w koktajlbarze,
6) zaprezentować na forum grupy wyniki pracy,
7) uporządkować stanowisko pracy.
Zalecane metody nauczania uczenia się:
- pokaz z objaśnieniem,
- praca z tekstem,
- ćwiczenia praktyczne.
Środki dydaktyczne:
- poradnik dla ucznia, literatura,
- komputer z przyłączem do Internetu,
- materiały piśmiennicze,
- arkusze formatu A 4 i A1,
- kolorowe pisaki,
- sprzęt barmański, zastawa stołowa.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
26
6. EWALUACJA OSI
GNI
Ć UCZNIA
Przykłady narzędzi pomiaru dydaktycznego
TEST 1
Test dwustopniowy do jednostki modułowej  Sporządzanie i podawanie
napojów zimnych oraz gorących
Test składa się z 24 zadań wielokrotnego wyboru, z których:
- zadania 1,2,3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10, 11, 12, 13, 14, 16, 17, 19, 20, 21, 23, 24 są z poziomu
podstawowego,
- zadania 15,18, 22 są z poziomu ponadpodstawowego.
Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt
Za każdą prawidłową odpowiedz
uczeń otrzymuje 1 punkt, za złą odpowiedz
lub jej brak
uczeń otrzymuje 0 punktów. Suma punktów możliwych do uzyskania wynosi 24.
Proponuje się następujące normy wymagań  uczeń otrzyma następujące
oceny szkolne:
- dopuszczający  za rozwiązanie co najmniej 11 zadań,
- dostateczny  za rozwiązanie co najmniej 13 zadań,
- dobry  za rozwiązanie 20 zadań, w tym co najmniej 1 z poziomu ponadpodstawowego,
- bardzo dobry  za rozwiązanie 23 zadań, w tym co najmniej 2 z poziomu
ponadpodstawowego.
Klucz odpowiedzi: 1. b, 2. b, 3. a, 4. b, 5. c, 6. b, 7. c, 8. d, 9. d, 10. a, 11. d,
12. c, 13. a, 14. b, 15. c, 16. d, 17. c, 18. c, 19. b, 20. c, 21. a, 22. a, 23. d, 24. d.
Plan testu
Nr Cel operacyjny Kategoria Poziom Poprawna
zad. (mierzone osiągnięcia ucznia) celu wymagań odpowiedz

1 Posłużyć się sprzętem, maszynami i urządzeniami do
A P b
sporządzania napojów zimnych
2 Sporządzać napoje gorące charakterystyczne dla kuchni
C P b
innych narodów
3 Dokonać bieżącej konserwacji maszyny do mycia
C P a
naczyń
4 Sporządzać napoje gorące C P b
5 Sporządzać napoje gorące charakterystyczne dla kuchni
C P c
innych narodów
6 Dobrać naczynia do podawania napojów C P b
7 Określić wpływ używek na organizm człowieka C P c
8 Określić warunki i zastosować zasady przechowywania
B P d
napojów bezalkoholowych
9 Rozróżniać asortyment napojów zimnych B P d
10 Dobrać naczynia do podawania napojów C P a
11 Sporządzić napoje alkoholowe mieszane C P d
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
27
12 Scharakteryzować napoje alkoholowe A P c
13 Scharakteryzować napoje alkoholowe A P a
14 Posłużyć się sprzętem, maszynami i urządzeniami do
C P b
sporządzania napojów zimnych
15 Wyjaśnić zasady podawania wina D PP c
16 Dobrać alkohole do potraw C P d
17 Określić temperaturę podawania napojów
B P c
alkoholowych
18 Przygotować i zastosować elementy dekoracyjne C PP c
19 Dobrać alkohole do potraw C P b
20 Sporządzać napoje alkoholowe mieszane C P c
21 Dobrać naczynia do podawania napojów C P a
22 Zastosować elementy dekoracyjne C PP a
23 Posłużyć się pojęciami międzynarodowej miksologii A P d
24 Zinterpretować informacje na etykietach napojów
B P d
alkoholowych
Przebieg testowania
Instrukcja dla nauczyciela
1. Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z co najmniej jednotygodniowym
wyprzedzeniem.
2. Omów z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego.
3. Zapoznaj uczniów z rodzajem zadań podanych w zestawie oraz z zasadami punktowania.
4. Przeprowadz
z uczniami próbę udzielania odpowiedzi na takie typy zadań testowych,
jakie będą w teście.
5. Omów z uczniami sposób udzielania odpowiedzi (karta odpowiedzi).
6. Zapewnij uczniom możliwość samodzielnej pracy.
7. Rozdaj uczniom zestawy zadań testowych i karty odpowiedzi, podaj czas przeznaczony
na udzielanie odpowiedzi.
8. Postaraj się stworzyć odpowiednią atmosferę podczas przeprowadzania pomiaru
dydaktycznego (rozładuj niepokój, zachęć do sprawdzenia swoich możliwości).
9. Kilka minut przed zakończeniem sprawdzianu przypomnij uczniom o zbliżającym się
czasie zakończenia udzielania odpowiedzi.
10. Zbierz karty odpowiedzi oraz zestawy zadań testowych.
11. Sprawdz
wyniki i wpisz do arkusza zbiorczego.
12. Przeprowadz
analizę uzyskanych wyników sprawdzianu i wybierz te zadania, które
sprawiły uczniom największe trudności.
13. Ustal przyczyny trudności uczniów w opanowaniu wiadomości i umiejętności.
14. Opracuj wnioski do dalszego postępowania, mającego na celu uniknięcie niepowodzeń
dydaktycznych  niskie wyniki przeprowadzonego sprawdzianu.
Instrukcja dla ucznia
1. Przeczytaj uważnie instrukcję.
2. Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi.
3. Zapoznaj się z zestawem zadań testowych.
4. Test zawiera 24 zadania dotyczące organizowania obsługi konsumentów. Wszystkie
zadania są wielokrotnego wyboru i tylko jedna odpowiedz
jest prawidłowa.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
28
5. Udzielaj odpowiedzi tylko na załączonej karcie odpowiedzi: w pytaniach wielokrotnego
wyboru zaznacz prawidłową odpowiedz
X. W przypadku pomyłki błędną odpowiedz

zaznacz kółkiem, a następnie ponownie zakreśl odpowiedz
prawidłową.
6. Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.
7. Kiedy udzielenie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudność, wtedy odłóż jego
rozwiązanie na póz
niej i wróć do niego, gdy zostanie Ci wolny czas.
8. Na rozwiązanie testu masz 45 min.
Powodzenia
MATERIAA
Y DLA UCZNIA:
- instrukcja,
- zestaw zadań testowych,
- karta odpowiedzi.
ZESTAW ZADAC
TESTOWYCH
1. Wytwornica lodu montowana w ladzie barowej to
a) lodziarka.
b) kostkarka.
c) blender.
d) saturator.
2. Kawę po turecku parzy się w
a) ekspresie.
b) tygielku.
c) specjalnej maszynce.
d) filiżance.
3. Konserwacja maszyny do mycia naczyń polega m.in. na
a) czyszczeniu filtrów.
b) przepłukaniu maszyny.
c) wezwaniu konserwatora.
d) wymianie zepsutej części.
4. Aby sporządzić napar herbaty należy suchą herbatę
a) umieścić na sicie i przelać wrzątkiem.
b) wsypać do wyparzonego czajniczka i zalać wrzątkiem.
c) wsypać do szklanki i zalać wrzątkiem.
d) zalać wrzątkiem w filiżance.
5. Herbata podana z mlekiem lub śmietanką to ulubiony napój
a) Włochów.
b) Francuzów.
c) Anglików.
d) Niemców.
6. Pękata filiżanka służy do podawania:
a) kawy.
b) herbaty.
c) kakao.
d) czekolady.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
29
7. Spośród używek najsłabsze właściwości pobudzające ma
a) kawa.
b) herbata.
c) kakao.
d) wino.
8. Do przechowywania napojów bezalkoholowych służy
a) magazyn produktów suchych.
b) bufet.
c) piwnica.
d) chłodnia.
9. Nektary są to soki
a) otrzymywane z koncentratu.
b) owocowe i warzywne.
c) stanowiące napoje mieszane.
d) pitne z drobinami owoców.
10. W gobletach podaje się
a) wodę i soki.
b) wino czerwone.
c) wino białe.
d) szampana.
11. Napój z kawy oraz rumu lub araku to
a) poncz.
b) grog.
c) pousse cafe.
d) mazagran.
12. Najistotniejszym składnikiem napojów alkoholowych jest
a) woda.
b) substancje smakowo-aromatyczne.
c) alkohol etylowy.
d) alkohol metylowy.
13. Koniaki są produkowane z destylatów winnych
a) we Francji.
b) w Niemczech.
c) w Polsce.
d) na całym świecie.
14. Podstawowa maszyną do produkcji napojów mieszanych jest
a) dystrybutor.
b) blender.
c) shaker.
d) saturator.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
30
15. Usuwanie osadu ze starych win odbywa się poprzez
a) destylację.
b) dystrybucję.
c) dekantację.
d) leżakowanie.
16. Do posiłków nie podajemy
a) wody.
b) wina.
c) szampana.
d) drinków.
17. W temperaturze pokojowej podaje się
a) drinki zimne.
b) wódkę wytrawną.
c) koniak.
d) wino czerwone.
18. Karambola to południowy owoc używany do produkcji napojów mieszanych w celu ich
a) aromatyzowania.
b) poprawy smaku.
c) dekorowania.
d) zabarwiania.
19. Napojów nie podaje się do
a) zakąski.
b) zupy.
c) drugiego dania.
d) deseru.
20. Jednym z najważniejszych obok alkoholu składników ponczu jest
a) sok ananasowy.
b) napar kawy.
c) napar herbaty.
d) woda.
21. W kieliszku - stópce podaje się
a) wódki czyste.
b) wódki gatunkowe.
c) likiery.
d) koniaki.
22. Krustowanie to tzw.
a) szronienie kieliszka.
b) dekorowanie naczyń owocami.
c) wychładzanie naczyń do napojów zimnych.
d) podgrzewanie naczyń do napojów gorących.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
31
23. W miksologii obowiązuje nazewnictwo
a) niemieckie.
b) polskie.
c) francuskie.
d) angielskie.
24. Najsłodszym miodem pitnym jest
a) czwórniak.
b) trójniak.
c) dwójniak.
d) półtorak.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
32
KARTA ODPOWIEDZI
Imię i nazwisko & & ..............................& & & & & & & & & & & & & & & & & & ..
Sporządzanie i podawanie napojów zimnych oraz gorących
Zakreśl poprawną odpowiedz
.
Nr
Odpowiedz
Punkty
zadania
1 a b c d
2 a b c d
3 a b c d
4 a b c d
5 a b c d
6 a b c d
7 a b c d
8 a b c d
9 a b c d
10 a b c d
11 a b c d
12 a b c d
13 a b c d
14 a b c d
15 a b c d
16 a b c d
17 a b c d
18 a b c d
19 a b c d
20 a b c d
21 a b c d
22 a b c d
23 a b c d
24 a b c d
Razem:
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
33
TEST 2
Test dwustopniowy do jednostki modułowej  Sporządzanie i podawanie
napojów zimnych oraz gorących
Test składa się z 24 zadań wielokrotnego wyboru, z których:
- zadania 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 9, 10, 11, 12, 13, 14, 15, 16, 18, 19, 21, 22, 23, 24 są z poziomu
podstawowego,
- zadania 8, 17, 20 są z poziomu ponadpodstawowego.
Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt
Za każdą prawidłową odpowiedz
uczeń otrzymuje 1 punkt, za złą odpowiedz
lub jej brak
uczeń otrzymuje 0 punktów. Suma punktów możliwych do uzyskania wynosi 24.
Proponuje się następujące normy wymagań  uczeń otrzyma następujące
oceny szkolne:
- dopuszczający  za rozwiązanie co najmniej 10 zadań,
- dostateczny  za rozwiązanie co najmniej 13 zadań,
- dobry  za rozwiązanie 20 zadań, w tym co najmniej 1 z poziomu ponadpodstawowego,
- bardzo dobry  za rozwiązanie 23 zadań, w tym co najmniej 2 z poziomu
ponadpodstawowego.
Klucz odpowiedzi: 1. b, 2. c, 3. d, 4. d, 5. a, 6. b, 7. a, 8. c, 9. b, 10. d, 11. c,
12. c, 13. b, 14. a, 15. b, 16. d, 17. d, 18. b, 19. c, 20. a, 21. d, 22. c, 23. b, 24. c.
Plan testu
Nr Cel operacyjny Kategoria Poziom Poprawna
zad. (mierzone osiągnięcia ucznia) celu wymagań odpowiedz

1 Określić rodzaje używek i wyjaśnić ich wpływ na B P b
organizm człowieka
2 Rozróżniać asortyment napojów zimnych C P c
3 Dobrać naczynia do podawania napojów C P d
4 Zinterpretować informacje na etykietach napojów B P d
alkoholowych
5 Scharakteryzować wysokogatunkowe napoje A P a
alkoholowe
6 Posłużyć się pojęciami międzynarodowej miksologii B P b
7 Określić warunki i zasady przechowywania napojów B P a
alkoholowych
8 Sporządzać napoje gorące charakterystyczne dla C PP c
kuchni innych narodów
9 Dobrać alkohole do potraw C P b
10 Określić temperaturę podawania napojów B P d
alkoholowych
11 Przygotować i zastosować elementy dekoracyjne C P c
12 Zastosować różne techniki parzenia kawy C P c
13 Posłużyć się sprzętem, maszynami i urządzeniami do B P b
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
34
sporządzania napojów zimnych
14 Uporządkować stanowisko pracy C P a
15 Dobrać naczynia do podawania napojów C P b
16 Rozróżniać asortyment napojów zimnych B P d
17 Sporządzać napoje alkoholowe mieszane D PP d
18 Dobrać naczynia do podawania napojów C P b
19 Posłużyć się pojęciami międzynarodowej miksologii B P c
20 Sporządzać napoje alkoholowe mieszane C PP a
21 Określić rodzaje używek i podać ich wpływ na C P d
organizm człowieka
22 Zastosować koncentraty napojów C P c
23 Zastosować zasady higieny podczas podawania C P b
napojów
24 Dokonać oceny organoleptycznej napojów C P c
Przebieg testowania
Instrukcja dla nauczyciela
1. Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z co najmniej jednotygodniowym
wyprzedzeniem.
2. Omów z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego.
3. Zapoznaj uczniów z rodzajem zadań podanych w zestawie oraz z zasadami punktowania.
4. Przeprowadz
z uczniami próbę udzielania odpowiedzi na takie typy zadań testowych,
jakie będą w teście.
5. Omów z uczniami sposób udzielania odpowiedzi (karta odpowiedzi).
6. Zapewnij uczniom możliwość samodzielnej pracy.
7. Rozdaj uczniom zestawy zadań testowych i karty odpowiedzi, podaj czas przeznaczony
na udzielanie odpowiedzi.
8. Postaraj się stworzyć odpowiednią atmosferę podczas przeprowadzania pomiaru
dydaktycznego (rozładuj niepokój, zachęć do sprawdzenia swoich możliwości).
9. Kilka minut przed zakończeniem sprawdzianu przypomnij uczniom o zbliżającym się
czasie zakończenia udzielania odpowiedzi.
10. Zbierz karty odpowiedzi oraz zestawy zadań testowych.
11. Sprawdz
wyniki i wpisz do arkusza zbiorczego.
12. Przeprowadz
analizę uzyskanych wyników sprawdzianu i wybierz te zadania, które
sprawiły uczniom największe trudności.
13. Ustal przyczyny trudności uczniów w opanowaniu wiadomości i umiejętności.
14. Opracuj wnioski do dalszego postępowania, mającego na celu uniknięcie niepowodzeń
dydaktycznych  niskie wyniki przeprowadzonego sprawdzianu.
Instrukcja dla ucznia
1. Przeczytaj uważnie instrukcję.
2. Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi.
3. Zapoznaj się z zestawem zadań testowych.
4. Test zawiera 24 zadania dotyczące organizowania obsługi konsumentów. Wszystkie
zadania są wielokrotnego wyboru i tylko jedna odpowiedz
jest prawidłowa.
5. Udzielaj odpowiedzi tylko na załączonej karcie odpowiedzi: w zadaniach wielokrotnego
wyboru zaznacz prawidłową odpowiedz
X . W przypadku pomyłki błędną odpowiedz

zaznacz kółkiem, a następnie ponownie zakreśl odpowiedz
prawidłową.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
35
6. Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.
7. Kiedy udzielenie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudność, wtedy odłóż jego
rozwiązanie na póz
niej i wróć do niego, gdy zostanie Ci wolny czas.
8. Na rozwiązanie testu masz 45 min.
Powodzenia
Materiały dla ucznia:
- instrukcja,
- zestaw zadań testowych,
- karta odpowiedzi.
ZESTAW ZADAC
TESTOWYCH
1. Pobudzające działanie kawy na organizm człowieka spowodowane jest zawartością
a) teiny.
b) kofeiny.
c) teobrominy.
d) melaniny
2. Kawę murzynek należy podawać
a) z małym dodatkiem śmietanki.
b) z mlekiem.
c) z bitą śmietanką.
d) bez dodatku śmietanki.
3. Najodpowiedniejszym naczyniem do jednoporcjowego podawania kawy jest
a) szklanka w metalowym koszyczku.
b) szklanka na spodeczku lub podstawce.
c) pękata porcelanowa filiżanka.
d) wysmukła porcelanowa filiżanka.
4. Napis  doux na etykiecie oznacza, że jest to wino
a) wytrawne.
b) półwytrawne.
c) półsłodkie.
d) słodkie.
5. Narodową wódką irlandzką jest
a) whiskey.
b) whisky.
c) gin.
d) brandy.
6. Podając na zakończenie posiłku digestif użyjesz
a) wino.
b) gorzką wódkę.
c) likier.
d) szampana.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
36