Ubezpieczeniowy cykl
produkcyjny
Działalność przygotowawcza
FAZA II FAZA III FAZA IV
FAZA I
Zawieranie Ochrona Odszkodowania
Akwizycja
umów ubezpieczenio- i świadczenia
ubezpieczenia wa
PODSTAWY FINANSÓW
ZAKA
ADÓW
UBEZPIECZEC

y
ródło: Gąsiorkiewicz L., Finanse zakładów ubezpieczeń majątkowych, s.34
Przepływy finansowe w działalności
ubezpieczeniowej
wydatki z tyt.
Składki i odszkodowania/świadczenia w
wpływy z działalności
działalności
lokacyjnej
zakładzie ubezpieczeń
lokacyjnej
Środki własne
wpływy z
WYDATKI wydatki z tyt.
działalności WPA
YWY
działalności
Fundusz
operacyjnej
operacyjnej
ubezpieczeniowy
wpływy z działalności wydatki z tyt.
finansowej działalności
finansowej
SKA
ADKA BRUTTO
Cena usługi
Złote reguły ubezpieczeniowe
ubezpieczeniowej
Równowaga składki i świadczenia  suma
SKA
ADKA NETTO NARZUTY
składek równa jest sumie zobowiązań
(czysta) NA SKA
ADK

NETTO
Proporcjonalność składki i świadczenia 
wysokość składki jest proporcjonalna do sumy
ubezpieczenia
Środki -koszty akwizycji
na wypłatę -koszty administracji Równowartość składki i świadczenia  wartość
odszkodowań -dodatek na prewencję
składki jest proporcjonalna do wielkości ryzyka
i świadczeń -dodatek na zysk
DODATEK
BEZPIECZEC
STWA:
1
Metody kalkulacji składek Metody kalkulacji składek ubezpieczeniowych w
zale\
ności od ryzyka
ubezpieczeniowych
Metoda repartycji
Metoda składki zró\
nicowanej
Metoda składki stałej
Metoda składki przeciętnej
Metoda składki mieszanej
Metoda składki mieszanej
Składka w ubezpieczeniach na
Struktura składki według działów
\
ycie:
ubezpieczenia klasyczne (długoterminowe,
uśrednienie ryzyka, rezerwa matematyczna,
techniczna stopa oprocentowania)
Przykład
składka jednorazowa, okres ubezpieczenia 25lat
1/(1+0,05)^25=0,2953
1/(1+0,03)^25=0,4776
Ubezpieczenie z funduszem inwestycyjnym
(brak uśrednienia składki za ryzyko)
Dominacja ubezpieczeń majątkowych do roku 2004 i niemal wyrównanie
udziałów w 2005 i dominacja ubezpieczeń \
yciowych od roku 2006 (65,7% w
2008)
Świadczenie ubezpieczeniowe
Składka przypisana brutto i dynamika składki
45 000
262
260
40 000
35 000 PIENI
śNE
210
30 000
ODSZKODOWAWCZE  ZAKAZ
25 000
KUMULACJI ODSZKODOWAC

163 151 152
160
20 000 145144 153
(w ka\
dym typie ubezpieczenia majątkowego i
133129
143
120111 113 138
w części ubezpieczeń osobowych np. zwrot
15 000
130130145146 107
122 124
114120 121 10810
kosztów leczenia)
1
110105105109113104104
10 000 113
108
105
100103
NIEODSZKODOWAWCZE
5 000
78
0 60
W WYJ
TKOWYCH SYTUACJACH
1991 1993 1995 1997 1999 2001 2003 2005 2007 2009
1992 1994 1996 1998 2000 2002 2004 2006 2008 2010
DZIAA
I
ŚWIADCZENIE NIEPIENI
śNE
2
Miliony
Odpowiedzialność zakładów ubezpieczeń
Suma ubezpieczenia
w ubezpieczeniach \
yciowych
- Kwota na którą ubezpieczono dany przedmiot
ZASADA DOBREJ WIARY
Górna granica odpowiedzialności
zakładu ubezpieczeń NIEODSZKODOWAWCZY CHARAKTER
ŚWIADCZENIA UBEZPIECZENIOWEGO
KUMULACJA ŚWIADCZEC

w ubezpieczeniu
w ubezpieczeniu
osobowym
majątkowym
JEDYNA
WZGL
DNA (związana
z wartością ubezpieczenia)
Suma i wartość ubezpieczenia w
Podstawowe systemy ubezpieczenia:
ubezpieczeniach majątkowych
Wartość ubezpieczenia to wyra\
ona w jednostkach
pienię\
nych wartość rzeczywista przedmiotu
na sumy stałe
ubezpieczenia
na pierwsze ryzyko
UBEZPIECZENIE W
SU = WU
PEA
NEJ WARTOŚCI
NADUBEZPIECZENIE
SU > WU
NIEDOUBEZPIECZENIE
SU < WU
Techniczne ograniczenia odpowiedzialności
" SKUTKI NIEDOUBEZPIECZENIA
odszkodowawczej zakładu ubezpieczeń
Szkoda Szkoda częściowa
całkowita
Udział własny
Odszkodowanie
Ubezpieczenie na Odszkodowanie (O)
= suma
sumy stałe wypłacane jest w proporcji
Franszyzy:
ubezpieczenia
wys _ szkody * SU
Integralna
O =
WU
Redukcyjna
Odszkodowanie
Odszkodowanie pokrywa w
Ubezpieczenie na
= suma
całości szkodę do wysokości
pierwsze ryzyko
ubezpieczenia
sumy ubezpieczenia
SKUTKI NADUBEZPIECZENIA
Odszkodowanie nie przekroczy wartości ubezpieczenia
Ubezpieczający płaci zwiększoną składkę
3
Techniczne ograniczenia odpowiedzialności odszkodowawczej zakładu ubezpieczeń Techniczne ograniczenia odpowiedzialności odszkodowawczej zakładu ubezpieczeń
ZASADY DZIAA
ANIA
DEFINICJA i CEL STOSOWANIA
udział własny franszyza redukcyjna franszyza integralna udział własny franszyza redukcyjna franszyza integralna
" mo\
e być ustalany na " mo\
e być ustalana na " mo\
e być ustalana na
jedno lub kilka zdarzeń jedno lub kilka jedno lub kilka
Suma ubezpieczenia 1000; wartość ubezpieczeniowa 1000; wielkość szkody
zdarzeń zdarzeń
" stanowi wyra\
oną
400
kwotowo lub " stanowi wyra\
oną " stanowi wyra\
oną
procentowo część kwotowo lub kwotowo lub udział własny 10% Franszyza red. 10% Franszyza int 10%
szkody za którą zakład procentowo część procentowo część
ubezpieczeń nie ponosi wartości przedmiotu wartości przedmiotu
Odszkodowanie Odszkodowanie Odszkodowanie
odpowiedzialności ubezpieczenia za ubezpieczenia do
odszkodowawczej którą zakład której zakład
ubezpieczeń nie ubezpieczeń nie
" Stosowany:
360 300 400
ponosi ponosi
" w celach prewencyjnych
odpowiedzialności odpowiedzialności
" Jako instrument
(brak potrącenia)
odszkodowawczej odszkodowawczej
zatrzymania ryzyka
" Stosowany: " Stosowany:
" W celu uwolnienia " w celu uwolnienia
zakładu ubezpieczeń zakładu ubezpieczeń
od odpowiedzialności od odpowiedzialności
za ubytki naturalne za małe szkody
" Jako instrument " Jako instrument
zatrzymania ryzyka zatrzymania ryzyka
Techniczne ograniczenia odpowiedzialności odszkodowawczej zakładu ubezpieczeń
400
350
300
250
200
odszkodowania
150
potrącenie
100
KAPITAA
Y WA
ASNE I
50
0
OBCE W ZAKA
ADACH
udział franszyza franszyza
własny red. int.
UBEZPIECZEC

Struktura pasywów dział I Struktura pasywów dział II
Udział Pozostałe Pozostałe
Pozostałe
Pozostałe Udział Pozostałe Pozostałe reasekuratorów 2% zobowiązania i
rezerwy
zobowiązania i reasekuratorów 2% rezerwy w rezerwach fundusze
1%
fundusze w rezerwach 1% techniczno - specjalne
Kapitał własny
specjalne techniczno -
ubezpieczeniowy 5%
13%
2% ubezpieczeniowy ch (wielkość
ch (wielkość ujemna)
Kapitał własny
ujemna)
5%
41%
2%
Rezerwy
Rezerwy techniczno -
techniczno - ubezpieczeniowe
ubezpieczeniowe 46%
80%
4
Kapitał podstawowy
Kapitały
Pierwotny wkład właścicieli wniesiony przy zakładaniu
całokształt zasobów finansowych
przedsiębiorstwa i ewentualnie podwy\
szany w trakcie
zaanga\
owanych w przedsiębiorstwo
działalności
zasoby finansowe zainwestowane w Kapitał akcyjny w ubezpieczeniowych spółkach
akcyjnych
przedsiębiorstwo przez jego właścicieli lub
Kapitał zakładowy w towarzystwach ubezpieczeń
wierzycieli w zamian za wynagrodzenie
wzajemnych
(kapitały własne i obce)
Środki na kapitał podstawowy w zakładach ubezpieczeń
nie mogą pochodzić ze z
ródeł nielegalnych lub
nieujawnionych, ani te\
z kredytu lub po\
yczki
Kapitał zapasowy
y
ródło finansowania aktywów zakładu
Funkcje kapitału podstawowego:
ubezpieczeń w trakcie jego działalności,
Tworzony:
tworząca  zało\
ycielska
obligatoryjnie,
gwarancyjna
dobrowolnie.
Pełni funkcję gwarancyjną  pokrycie strat
bilansowych wg decyzji władz zakładu
ubezpieczeń
Kapitały zapasowe Kapitały zapasowe
5
Rezerwy techniczno-ubezpieczeniowe
stanowią część kapitałów zakładu ubezpieczeń
wyodrębniona w celu zagwarantowania środków
na wypłaty odszkodowań i świadczeń z tytułu
zawartych umów ubezpieczenia
konieczność ich tworzenia wynika z podstawowej
zasady gospodarki finansowej zakładu
ubezpieczeń  współmierności przychodów i
kosztów z danego okresu ubezpieczenia do
okresu sprawozdawczego
REZERWY TECHNICZNO-
UBEZPIECZENIOWE
kapitały obce w zakładzie ubezpieczeń
Rodzaje rezerw techniczno-
Cele tworzenia rezerw:
ubezpieczeniowych
rezerwa składek, wymóg ustawy o działalności ubezpieczeniowej
rezerwa na ryzyka niewygasłe,
są niezbędne zakładowi ubezpieczeń dla zapewnienia
rezerwa na niewypłacone odszkodowania i świadczenia, w ciągłości i płynności prowadzonych przez niego operacji
tym na skapitalizowaną wartość rent, finansowych,
rezerwa na wyrównanie szkodowości (ryzyka),
są gwarantem długookresowej wypłacalności
ubezpieczyciela z uwzględnieniem wszystkich
rezerwa w dziale ubezpieczeń na \
ycie,
elementów, jakie występują w działalności
rezerwa w dziale ubezpieczeń na \
ycie, gdy ryzyko lokaty
ubezpieczeniowej i w sferze pozaubezpieczeniowej,
ponosi ubezpieczający,
tworzenie rezerw przyczynia się do zapewnienia
rezerwa na rabaty i premie dla ubezpieczonych,
realności ochrony ubezpieczeniowej,
rezerwy na zwrot składek dla członków,
decydują o wyniku z działalności ubezpieczeniowej
pozostałe rezerwy techniczno-ubezpieczeniowe określone w
(technicznym) towarzystwa ubezpieczeniowego oraz
statucie
mają wpływ na wysokość obcią\
eń podatkowych w skali
całego towarzystwa ubezpieczeniowego
umo\
liwiają prawidłową kalkulację składki
ubezpieczeniowej
Struktura aktywów dział I
E. Inne składniki F. Rozliczenia
A. Wartości
D. Nale\
ności
aktywów międzyokresowe
niematerialne i
1%
1% 3%
prawne
0%
B. Lokaty
59%
C. Aktywa netto
ubezpieczeń na
AKTYWA ZAKA
ADÓW
\
ycie, gdy ryzyko
lokaty
(inwestycyjne)
UBEZPIECZEC

ponosi
ubezpieczający
(zarządzanie działalnością lokacyjną zakładów
36%
ubezpieczeń)
6
Działalność lokacyjna zakładów
Struktura aktywów dział II
ubezpieczeń
F. Rozliczenia
E. Inne składniki A. Wartości
międzyokresowe
aktywów niematerialne i
6%
D. Nale\
ności 1% Lokaty stanowią najistotniejszą pozycję
prawne
8%
1%
aktywów zakładu ubezpieczeń,
Lokaty stanowią istotne z
ródło przychodów
zakładu ubezpieczeń
Przedmiotem działalności lokacyjnej są:
środki własne zakładu
B. Lokaty
84%
środki stanowiące pokrycie rezerw techniczno-
ubezpieczeniowych
Czynniki determinujące politykę
inwestycyjną zakładu ubezpieczeń
RENTOWNOŚĆ
WEWN
TRZNE ZEWN
TRZNE
zakres działalności koniunktura rynkowa
ubezpieczeniowej
krajowy i międzynarodowy
BEZPIECZEC
STWO
rynek finansowy
długofalowe cele
PA
YNNOŚĆ
stopy procentowe
towarzystwa
rynek nieruchomości
wielkość i forma prawna
stan i tendencje rynku
zakładu
Zakład ubezpieczeń jest obowiązany do lokowania środków
ubezpieczeń
kwalifikacje i
finansowych w taki sposób, aby uwzględniając rodzaj i
polityka państwa w
doświadczenie kadry
strukturę prowadzonych ubezpieczeń osiągnąć jak największy
zakresie zadłu\
ania
mened\
erskiej
stopień bezpieczeństwa i rentowności przy jednoczesnym
sytuacja polityczna kraju
zasoby finansowe zachowaniu płynności środków.
zakładu regulacje prawne
Art. 153. ustawy o działalności ubezpieczeniowej
strategia finansowa
Ograniczenia dotyczące lokowania rezerw
Działalność lokacyjna a bezpieczeństwo
techniczno-ubezpieczeniowych
zakładu ubezpieczeń
Zakład ubezpieczeń powinien posiadać określone w
Zabezpieczenie funduszu ubezpieczeniowego i środków własnych przed deprecjacją
ustawie aktywa w wysokości nie ni\
szej ni\
wartość
rezerw techniczno-ubezpieczeniowych brutto
Aktywa na pokrycie rezerw powinny spełniać zasady:
waluty
dywersyfikacji
Działalność Bezpieczeństwo
dopasowania
lokacyjna zakładu ubezpieczeń
ustawowego określenia aktywów dopuszczalnych
limitowania
terytorialności
Generowanie dodatkowego dochody wpływającego na wysokość środków własnych
zakładu
7
WYNIK
TECHNICZNY
+ POZOSTAA
E
PRZYCHODY
PRZYCHODY
- POZOSTAA
E
TECHNICZNE KOSZTY
- WYNIK NA
DZIAA
ALNOŚCI
KOSZTY
OPERACYJNEJ
TECHNICZNE
+ZYSKI
WYNIK
NADZWYCZAJNE
TECHNICZNY
-STRATY
NADZWYCZAJNE
WYNIK BRUTTO
-OBOWI
ZKOWE
PRZYCHODY I KOSZTY,
OBCI
śENIA
WYNIK NETTO
WYNIK FINANSOWY
Wynik finansowy zakładu
ubezpieczeń
Wykorzystanie zysków z
działalności
-podwy\
szenie
-dywidenda
kapitałów własnych
- rozwój sieci
-udział w zysku
WYPA
ACALNOŚĆ
-podwy\
szenie
sprzeda\
y
ubezpieczonych
rezerw (zysk  ukryty
-nowe produkty
w rezerwach)
-inwestycje
ZAKA
ADU
infrastukturalne
-rozwój kadry
UBEZPIECZEC

Ustawowe wymogi finansowe Środki własne
Środki własne;
Aktywa zakładów ubezpieczeń z wyłączeniem
aktywów przeznaczonych na pokrycie
Minimalny kapitał gwarancyjny;
wszelkich przewidywalnych zobowiązań i
Margines wypłacalności;
wartości niematerialnych i prawnych
Pokrycie rezerw techniczno-
ubezpieczeniowych odpowiednimi
aktywami;
Maksymalna wartość pojedynczego ryzyka
na udziale własnym.
8
Środki własne
podstawowe:
kapitały własne
Środki własne mają zapewnić prawidłowe i
w TUW  wartość zobowiązań wobec członków, jeśli
spełniają wymogi ustawy
nieprzerwane wykonywanie zadań przez
uzupełniające
zakłady ubezpieczeń
MKG w zakładach ubezpieczeń
Minimalny kapitał gwarancyjny
musi być nie ni\
szy ni\
minimalny kapitał gwarancyjny
(MKG)
Kwoty bazowe Kwoty bazowe Kwoty bazowe
Wielkość środków finansowych, których
od 1.01.2004 od 1.01.2007 od 1.01.2010
posiadaniem musi wykazać się zakład
Dział I (w EURO)
3 000 000 3 200 000 3 500 000
ubezpieczeń aby uzyskać pozwolenie na
Dział II (w EURO)
dla ka\
dej z grup 1-9 i 16-18
prowadzenie działalności ubezpieczeniowej. 2 000 000 2 200 000 2 300 000
dla grup 10-15
3 000 000 3 200 000 3 500 000
Wielkość ta musi być równie\
utrzymywana
przez cały czas prowadzenia działalności
Wysokość kwot kapitału bazowego, co roku określa
organ nadzoru w swoim dzienniku urzędowym biorąc
pod uwagę europejski indeks cen konsumpcyjnych
Margines wypłacalności
Kapitał gwarancyjny
KG = max (1/3 marginesu wypłacalności,
minimalny kapitał gwarancyjny)
Jest to najni\
sza, obliczona rachunkowo
wartość środków własnych jaką powinien
posiadać zakład ubezpieczeń na danym
etapie działalności.
Ma zastosowanie wyłączne wówczas gdy jego
wysokość jest wy\
sza ni\
MKG
9