100 RECENZJE I PRZEGLĄDY PIŚMIENNICTWA
wypełnianego przez instruktorów czytelnictwa dziecięcego bibliotek publicznych. Autorka kończy swoje rozważania stwierdzeniem, iż „wysoki procent czytelników, jaki w bibliotekach publicznych stanowią dzieci i młodzież, winien skłonić do bardziej widocznej i programowej troski o zakres i jakość obsługi tej kategorii użytkowników”.
Z pracą bibliotek publicznych łączy się zagadnienie gromadzenia, opracowania i udostępniania takich zbiorów niekonwencjonalnych jak wideokasety. W numerze 52 Zeszytów Przekładów [11] znajdujemy tłumaczenia 9 artykułów, wybranych z fachowych czasopism amerykańskich
1 brytyjskich oraz wykaz piśmiennictwa (35 poz.) na ten temat
Również w Zeszytach Przekładów, w numerze 51 [12] przetłumaczono kilkanaście artykułów dotyczących ochrony zbiorów bibliotecznych oraz zamieszczono na ten temat 57 pozycji bibliograficznych. W doborze materiałów — czytamy we wstępie — zwracano uwagę na aktualność, ujęcie tych zagadnień z punktu widzenia potrzeb bibliotek i reprezentatywność terytorialną — dorobek znanych ośrodków konserwatorskich w różnych krajach.
Ten sam problem podjął Bronisław Zyska w skrypcie akademickim wydanym przez Uniwersytet Śląski: Ochrona zbiorów bibliotecznych przed zniszczeniem [13]. Tom 1 zatytułowany Charakterystyka materiałów w zbiorach bibliotecznych składa się z 7 rozdziałów, w których omówiono materiały stosowane w produkcji książek, czasopism i gazet oraz charakterystykę dokumentów kartograficznych, reprograficznych i audiowizualnych. Pracę wzbogaca obszerna bibliografia przedmiotu, indeks rzeczowy i indeks nazwisk. Autor zapowiada, że w tomie
2 omówione będą czynniki powodujące niszczenie materiałów, a w tomie 3 — działania ochronne.
Uniwersytet Śląski wydał również pracę Zbigniewa Żmigrodzkiego Problemy bibliotekarskiej etyki zawodowej [14]. Autor od lat zajmuje się tym tematem, zawsze aktualnym choć prowokującym do dyskusji, o czym możemy się przekonać, czytając artykuł Janusza Dunina oraz recenzję Jerzego Ratajewskiego w bieżącym zeszycie Przeglądu Bibliotecznego.
Zasygnalizujemy na koniec 3 katalogi zbiorów specjalnych; ukazał się kolejny tom 5 Katalogu rękopisów Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie [15], obejmujący grupę nabytków powojennych nie stanowiących zamkniętych kolekcji. Są to materiały z tzw. zbiorów zabezpieczonych po 1945 r. Opracowany został tom 12 Inwentarza rękopisów Biblioteki Zakładu Narodowego im. Ossolińskich we Wrocławiu [16]; Opublikowano tom 1 Katalogu poloników XVI wieku Biblioteki Jagiellońskiej [17].
Ukazał się następny tom Roczników Bibliotecznych za 1991 r. [18]. W dziale Rozprawy i artykuły min. piszą: Jerzy Ratajewski: Czwarty raz o bibliotekoznawstwie. Rozważania metodologiczne, Jacek Wojciechowski: Biblioteka jako wielosemiotyczne medium komunikacji społecznej, Anna Łozowska: Przyczynek do problematyki marketingu w bibliotece akademickiej, Aleksander Radwański: Profesjonalizacja studiów z zakresu bibliotekoznawstwa i informacji naukowej.
Już po opracowaniu tego przeglądu piśmiennictwa dotarłam do nowej książki Jadwigi Kołodziejskiej Kultura, gospodarka, biblioteki [19]. Publikacja ta wywoła z pewnością szeroką dyskusję, dotyka bowiem sedna naszej bibliotecznej egzystencji. Na tle procesów zachodzących obecnie w naszym kraju, na tle realiów kulturowych, gospodarczych i politycznych Autorka rozważa sytuację i przyszłość bibliotek polskich, uważając, że muszą one same wypracować nowe formy działalności, usprawnić dostęp do zasobów bibliotecznych i do informacji, zgodnie ze zmianami zachodzącymi w ich otoczeniu, bowiem „ani państwo, ani samorządy terytorialne nie wyręczą bibliotekarzy w poszukiwaniu najlepszych rozwiązań organizacyjnych”. Praca składa się z 6 rozdziałów: 1. Biblioteki wobec przemian społecznych (s. 12-41), 2. Polityka, władza, pieniądze (s. 42-61), 3. Czytelnictwo w domu rodzinnym (s. 62-82), 4. Szkoła, kształcenie i wychowanie (s. 83-104), 5. Gospodarka, nauka, informacja (s. 105-124), 6. Bibliotekarze (s. 125-136).
WYKAZ OMÓWIONYCH PUBLIKACJI
1. Barbara Bieńkowska, Halina Chamerska: Tysiąc lat książki i bibliotek w Polsce. Wrocław: Zakł. Naród. im. Ossolińskich 1992, 210 s.