O sposób mówienia, gdy narrator nie stara się być sprawozdawcą, ale się osobiście angażuje,
0 metafora, epitet.
Qcha obecność narratora obejmuje m.in. kompozycyjne aspekty opowiadania, swobodę w chronologii (elipsy, inwersje), zmiany dystansu narratora, tempa narracji, medium obserwacji, operowanie zakresem wiedzy i niewiedzy:
- eliminacja głośnych środków i ostrożne operowanie cichymi daje efekt pozornej nieobecności narratora.
Struktura / koncepcja narratora
Kim jest narrator? Stereotypowy podział: narrator abstrakcyjny (w 3. os.) i narrator konkretny (w 1. os.). Narrator konkretny jest bardziej zindywidualizowany i określony. Narrator abstrakcyjny - od braku danych personalnych po wyraźną obecność cech jednostki (nie tylko płeć, narodowość, wyznanie).
albo są tożsami - to konieczne, gdy nie było narratora abstrakcyjnego jako kategorii literackiej, albo jako celowy zabieg;
oddzieleni - narrator może być niższy / wyższy / inny (literatura dla dzieci i młodzieży i literatura dla ludu), albo by wzmóc atrakcyjność opowiadania.
może być narrator równorzędny, wyższy lub niższy w porównaniu z postaciami ze świata przedstawionego;
narrator równy z bohaterami odnosi się do nich ze zrozumieniem;
narrator zdystansowany - sarkazm, ironia, satyra, pobłażliwość, idealizacja itp.
Narrator - czytelnik Czytelnicy dzielą się na 2 typy:
intensywne, obrazowe, sceniczne wyobrażenia zdarzeń - czytelnik interesuje się rozwojem akcji;
refleksyjny, syntetyzujący - interesuje się przemianami świata, widzi narratora.
a) związek narratora z przedstawionym światem:
narrator konkretny (l.os.) - narrator jest bohaterem, uczestnikiem, świadkiem, narrator abstrakcyjny - nie zdaje sobie sprawy ze związku ze światem przedstawionym, albo ujawnia kreatorski stosunek, albo podkreśla funkcję pośrednika.
Cel opowiadania:
Wiąże się z celem adresat narracji:
skrócenie czasu podróży, zaciekawienie odbiorcy, pouczenie go / przekonanie o czymś, podzielenie się wiadomościami, przypomnienie czegoś, upamiętnienie, rozważenie, wyjawienie prawdy, obrona własna / czyjaś, szantaż; narracja abstrakcyjna albo np. autobiografia, pamiętnik, kronika, dziennik, listy, opowiadanie ustne, monolog wewnętrzny.
Stosunek narrątorą do p.rZ-pdstawiąiięgo świata:
1) tendencja sprawozdawczo-informacyjna,
2) interpretacyjno-oceniająca,
2