25291

-    Na północno-wschodniej Ameryce S leży Wyżyna Gujańska (Roraima, 2 772 m), na południu- Wyżyna Patagońska, opadająca łagodnie od Andów ku Oceanowi Atlantyckiemu.

gsotoskina:

-    Najstarszymi częściami Amerada. S są tarcze: brazylijska i gujańska; zbudowane z prekambryjskich skał metamorficznych i magmowych (głębinowych i wylewnych), sfałdowanych w kilku orogenezach prekambryjskich, a następnie zdenudowanych.

Poza tarczami skały prekambru zanurzają się pod pokrywę osadową skał paleozoiczno-kenozoicznych, z którymi tworzą platformę prekambryjską, sięgającą na zachód po Andy, a na południu po rzekę Colorado i Negro.

-    Między tarczami znajduje się niecka Amazonki, na północy niecka Orinoko, a na południowym-zachodzie niecka La Platy; wypełnione są one osadami paleozoiku, mezozoiku i kenozoiku.

-    W Patagonii odsłaniają się izolowane i zniszczone części łańcucha górskiego powstałego w orogenezie hercyńskiej, zbudowanego ze skał prekambru i paleozoiku, wśród których występują utwory zlodowacenia permsko-karbońskiego.

-    Na większej części obszaru Patagonii denudowane łańcuchy Hercynidów przykryte są pokrywą osadów mezozoiczno-kenozoicznych, którymi tworzą platformę paleozoiczną.

-    Na zachodniej Ameiyce S do platform prekambryjskich i paleozoicznej przyrastają Andy-góry powstałe w orogenezie alpejskiej, sfałdowane ostatecznie w trzeciorzędzie.

-    Do triasu Ameryka S i Afryka zrośnięte były jako część lądu- Gondwany.

-    Połączenie z Ameryką N nastąpiło w końcu trzeciorzędu.

-    Główne bogactwa naturalne: rudy żelaza, cynku i ołowiu, manganu, cyny, antymonu, molibdenu, uranu, boksyty, diamenty, beryl, siarka, ropa naftowa.

Klimat:

-    W Ameryce S wyróżnia się kilka stref klimatycznych: strefę klimatów podrównikowych na północy oraz strefy klimatów zwrotnikowych, podzwrotnikowych i umiarkowanych w części południowej; na południowych krańcach kontynentu klimat subpolamy.

-    W Andach, ze względu na znaczne wyniesienie, klimat jest chłodny, z wyraźnie wykształconą piętrowością.

-    Północna część Ameryki S odznacza się wysokimi temperaturami, w ciągu całego roku (na Nizinie Amazonki średnia roczna suma opadu do 4000 mm, na zachodnich stokach Kordyliery Zachodnie w Kolumbii do 10 000 mm); najsuchszymi obszarami są zachodnie stoki w środkowej części Andów (pustynia Atakama- do około 20 mm) oraz Wyżyna Patagońska (poniżej 300 mm); na południowych krańcach kontynentu (Ziemia Ognista) średnie temperatury miesięczne wahają się od 1 do 14°G

2