831
lay1) znalazł w krainie jezior na północno-wschodniej granicy południowej Australii najokazalsze plemiona, jakie się mu na całym lądzie widzieć zdarzyło. Landsborough2) spotkał w kwietniu 1862 roku pod 23° pół. szer. daleko od brzegu nad rzeką Thompson a Stuart3) na północy krajowców; których oba jednemi i temi samemiprawie słowami jako lud rosły, silny i okazały opisują. Podobnież i mieszkańców z nad brzegów Queensland opisują osadnicy tamtejsi jako dobrze i silnie zbudowanych. Co zaś do rozwoju towarzyskiego i społecznego życia, to ono staje się widocznie niższem w miarę oddalenia się od północy ku południowi a od wschodu ku zachodowi, t. j. począwszy od przylądku York, a zatem miejscowości, utrzymującej naj stałej związek ze starym światem, sposób życia ich staje się coraz to niższym. Australczykowi służy w ogóle 4) za pożywienie wszystko, co tylko w jakikolwiekbądź sposób da się spożyć; wstręt do pew nych potraw, którychby człowiek ucywilizowany w usta nie wziął, jest mu całkiem nieznany. Nie tylko szczury, nietoperze, jaszczurki, węże i żaby ale i ptastwo, karmiące się padliną, obrzydliwe robaki i gąsienice spożywają oni z największym smakiem 5). Pomimo to, nie jedzą oni, według :ednozgodnego świadectwa wszystkich podróżników7, nic surowe tylko wszystko pieczone przy ogniu. Lecz o uprzedniem przyrządzeniu tego wszystkiego do pieczenia lub oczyszczeniu niema ani mowy. Zwierzę tylko z gruba patroszą i natychmiast wprost w ogień wrkładają 6), albo też, jeżeli to ptak, z piór obierają, stronę wewnętrzną na zewnątrz wywracają i na żar ogniska kładą. W niektórych okolicach spożywają płody roślinne, np. korzenie dzikiego Yams, ziarno i korzenie pewnych roślin, piekąc je poprostu na ogniu, lub też przygoto-
') Journal of the E. Geogr. Soc. London 1868. T. XXXIII. sir. 50.
2) 1. c. str. 118.
1. c. T. XXXII, str. 355.
4) Friedrich Muller. Allgem. Ethnographie, str. 178.
5) Należy zawsze pamiętać o tem, że Australia nie posiada żadnych domo
wych zwierząt, że i zwierzęta, stanowiące t. z. dziczyznę, są albo zwierzęta nocne, albo się nadzwyczajną bystrością zmysłów i chyżością odznaczają. Kraj ten nie posiada również takiej pożywnej rośliny, któraby się z naszym zbożem lub kukurudza .amerykańską porównać dała- Pierwotni mieszkańcy Australii są przeto na takie życie skazani, które ze wszech miar dużo niżej stoi od życia pokoleń myśliwskich i rybackich w Ameryce i północnej Aayi. F r. Muller, 1. c. str. 177. (P. T.).
6) Ogień zażegają przez starcie dwóch kawałków drzewa ze sobą. lub też r.osza wszędzie żar ze sobą. z powodu uciążliwości powyższego sposobu.