WA308�7 II5947 NAUKA O LUDACH449 I

433

wy Rok, święto latarniowe, na cześć pierwszej pełni w roku. święto wiosny i dzień zaduszny (pierwszego dnia siódmego miesiąca).

Literatura chińska odznacza się i swą starożytnością i znaczną objętością. Podstawą jej stanowi t. z. pięć ksiąg (wu-king) t. j. Y-king, (księga przeobrażeń), szu-king (księga publicznych akt), szi-king (księga pieśni), li-ki (kodeks obrzędów) i tszun-tsin (wiosna i jesień). Te księgi są u Chińczyków w^T tukiem samem poważaniu jak koran u Ma-hometanów lub biblia u Żydów. Z literatury świeckićj należy przytoczyć liczne dzieła historyczne, dzieła o literaturze, ludach, naukach przyrodniczych, medycynie, rozmaitych gałęziach rękodzielnictwa oraz niezliczone dzieła z dziedziny piśmiennictwa nadobnego, w którśm dramat i romans przeważają. Wszystkie te dzieła noszą na sobie cechę chińskiego ducha narodowego, t. j. trzeźwość poglądu i drobiazgową dokładność w połączeniu z brakiem polotu natchnienia i prawdziwie artystycznego obrobienia. Zgłębienie tej wszystko obejmującej literatury tak co do treści jak i formy jest głównem zadaniem chińskiego wychowania i wykształcenia. To, co starsi wymyśleli, dokładnie poznać i objaśnić, stanowi cel ostateczny uczoności chińskiej. I to nam określa przyczynę ciasnoty a zarazem i głębokości wykształcenia Chińczyków.

3. Koreanie i Japończycy.

Mieszkańcy półwyspu Korea i japońskiego wyspozbioru posiadają te same cechy mongolskiego pochodzenia, co i ludy w poprzedzających rozdziałach opisane. Japończycy należą, ze wskaźnikiem szerokości 76, do średniowązkogłowych, wysokość zaś czaszki równa się prawne jej szerokości. Język ich wielozgłoskowy jest jedyną przeszkodą do zaliczenia ich do tćj samej gromady ludów, do której Chińczycy i Malayo-chińczycy należą. Ze względu na język zbliżają się oni więcój do ałtajskiego typu, mając z nim wiele wspólnego, mianowicie luźność związku pierwiastków ze sobą, jako też inne zasady budowy słów. Pod tym względem język japoński ma takie wielkie podobieństwo do koreańskiego, że można by przypuścić, iż oba jednego i tego samego pochodzenia być mogą; jednakże dotąd nie wykryto ani jednego objawu, któryby wskazywał, że oba jedno pochodzenie mieć muszą *).

*) Whitney, Language and the study of language. Etn ologia.

http://rcin.org.pl