Magazyn64301

135

AMERYKI STANY ZJEDNOCZONE

węgla są rozrzucone głównie na północnym wschodzie i na wschodzie w Apalachach. Najbogatsze pokłady znajdują się w Pen-sylwanji, przechodząc następnie do stanów nizinnych Ohio, Indiana, Illinois i Michigan. Mniejsze zagłębia istnieją w półn. Górach Skalistych i w stanach Montana, Washington i Dakota pin. Poza tem istnieją złoża w stanach North Carolina, Georgia i Alabama, mają one jednak tylko znaczenie lokalne. Liczne kopalnie położone są korzystnie dla eksportu, gdyż leżą niedaleko od morza przedewszystkiem zaś od portu Nowego Yorku, wskutek czego dostawa do portu nie przedstawia trudności. Z drugiej strony pokłady ciągną się ku północnemu zachodowi wzdłuż wielkich jezior, co wobec połączeń kanałowych również ułatwia przewóz węgla w obrębie znacznej połaci kraju uprzemysłowionego. Jako producent węgla kamiennego St. Zj. A. stoją na pierw-szem miejscu przed Wielką Brytanją i Niemcami. W roku 1930 produkcja wyniosła w tych krajach: 482110; 247671; 142699 tysięcy tonn, zaś w r. 1933 w St. Zj. A.: 377 339 tys. tonn, wartości rynkowej 660 miljonów dolarów.

Żelazo jest kopaliną bardzo powszechną w St. Zj. A. Istnieje wielka obfitość rud wysokoprocentowych i w tej dziedzinie Stany Zjedn. A. jako producent stoją na pierwszem miejscu po Francji. Są one zupełnie samowystarczalne w przeciwstawieniu do W. Brytanji, która dla swego hutnictwa zmuszoną jest importować rudy wysokoprocentowe, podobnie jak Polska. Pokłady rudy żelaznej rozrzucone są w okręgach węglowych w Apalachach, co ułatwiło rozbudowę przemysłu hutniczego. Drugie centrum ciągnie się przez stany Michigan i Minnesota, skąd rudę wywozi się wodą przez port Dulluth nad jeziorem Górnem do Chicago i do Cleveland, gdzie istnieje przemysł hutniczy i metalurgiczny. W roku 1933 wydobyto 17 553 188 tonn rudy żelaznej. Na trzeciem miejscu w produkcji górniczej stoi miedź. Jako producent tego metalu St. Zj. A. odgrywają rolę dominującą na świecie:

	1928	1929	193^
	tysiące tonn
Produkcja na całej kuli ziemskiej	1 678	1 885	1 556
,, Ameryki . . .	1 326	1 478	1 116
,, St. Zj. Ara.	893	987	706

Główne ośrodki produkcji miedzi są stany Michigan i Minnesota w okręgu jeziora Górnego, stany Montana, Utah, Arizona i południowa część Kalifornji. Kopalnictwo miedzi skoncentrowane jest w rękach Amal-gamated Copper Company. Pokłady oło-w i u znajdują się w stanach Montana, Idaho i w Kalifornji północnej. Cynk spotyka się w formacjach młodszych w stanach Missisipi, Illinois, Indiana i Kansas. Pod względem produkcji srebra St. Zj. A. zajmują drugie miejsce po Meksyku. Tego szlachetnego metalu dostarczają stany Kalifornja płn., Colorado, Montana, Idaho i Utah. W r. 1930 na 8 140436 kg produkcji światowej St. Zj. A. wydobyły 1 904613 kg, a więc ilość wcale znaczną. Kalifornja, Colorado, Montana, Dakota 1 Alaska dostarczają złota, w którego produkcji Ameryka ustępuje znacznie Afryce. St. Zj. A. wydobyły w 1933 — 71 000 kg wartości 65 000 000 dolarów Poza tem wydobywa się jeszcze glin (aluminium), rtęć, platynę i nieco niklu i cyny.

W dziedzinie produkcji mineralnej obok węgla na czołowe stanowisko wysuwa się ropa naftowa. Na 196392 tys. tonn produkcji światowej w r. 1930, St. Zj. A. wydobyły 122894 tys. tonn. Główne zaglę bie naftowe znajduje się w stanie Pensylwania, skąd pokłady roponośne przesuwają się na południe do Wirginji. Ropa spławianą jest rurociągami do Newark w stanie New Jersey pod New-Yorkiem, gdzie jest główne centrum rafinerji ropy. Stąd produkty destylacji wywożone są zagranicę specjalnemi okrętami. Nad produkcją ropy naftowej w St. Zj. A. panuje potężne towarzystwo Standard Oil Company. W now • szych czasach odkryto nowe pokłady w stanie Texas, skąd ropę się wywozi przez port Galveston. Wartość ropy wyprodukowanej w latach 1932 i 1933 wynosiła 680460000, względnie 540000000 dolarów, zaś gazu ziemnego zużytkowanego w tych samych latach 385 milj., względnie 375 miljonów dolarów.

Celem uzupełnienia całości produkcji górniczej należy dodać, że niepoślednie miejsce zajmuje w St. Zj. A. produkcja kamieniołomów, soli, fosfatów, gliny i wielu drobniejszych artykułów.

7. Przemysł. Przemysł w St. Zj. A. jest tak dalece różnorodnym i tak rozrzuconym po różnych dzielnicach tego rozległego kraju, że studjowanie go w formie syntetyczr ej