136
AMERYKI STANY ZJEDNOCZONE
jest nieracjonalne. Ponieważ zaś studjum poszczególnych dziedzin przemysłu oddzielnie wymagałoby zbyt wiele miejsca, przeto ograniczyć się musimy do powierzchownego zarysu. Niektóre dzielnice wykazują wysoki stopień uprzemysłowienia, w innych zaś przemysłu jeszcze prawie wcale niema. Tern niemniej ogólna produkcja jest bardzo poważną i nietylko pokrywa zapotrzebowanie wewnętrzne, ale w wielu wypadkach skazaną jest na energiczne szukanie rynków zbytu poza granicami kraju. Bogactwo surowców zarówno ze świata roślinnego, jak zwierzęcego i mineralnego jest tak wielkie, że niema prawie wcale potrzeby importu. Brak barjer celnych pomiędzy po-szczególnemi stanami, niebywale rozwinięta reklama i wreszcie ochrona celna — przyczyniły się do wspaniałego rozwoju handlu, popartego jeszcze przez doskonale funkcjonującą sieć środków i dróg komunikacyjnych. Niepoślednią rolę w rozwoju przemysłu odegrała też niezwykła przedsiębiorczość i inicjatywa nietylko pracodawców, ale nawet robotników, często zainteresowanych w wynikach produkcji (system Forda). Względna młodość przemysłu, nowoczesność urządzeń fabrycznych, brak przestarzałych instalacyj, przyczyniła się również w niemałym stopniu do powodzenia. W ogólnych zarysach uprzemysłowienie przedstawia się, jak następuje:
Rok |
Liczba fabryk |
Liczba robotników |
Wartość produkcji w,tysiącach dolarów |
1914 |
177 IIO |
6 896 190 |
23 987 861 |
1919 |
214 383 |
9 000 059 |
62 041 795 |
>923 |
196 309 |
8 778 156 |
6° 555 998 |
1929 |
209 862 |
8 821 757 |
09 960 910 |
*933 |
141 766 |
6 °55 738 |
31 358 840 |
Liczby te obejmują zakłady przemysłowe produkujące rocznie co najmniej za 5 000 dolarów. W ostatnich latach zaznaczył się gwałtowny spadek.
Przodujące stanowisko w przemyśle St. Zj. A. zajmuje hutnictwo, fabrykacja maszyn i pojazdów mechanicznych, wytwórczość produktów spożywczych w konserwach, a w nowszych czasach też włókiennictwo.
Przemysł hutniczy żelazny posiadał w r. 1933 — 214 wielkich pieców, z których 125 było czynnych ze zdolnością dziennej produkcji 78324 tonn surówki. Produkcja tego roku przyniosła 13257000 tonn, wartości 204056000 dolarów. W r. 1933 rzucono na rynki 1 573913 samochodów osobowych, wartości 763 milj. doi. i 346443 aut ciężarowych, wartości 186 milj. dolarów. Sumy te nie obejmują akcesorjów samochodowych fabrykowanych w Ameryce. Wartości wyprodukowanych w r. 1933 wyrobów włókienniczych przedstawiają się jak następuje:
Wyroby bawełniane — 874 581 000 dolarów
,, wełniane — 442399000
,, jedwabne — 244 261 000
Poważne stanowisko w dorobku ekonomicznym zajmuje też rybołówstwo i fabrykacja konserw rybnych, głównie w Alasce i przemysł przetworów mięsnych w Chicago.
8. Handel. Zrozumiałem jest, że w kraju o tak intensywnej produkcji, handel odgrywa rolę dominującą. Wymiana wewnętrzna, uwaiunkowana rozmieszczeniem dzielnic produkcji, różnych rodzajów na rozległych ziemiach związku, związana z dobrobytem ludności i jej wysoką siłą nabywczą, jest nader ożywiona. W parze idzie handel zewnętrzny, wybitnie czynny. Pomimo to dochód z ceł w r. 1933 wyniósł 275 miljonów dolarów. Głównym rynkiem zbytu dla St. Zj. A. są: W. Brytan ja, Kanada, Japonja, Niemcy i Francja. Głównymi dostawcami są: Kanada, Japonja, W. Brytan ja, Brazylja, Kuba i Niemcy. Podług kontynentów i wartości handel zagraniczny przedstawiał się w roku 1933 jak następuje: w tysiącach dolarów:
Import |
Eksport | |
Ameryka Północna . . . |
317 767 |
340 859 |
Ameryka Południowa . . |
202 280 |
114 048 |
Europa ........ . |
462 189 |
849 778 |
Azja.......... |
42S 868 |
292 284 |
Australja i Oceanja . . . |
13 190 |
35 *09 |
Afryka......... |
28 265 |
42 916 |
Widzimy teraz, że z Ameryką Południową i z Azją bilans St. Zj. A. jest ujemny, natomiast z Europą jest wybitnie czynny.
Głównemi artykułami przywozu są: kawa, herbata, kakao, cukier, kauczuk, jedwab surowy, owoce i wyroby metalowe. W wy-