25749

•    prawo, jak twierdził Savigny, jest częścią życia narodu, znajdująca swój wyraz w jego świadomości (jest jednym z produktów ducha narodu)

•    prawo przechodziło określona ewolucję:

1    początkowo było ono częścią ogólnej świadomości narodowej

2    w późniejszym okresie prawo zaczyna się coraz bardziej komplikować

•    na tej podstawie Savigny wyróżniał dwa rodzaje prawa:

1    prawo zwyczajowe, dawniejsze i ważniejsze, w świadomości wyrażające bezpośrednio przejawy świadomości prawnej narodu

2    prawo prawnicze, ukształtowane w rezultacie nauki prawa i w zasadzie odkrywające reguły tego pierwszego

•    wg Savigny¹ego kodyfikacja prawa może mieć jedynie charakter „deklaratoryjny", tzn. ma uchwycić jedynie zasady już istniejące (ma być jedynie formą kompilacji prawa)

•    ostatecznie systematyki prawa w szkole dokonał Georg Friedrich Puchta. stwierdził on, że istnieją trzy drogi powstawania prawa: zwyczaj, ustawodawcza działalność państwa i nauka prawa

1    prawem zwyczajowym jest prawo powstałe bezpośrednio w świadomości narodu i objawiające się w jego zwyczajach

2    prawem ustawowym jest to, które obowiązuje wskutek ogłoszonej w sposób legalny woli władzy prawodawczej

3    prawo prawnicze powinno zawierać wykładnię zasad obowiązującego prawa pod kątem wiązania ich zgodności z „duchem narodu"

1

   zasługą szkoły było niewątph wie historyczne ujęcie prawa jako zjawiska społecznego

•    zdaniem przedstawicieli tej szkoły prawo powinno się łączyć z życiem społecznym i kulturowym

•    ich poglądy „posunęły” naprzód studia nad dziejami prawa cywilnego, rehabilitowały prawo rzymskie

•    działalność szkoły historycznej wywarła istotny wpływ na prawoznawstwo angielskie, polskich filozofów prawa (np. Wacław Maciejowski)

a konserwatyzm:

•    historyzm i gloryfikacja przeszłości prowadziła niechybnie do zahamowania twórczych rozważań na temat państwa

•    przedstawiciele szkoły historycznej twierdzili, że państwo nie może być autonomicznym twórcą prawa (ma ono pozostać takie, jak ukształtowały go dzieje)

•    stąd prosta droga do pochwały absolutyzmu w ustroju politycznym, praw obywatelskich, rcligii, więzów stanowych, itp.

•    szkoła jednak rozumiała potrzebę reform społecznych (zwłaszcza reform dotyczących mieszczaństwa)

•    na tym tle szkoła historyczna była klasyczną ideologią „wrastania” kapitalizmu w feudalizm, czyli tzw. pruskiej drogi do kapitalizmu