Temat IX a: Kryzysy gospodarcze okresu międzywojennego: przyczyny i społeczno skutki.
I. Wstęp
a. Sytuacja gospodarcza w Europie po I Wojnie Światowej:
Powrót do gospodarki pokojowej wysoka inflacja brak żywności
handel stał na skraju załamania
zadłużenie w amerykańskich bankach sięgało monstrualnych sum
II. Rozwiniecie
1. Przyczyny kryzysów:
a. Trudności gospodarcze w pierwszych latach powojennych
i. do połowy 1919 roku spadek produkcji rolnej
ii. lata 1919-20 „boom” gospodarczy
iii. lata 1920-21 -> kiyzys gospodarczy
iv. od roku 1921 do 1926 -> umiarkowana tendencja wzrostowa ( z wyjątkami)
b. Korzysnia koniunktura gospodarcza w drugiej połowie lat 20 (lata 1926-29)
i. Usunięcie zniszczeń wojennych w krajach rozwiniętych
ii. przezwyciężenie periodycznie nawiedzających gospodarkę kryzysów
iii. boom gospodarczy * koniec kryzysów
c. Pierwsze zwiastuny kryzysu w niektórych krajach ( 1928 rok)
i. rosnące powoli zapasy nie sprzedanych towarów w magazynach
ii. stopniowa obniżka cen niektórych surowców, wyrobów przemysłowych oraz rolnych
iii. czy to sytuacja przejściowa?
d. Przyczyny Wielkiego Kryzysu
i. monopolizacja życia gospodarczego
ii. brak równowagi między zdolnością produkcyjną a możliwościami zbym
iii. nadprodukcja artykułów rolnych:
iv. spekulacja monetarna
e. „Czarny czwartek” 23.10.1929 - początek Wielkiego Kiyzysu
i. ogromny spadek cen akcji wielkiej liczby przedsiębiorstw
ii. pozbywanie się akcji przez właścicieli:
iii. wyraz zjawisk dokonujących się wcześniej w sferze produkcji i wymiany
iv. uzewnętrznienie ismiejących trudności gospodarczych
2. Skutki
a. Kryzys w krajach przemysłowych
i. spadek produkcji
ii. wzrost bezrobocia
iii. zmniejszenie dochodów ludności miejskiej (pośrednio również wiejskiej)
b. Kryzys w krajach rolniczych
i. spadek cen artykułów rolnych -> pauperyzacja wsi
ii. spadek zakupów wyrobów przemysłowych ptzez wieś
c. Warunki życia robomików
d. Bezrobocie
e. Monopolizacja
f. Położenie ludności rolnej
g. Demograficzne oblicze kryzysu
h. Polityczne aspekty - aktywizacja partii o skrajnych tendencjach
3. Zakończenie
dosięgniecie przez Wielki Kryzys wszystkich państw świata, związanych z systemem kapitalistycznym
objął wszystkie dziedziny gospodarki: przemysł, rolnictwo, handel, transport, system pieniężny i kredytowy
Bibliografia:
J. Żamowski, Społeczemtwa XX wieku, Warszawa 1999
J. Ciepielewski, I. Kostrowicka, Z. Landau, J. Tomaszewski. Dzieje gospodarcze świata do roku 1980.
M. Kitchen. Historia Europy 1919-1939, Wrocław 1997