380

HISTORIA FILOZOFII STAROŻYTNEJ

Odkrycie ezoterycznych pism Arystotelesa, wielka edycja Andronikosa z Rodos i powolne odradzanie sie filozofii arystotelesowskiei w I wieku przed Chrystusem

•    Pisma Arystotelesa, które przygotowywał do swoich wykładów, ze względu na ich specjalistyczną i techniczną treść, nie tylko nie zostały opublikowane, lecz nie zostały nawet usystematyzowane pod względem literackim. Umierając, Teofrast powierzył te pisma Neleusowi, który szybko wszedł w konflikt z nowym scholarchą, Siratonem i wywiózł bibliotekę z Aten do Azji Mniejszej. Spadkobiercy Neleusa przez lata ukrywali te pisma w piwnicy. Udało się je odkupić na przełomie liii wieku Apellikonowi z T eos, który zawozi je z powrotem do Aten i tu po raz pieiwszy wydal - niestety z wieloma błędami, w związku z czym były one niezrozumiale. Niedługo po ich opublikowaniu Ateny zostały splądrowane przez Sullę, a Ukejon poniósł dość duże straty. Sulla wywiózł cenne rękopisy do Rzymu. Tu skopiował je gramatyk Tyrannion, od którego materiały otrzymał Andronikos z Rodos. Wykorzysta! on je do stworzenia monumentalnej edycji dziel Arystotelesa i Teofrasta.

•    Andronikos nie ograniczył się w swoim wydaniu do dostarczenia zrozumiałego wariantu tekstów, lecz starał się też uporządkować pisma według ich treści. Bardzo prawdopodobne, że to od Andronikosa pochodzi zestawienie wszystkich dzieł logicznych w Organon, uważał on bowiem, że od logiki należy rozpocząć systematyczne uprawianie filozofii. W podobny sposób postąpił z innymi tekstami, tworząc Corpus Aristotelicum.

•    Cyceron donosi, że perypatetycy współcześni Andronikosowi (Staseas z Neapolu, Ariston z Aleksandrii, Kradppos z Pergamonu, Boetos z Sydonu, Ksenarchos z Seleukei, Mikołaj z Damaszku) nie znali jeszcze nowej edycji dzieł Arystotelesa. W każdym razie to Andronikos został jedenastym scholarchą Perypatu (między nim a Diodorem brakuje dwóch nazwisk) i to on mógł go odbudować. Jego działalność filozoficzna nie sprowadzała się do egzegezy i komentowania pism Arystotelesa. W psychologii, na przykład, pojął za Ksenokratesem duszę jako relację liczbową- w oczywisty sposób odchodząc od poglądów Stagiryty.

Nowykujsarystotehzmu.wdwóchpierwszychwiekacherychtieśęiiajlskiei

•    O perypatetykach żyjących w dwóch pierwszych wiekach ery chrześcijańskiej dotarło do nas niewiele danych - wyjątkiem jest Aleksander z Afrodyzji, który byt postacią wyjątkową i na którym praktycznie kończą się dzieje Perypatu. Według perypatetyków tej epoki, uprawianie filozofii pokrywa się niemal całkowicie z interpretowaniem i komentowaniem tekstów Arystotelesa. Do ówczesnych komentatorów należeli: Aleksander z Agai, Aspazjos, Adrastos z Afrodyzji, Herminos, Arystokles z Messany.

•    Arystotelizm dwóch pierwszych wieków chrześcijaństwa, w przeciwieństwie do arystotelizmu ostamiego wieku pogaństwa, ujawnia określone wpływy platonizmu, a zwłaszcza medioplatonizmu. Arystokles z Messany nazywa wręcz Akademię „Perypatem Platona".