40978

naród, podobnie jak obie izby parlamentu, a więc w wyborach pośrednich; c)wzajemną równowagę władz zapewnia prawo prezydenta do wetowania ustaw. Niektóre nominacje prezydenckie wymagają zgody senatu podobnie jak ratyfikacja umów międzynarodowych.

System półprezydencki spotykany jest we Francji. Prezydent pochodzi z wyborów powszechnych i bezpośrednich, wyposażony został w szereg prerogatyw, czyli aktów urzędowych nie wymagających kontrasygnaty. W systemie tym rząd odpowiada politycznie i przed parlamentem i przed głową państwa.

System komitetowy zwany też systemem zgromadzeniowym, a zakłada on dominująca pozycję parlamentu, pod którego zwierzchnictwem działają pozostałe organy państwa z prezydentem i rządem włącznie. System ten jest stosowany w Szwajcarii. Rząd jest powoływany nie przez głowę państwa, a przez parlament i staje się komitetem wykonawczym, przed nim też ponosi odpowiedzialność.

Bezpośredni związek z systemem organów państwowych wykazuje także zasada samorządu terytorialnego. Samorząd ten jest podstawa organizacji lokalnego życia publicznego, a zasada ta gwarantuje społeczeństwu udział w sprawowaniu władzy przez ogniwa władzy lokalnej, dzięki której może ono decydować o rozstrzyganiu miejscowych problemów.

3. Kształt systemu organów państwowych w świetle konstytucji

Określając system organów państwowych Konstytucja RP przyjmuje za punkt wyjścia trójpodział władzy i zarazem wyróżnienie trzech zasadniczych funkcji państwa, jakimi są: stanowienie prawa, jego wykonywanie, a także rozstrzyganie sporów prawnych. W konsekwencji, zatem, w oparciu o postanowienia Konstytucji, można wyodrębnić cztery grupy organów państwowych. Obejmują one: 1) organy ustawodawcze, 2) organy wykonawcze, 3) sądy i trybunały, 4) organy kontroli państwowej i ochrony prawa.

Warunkiem pozwalającym na wyodrębnienie wskazanych czterech grup organów są: zasady ich organizacji, tryb funkcjonowania, struktura wewnętrzna, a także charakter stosunków występujących między tymi organami.

Wymienione grupy organów obejmują organy państw ow e, które można określić jako samoistne. Nazwa ta obejmuje organy działające bezpośrednio w imieniu państwa, realizujące jego funkcje i zadania, które podstawy prawne swego istnienia mają w Konstytucji lub w ustawach. Dysponują one kompetencjami o charakterze władczym. Organy niesamoistne, które funkcjonują wewnątrz organów samoistnych, działają w ich imieniu i spełniają zadania pomocnicze, z stąd pozbawione są kompetencji władczych.

Określając system organów państwa Konstytucji reguluje; zasady organizacji, funkcjonowania i stosunki wzajemne występujące między tymi organami, ustalając katalog organów uznane za podstawowe, a więc takie, których byt zapewnia Ustawa zasadnicza.

Organy ustawodawcze

Organy władzy ustawodawczej, w więc Sejm i Senat (art.95) realizują szerszy zakres kompetencji, który nie ogranicza się bynajmniej do stanowienia norm prawnych zajmujących wysoką rangę w systemie źródeł prawa. Posiadają także uprawnienia kreacyjne obejmujące powołanie i odwoływanie konstytucyjnie wskazanych centralnych organów państwa, mają także prawo kontroli wykonywania ustaw a Sejm dysponuje prawem kontroli rządu i ministrów. Może on stosować środki odpowiedzialności parlamentarnej zarówno w stosunku do rządu ( odpowiedzialność solidarna - art. 158), jaki i jego członków

2