104834

Można zatem powiedzieć, iż w szerokim ujęciu więzi społecznej mieści się to wszystko, co prowadzi do tworzenia i rozwoju grup i innych zbiorowości społecznych. Do czynników łączących ludzi w grupy i inne zbiorowości należą wszelkie zjawiska przyczynowe i celowościowe, zewnętrzne i wewnętrzne, działające niezależnie od świadomości i Uświadamianie przez jednostkę. Czynnik te podlegają bądź to łączeniu mechanicznemu bądź też przez podobieństwo (np. integracja kulturowa, normatywna) czy na zasadzie organicznej, w oparciu o różnice, uzupełnianie się, współpracę (integracja funkcjonalna). Możemy również mówić o łączeniu bezpośrednim (typowym dla przebiegu procesów interakcyjnych) lub pośrednim (przede wszystkim poprzez rzeczy, obiekty, symbole )•

Gdybyśmy jednak posługiwali się wąskim rozumieniem więzi społecznej, pojęcie to mieściłoby się jedynie w obszarze podstawowego pytania o to, co łączy, spaja i utrzymuje ludzi razem, jaka jest treść tego, co łączy? pytanie o to, jak to łączenie się odbywa, w jaki sposób tworzy się pewna całość a więc pytanie o proces łączenia można by odnosić do pojęcia integracji. Przy czym o integracji mówimy wtedy, gdy członkowie grupy wyznaczają sobie cele, które można osiągnąć tylko wspólnie, tzn. kiedy na tym de powstają między nimi kooperacje.

W. S. Landecker wyróżnia przy tym róże typy integracji, stanowiące kombinację takich podstawowych elementów , jak normy społeczne, osoby i ich zachowania. Pierwszym z nich jest integracja kulturowa, tworzona na podstawie określonych wzorów kulturowych, między którymi zachodzi bądź to wysoki stopień spójności /konkretność/ bądź też wysoki stopień rozbieżności / wliczając w to oczywiście wszystkie stany pośrednie/ . Drugą jest integracja normatywna, będąca wskaźnikiem stopnia zachowań konformistycznych w grupie społecznej, a więc zgodności między normami grupowymi a zachowaniami. Trzecia to integracja komunikatywna (łącznościowa) polegającą na wymianie między członkami grupy symboli, znaczeń i informacji. Czwarta to integracja funkcjonalna, odnoszona do procesu wymiany usług między członkami grupy. Ma więc ona charakter obiektywny i wynika z podziału pracy. Wszystkie te rodzaje integracji traktować należy oczywiście jako proces, w którym stopień natężenia integracji może być bardzo różny , ale zawsze prowadzi do powstania pewnych społecznych całości. Tak rozumiana integracja oznacza raczej szczegółowe aspekty i rodzaje powiązań i mając wyraźnie proceduralny charakter nic nie orzeka o stanie integracji.

Z tego też powodu, przy węższym rozumieniu pojęcia więzi społecznej rezultat procesów integracyjnych (procesów łączenia) w odniesieniu do konkretnej grupy społecznej określić można mianem spójności grupowej.

Przy czym owa spójność może mieć zarówno wymiar czysto formalny i oznaczać siłę więzi grupowej bez względu na genezę i rodzaj więzi łączących, jak i wymiar czysto subiektywny. Spójność oznacza wtedy więź psychiczną między członkami danej grupy, która ma wyraźne korelaty świadomościowe i behawioralne ( odnoszące się do określonych zachowań).

Następne pytanie wynikające z określenia spójności grupowej to pytanie o jej następstwa. Takim z generalizowanym następstwem spójności jest solidarność. W literaturze przedmiotu występują dwa rozumienia solidarności. Pierwsze, tradycyjne i szerokie zarazem rozumienia oznacza wszystko to, co łączy ludzi razem w określone całości (stanowi więc równoważnik pojęcia więź społeczna), w węższym rozumieniu solidarność oznacza relację części do całości, pewne funkcjonalne zachowania jednostek, zmierzające do realizacji celów grupy. Tak więc posługując się tym drugim rozumieniem solidarności możemy powiedzieć, iż następstwem spójności grupowej jest osiągnięcie przez nią zakładanych celów. Możemy wiec powiedzieć, że o ile szerokie rozumienie więzi społecznej odnosi się do wszelkich zjawisk i