funkcjonowanie mechanizmu rynku. W tym kontekście ważne znaczenie dla powstania i przebiegu kryzysu mogą mieć czynniki instytucjonalne i regulacyjne. Kryzysy mogą rozprzestrzeniać się - mówimy o zakażeniu kryzysami (contagious crises) - przy czym mechanizm zakażenia może być różnorodny (kanał handlowy, finansowy, procedury inwestorów, itp.).1 2
Jak wynika z powyższych uwag kryzysy walutowe są zjawiskiem bardzo złożonym i zróżnicowanym. Odzwierciedlające ową różnorodność przykłady kryzysów w Meksyku, Argentynie, Rosji i Korei Pld. stanowią treść wykładu 22.
Różnorodność kryzysów odzwierciedlona jest także w poświęconej im teorii . 3 W jej ramach wyróżnia się modele kryzysów pierwszej, drugiej i trzeciej generacji.
Pierwsza generacja (wywodząca się od Krugmana4) koncentruje uwagę na monetyzowanych deficytach budżetowych jako przyczynie utraty rezerw i konieczności upłynnienia kursu sztywnego Modele te opisują zjawiska skądinąd oczywiste, a ich formalizacja nie wydaje się dostarczać nowych, istotnych treści: zachowanie stabilnego poziomu cen i stałego kursu (warunek PPP) jest możliwe tylko wobec stałej podaży pieniądza - wzrostowi kwoty krajowych aktywów banku centralnego towarzyszy spadek kwoty aktywów zagranicznych (rezeiw walutowych). W modelu Krugmana następuje atak na rezerwy, gdy ich poziom jest na tyle niski, że wynikający z ataku na rezerwy („zniknięcia” odpowiedniej części bazy monetarnej) spadek podaży pieniądza dokładnie zrównoważy efekt wzrostu stopy procentowej wraz z nieuniknionym w tej sytuacji zaprzestaniem interwencji walutowych (pełniących w modelu funkcję interwencji na rynku pieniężnym wobec baraku ujęcia operacji otwartego rynku). Zauważmy, że wzrost stopy procentowej odnosi się do stopy nominalnej - wnioski różniłyby się w przypadku posłużenia się stopą realną.(zagadnienie posługiwania się nominalną stopą procentową w funkcji popytu na pieniądz w kontekście zmian kursu walutowego i podaży pieniądza było poruszane w ramach wykładu 16).
G. Kamiński, C.M. Reinhart, The Twin Crises: the Causes ojBanking (utrf Balance-of- Payment Próbiems. The American Economic Review, nr 3/1999
B. Eichengreen, A.K. Rosę, Cli. Wypłosz, Contagious Currency Crises, Centrę for Economic Policy Research (London). Disscussion Papa-1453,1996
Przegląd literatury nt. teorii kiyzysów walutowych: R.P.Flood. N P. Marion, Perspectńes on the Recent Currency Crisis literaturę. IMF Working Paper 130/1998
P. Knigman. .-I modelofbalance o/payinents crises. Journal ofMoney, Credit and Banking, nr 11/1979