112418

1.

Przemówienie Skubiszewskiego

Prof. Skubiszewski w swym ostatnim expose jako minister spraw zagranicznych w kwietniu 1993 r. pisze: „Rozpad ZSRR i wyłonienie się szeregu niezależnych państw, stawiających sobie za cel demokratyczną transformację polityczną i ekonomiczną zmienił korzystnie sytuację geopolityczną Polski i stworzył szansę historyczną. W żywotnym interesie Polski leży umocnienie i pogłębienie demokratycznych przemian, oraz ugruntowanie niezawisłości państwowej na rzecz wschodnich sąsiadów. Dzięki temu państwa te, stawały by się integralną i funkcjonalną częścią systemu europejskiego w różnych wymiarach. W stosunkach z krajami wschodnimi, w tym

z Rosją, nie możemy ignorować istnienia sił dążących o rekonstrukcji dawnego porządku imperialnego. W żywotnym interesie Polski leży z jednej strony wspieranie sił demokratycznych

i niepodległościowych w tych krajach. Z drugiej zaś strony w zgodzie z naszą strategiczną orientacją na cywilizację zachodnią i wobec możliwej niebezpiecznej ewolucji, musimy zacieśniać instytucjonalne więzi ze strukturami zachodu przy priorytetowym traktowaniu powiązań z euroatlantyckimi strefami bezpieczeństwa."

Przemówienie prof. Skubiszewskiego bvło ważne z kilku powodów:

Po pierwsze zostało wygłoszone w momencie, gdy stosunki polsko-rosyjskie zbliżały się do apogeum. Cztery miesiące później prezydent Borys Jelcyn podczas wizyty w Warszawie, publicznie przyznał, iż Federacja Rosyjska uznaje prawo Polski do samodzielnego wybierania sojuszy zgodnie z własnymi interesami. Stosunki polsko-rosyjskie nigdy później nie były tak dobre jak w sierpniu 1993 r.

Po drugie sukces odniesiony w 1993 r. doszło w Polsce do przesilenia rządowego, przyspieszonych wyborów, w których wyniku został utworzony rząd oparty na postkomunistycznej większości parlamentarnej. Okazało się, iż powstrzymuje on linię polityki zagranicznej sformułowaną przez rządy, w których monistami spraw zagranicznych był Krzysztof Skubiszewski.

W końcu zmiany zachodzące w otoczeniu międzynarodowym Polski, katalizowały przemiany w polskiej polityce zagranicznej. Ostatnia sejmowa mowa Skubiszewskiego odzwierciedlała rewolucję zachodzącą w Polskiej polityce zagranicznej. Odpowiadając na zmiany zachodzące w środowisku międzynarodowym Polska zamierzała intensyfikować swoje dążenia do uzyskania członkostwa w NATO i UE, choć to członkostwo nie było celem samym w sobie, ale instrumentem służącym skuteczniejszym zabiegom ku optymalizacji położenia Polski w świecie.