42
gatunków zwierzęcych w ciągu ostatnich wieków, jako to bezskrzydl-nego alka z północnej Europy, krowy morskićj Stelłera z cieśniny morskićj Beringa, dronta na wyspie Mauritius, gatunków Moa w Nowćj Zelandyi, nie pozwala nam domagać się zbyt wielkich przestrzeni czasu na wygaśnięcie gatunków zwierząt z okresu osadowego.
Na szczęście posiadamy jednak ślady, że kraj Szwabii był już zamieszkany w owych czasach, w których potężne lodniki dolinę Renu i jezioro Bodeńskie zapełniały. Niedaleko opactwa Schussenried odkopano w lecie 1866 r. przy ziemnych robotach nad źródłami bardzo skromnego potoka, Schussen, wpadającego niedaleko Langenar-gen do jeziora bodeńskiego, nietknięty dotąd pas ziemi, w którćj obrobione rogi renifera, szydła z uszkiem wyciętym, drewnianą i gładko oskrobaną igłę, haki do łowienia ryb, lancetowate i liściaste blaszki krzemieniowe, czerwone gaiki do malowania skóry, popiół! resztki węgla razem znaleziono x). Gdyby temu nie chciano większćj wagi przypisać, że owe szczątki kulturowe tkwiły we warstwach gliny loduikowej, to dla ustanowienia ich dawności wystarcza jednak ta jedna okoliczność, że sprzętom ludzkim towarzyszą kości lisa lodniko-wego, podobnego zupełnie co do swej budowy do gatunku, zamieszkującego obecnie Nain w Labrador, oraz rosomaka (gulo borealis) i na-koniec szczątki dwóch mchów, z których jeden (liypnum sarmento-sum) zresztą tylko w Laponii i Norwegii na samej granicy wiecznego śniegu, lub na najwyższych szczytach Sudetów i tyrolskich Alp, drugi zaś (hyp. fhiitans var. iemiissima) obecnie na mokrych łąkach Alp i w podbiegunowej Ameryce rośnie 2). Są to zjawiska, dostarczające każdemu z geologią obeznanemu niezbitego przekonania, że człowiek już w okresie lodowym Szwabią zamieszkiwał. Pokrycia lodem tćj krainy w owych czasach nie można jednak tern tłomaczyć, że system słoneczny przebiegał wtedy zimniejsze, przez gwiazdy rzadzićj rozsiane mniej ogrzane niebios przestrzenie, ani też przy-dłużeniem pory zimowej wskutek postępu naprzód zrównania dnia z nocą, podczas okresu większego wydłużenia się ziemnego szlaku,
l) Tenże tamże T. II, str. 38, 39, 42, 44.
a) Tenże, Die neusten Erfunie an der Sdiussenąuelle. - Wurtemb. natur-wissenjchaftliehe Jalireshefte 1867, Zesz. I, str. 724. W Archiy f. Anthropologie T. II, str. 33 przytacza Fraas jeszcze trzeci gatunek podbiegunowego obecnie ruchu, hyp. aduncum, var. groenlandiea Hedw.