WA308�7 II5947 NAUKA O LUDACH181 I

165

zaczął, pogardzono zapewnie jego towarem jako nie rzetelnym, mniej wartości mającym dla tego, że nie miał na sobie cechy starożytnego swego pochodzenia; pozwolił sobie więc dla zaspokojenia przesadzonej obawy ślady pręcia paznogciem sfałszować. W południowćj Ame ryce używają nawet Botokudzi glinianych naczyń i w ogóle wszyscy mieszkańcy, z wyjątkiem kilku hord w Pampas '). Nie brak ich także u Papuasów, lecz Australczycy i mieszkańcy Polynezyi ich nie posiadają, jak już nadmieniono.

Dla rozłożenia mięsa na większe kawały posługiwały się wszyst kie ludy swemi krająeemi narzędziami, a dzikie ludy nawec z anato-mlcznśm mistrzostwem. Widelce zaś, które, jak później zobaczymy, przed niewielu jeszcze wiekami na północy Europy nie były nawet znane ²), znajdywano tylko u dojrzalszych kulturowych narodów i prócz tego u mieszkańców wysp Fidżi ³). Wzór pierwszy na łyżkę dostarczyła muszla, która jeszcze dotąd na atlantyckiem pobrzeżu marokańskiego państwa swe usługi pełni ⁴). Nad brzegami białego Nilu spożywają Murzyni Bari swą mączną lemieszkę * drewnianą łyżką, a Murzyni Kiczi muszlami rzecznemi ⁵). W południowćj Afryce wyrabiają Hottentoci swe łyżki z perłowej macicy lub szyldkretu ⁶), a u Murzynów Bantu wyrabiają artyści te narzędzia z drzewa i zdobią je rzeźbami zwierząt ⁷). Papuani z Nowej Gwinei używają nakoniec pręcików do jedzenia, podobnie jak Chińczycy, oraz warzechwi ⁸).

Aleksander Humboldt zrobił co do dzikich mieszkańców południowej Ameryk¹ tę uwagę, że, skazani na jednostajne roślinne pożywienie, jak gąsienice, przy przesiedleniu się z trudnością do innego się przyzwyczajają i po największśj części w chorobę wpadają. Zmiana pór roku w umiarkowanej streńe, — mówi on dalej, — pobudzała człowieka w sposób rozmaity i uczyła go trawić wiele różnorodnych rzeczy, przez co jednak większej swobody przy wyborze swego

^J) d’Orbigny, L’homme americain, str. 98.

²) Co do użycia widelców w Europie panuje wielka jeszcze ciemność. Jak Taylor dowodzi, to one były w użyciu za czasów Ruysbrock’a (1253) tak na zachodzie jak i pomiędzy Mongołami. Urgeschichte, str. 22.

³) Williams Fiji. T. I, str, 212.

⁴) Gerh. Rohlfs Erster Aufenthalt in Marokko. Bremen 1873 str. 75.

⁵) W. v. Harniers Reise am obern Nil, str. 49.

⁶) Kolbens, Reise an das Vorgebirge der guten Hoffnung, str. 456.

⁷) C a s a li s, Les Bassoutos. Paris 1859, str. 147.

^s) Otto Einsch, Neu Guinea. Bremen 1865, str. 100.

http://rcin.org.pl