SAMORZ~9, Władze samorządu terytorialnego:


Władze samorządu terytorialnego:

a/ władze gminy:

b/ władze powiatu:

c/ władze samorządu województwa:

administracja zespolona

GMINA

Ustawa z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym jest podstawą rozważań o gminie.

Gmina pojawiła się w społeczności ludzkiej bardzo dawno temu . Pierwsze wspólnoty miały gminy żydowskie - jako potrzebę współpracy , jako formę organizacyjną ułatwiającą ludziom życie.

Z czasem od judaizmu oddzieliły się gminy chrześcijańskie.

Polska nie ma długiej tradycji gminy, bo jest krajem , który relatywnie krótko posiadał własną państwowość .Zabory , potem krótka państwowość w latach 1918-1939 w tych latach powstały gminy, a następnie lata wojny i znów nie było gmin. W 1945 r. nastąpił nowy ustrój Nowym władzom polskim po 1945 r. nie zależało na tym ,aby upodmiotowić społeczeństwo i dać mu samorządność.

Gmina jest pierwotną wspólnotą ludzką o charakterze przedpaństwowym i opiera swój byt na naturalnym prawie lokalnej zbiorowości ludzkiej do decydowania o własnych sprawach.

Gmina to pojęcie złożone z 2 elementów .

Pierwszy element to czynnik przedmiotowy - obszar (podział kraju) i czynnik podmiotowy ludzki - wspólnota zamieszkujących ją ludzi .

Trzecim czynnikiem jest zarządzanie - czynnik konieczny do istnienia . Musi być wspólny zarząd.

Wspólnota chwilowa- ludzie jadący tramwajem. A jeżeli ci ludzie chcieliby założyć partie , to muszą złożyć odpowiednie dokumenty , zarejestrować i z tego tytułu mają odpowiednie uprawnienia i obowiązki.

Kryterium gminy - fakt zamieszkiwania obok siebie , bliskość sąsiedztwa , musi być organizacja.

Żeby istniało państwo muszą być 3 czynniki : terytorium, ludność i władza najwyższa.

Żeby była gmina musi być : wyznaczone terytorium -mieszkańcy (wspólnota) , zarząd- samorząd terytorialny.

Gmina jest powołana do życia , ukształtowana organizacyjnie, kompetentnie i funkcjonalnie przez państwo w osobie ustawodawcy. Podstawą prawną gminy jest ustawodawca w osobie państwa.

Gmina wykonuje częściowo funkcje państwa , korzysta z sankcji państwowych i wykonuje zadania publiczne , które poprzednio były w gestii państwa.

Art. 164 ust.1 Konstytucji - Gmina jest podstawową jednostką samorządu terytorialnego .

Gmina wykonuje wszystkie zadania , które jej przysługują na podstawie ustawy i nie są zaznaczone dla innych jednostek .

Gminę tworzą mieszkańcy zamieszkujący jej obszar z mocy jej prawa . Fakt ,że człowiek tam się rodzi - na terenie gminy- stanowi o jego przynależności do tej gminy . Fakt stałego pobytu , fakt z zamiarem stałego pobytu wyrażony przez osobę zamierzającą na stałe zamieszkać w danej gminie stanowi również o przynależności do danej gminy. Np.; przed wyborami , jeżeli ktoś nie jest zameldowany , a ma zamiar tu stale przebywać , może iść do urzędu gminy i zgłosić chęć głosowania w wyborach , urząd nie może mu odmówić prawa do głosowania.

Gmina ma charakter korporacyjny tzn. ma realizować cele swoich członków (związek zawodowy jest korporacją , bo ma bronić swoich członków przed państwem) .

Gmina ma walczyć o dobro mieszkańców.

Gmina jest autonomiczna- niezależna w swoich działaniach , a ponieważ powstała z mocy państwa , jest pod nadzorem państwa.

Struktura władz gminy wygląda jak struktura państwa.

Rada Gminy - odpowiednik parlamentu , organ stanowiący- legislacyjny , wydaje uchwały.

Zarząd Gminy - odpowiednik rządu w państwie , organ wykonawczy.

Wyraz samorządności.

Rozstrzygnięcia w sprawach gminy zapadają w drodze głosowania.(głosowanie powszechne mieszkańców.) Powszechność oznacza ( wszystkich zamieszkujących gminę) to ,że wszyscy uprawnieni mieszkańcy zamieszkujący gminę mają prawo do udziału w referendum i do udziału w wyborach.

Samodzielność gminy podlega ochronie prawnej .

Rada Gminy może się zwrócić do Sądu Najwyższego w sprawie rozstrzygnięć np. przeciwko innej Radzie Gminy.

Gmina ma osobowość prawną- fakt ,że może zaciągać zobowiązania i być podmiotem praw majątkowych .

Gmina w swoim działaniu nie może przekroczyć zadań poza zadania o charakterze użyteczności publicznej .

Rada jest organem wybieralnym . w wyborach biorą wszyscy uprawnieni mieszkańcy gminy .

Wybierana jest w 4-ro przymiotnikowych wyborach:

Do zarządu mogą wejść radni albo z poza składu radnych.

Do zarządu powołuje się , a nie wybiera.

Zarząd gminy wykonuje uchwały rady.

W sprawach ważnych gminy może być referendum, minimum 30% uprawnionych mieszkańców gminy, żeby referendum było ważne .

Zadania własne gminy.

Art. 7. 1. Zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty należy do zadań własnych gminy. W szczególności zadania własne obejmują sprawy:

1) ładu przestrzennego, gospodarki terenami i ochrony środowiska,

2) gminnych dróg, ulic, mostów, placów oraz organizacji ruchu drogowego,

3) wodociągów i zaopatrzenia w wodę, kanalizacji, usuwania i oczyszczania ścieków komunalnych, utrzymania czystości oraz urządzeń sanitarnych, wysypisk i utylizacji odpadów komunalnych, zaopatrzenia w energię elektryczną i cieplną,

4) lokalnego transportu zbiorowego,

5) ochrony zdrowia,

6) pomocy społecznej, w tym ośrodków i zakładów opiekuńczych,

7) komunalnego budownictwa mieszkaniowego,

8) oświaty, w tym szkół podstawowych, przedszkoli i innych placówek oświatowo-wychowawczych,

9) kultury, w tym bibliotek komunalnych i innych placówek upowszechniania kultury,

10) kultury fizycznej, w tym terenów rekreacyjnych i urządzeń sportowych,

11) targowisk i hal targowych,

12) zieleni komunalnej i zadrzewień,

13) cmentarzy komunalnych,

14) porządku publicznego i ochrony przeciwpożarowej,

15) utrzymania gminnych obiektów i urządzeń użyteczności publicznej oraz obiektów administracyjnych,

16) (10) zapewnienia kobietom w ciąży opieki socjalnej, medycznej i prawnej.

2. Ustawy określają, które zadania własne gminy mają charakter obowiązkowy.

3. (11) Przekazanie gminie, w drodze ustawy, nowych zadań własnych wymaga zapewnienia koniecznych środków finansowych na ich realizację w postaci zwiększenia dochodów własnych gminy lub subwencji. Przepis art. 8 ust. 4 i 5 stosuje się odpowiednio.

Zadanie zlecone - kiedy władza wyższa zleca gminie wykonanie zadania

Art. 8. (12) 1. Ustawy mogą nakładać na gminę obowiązek wykonywania zadań zleconych z zakresu administracji rządowej, a także z zakresu organizacji przygotowań i przeprowadzenia wyborów powszechnych oraz referendów.

.3. Gmina otrzymuje środki finansowe w wysokości koniecznej do wykonania zadań, o których mowa .

Gmina jest podmiotem prawa , samodzielną jednostką prawną. ( nie może podjąć samodzielnie budowy mostu).

Rada Gminy ma prawo ustawodawcze . Zarządza mieniem komunalnym.

Gmina jest jednostką lokalną , gminy mogą mieć specyficzne zadania np.; turystyka

Budżet gminy to: dochody własne , dotacje, subwencje.

Art. 54. 1. Dochodami gminy są:

1) podatki, opłaty i inne wpływy określone w odrębnych ustawach jako dochody gminy,

2) dochody z majątku gminy,

3) (62) subwencja ogólna z budżetu państwa.

2. Dochodami gminy mogą być:

2) (64) dotacje celowe na realizację zadań zleconych oraz na dofinansowanie zadań własnych,

3) wpływy z samoopodatkowania mieszkańców,

5) spadki, zapisy i darowizny,

inne dochody

Gmina może tworzyć jednostki pomocnicze: sołectwa, dzielnicowe i osiedlowe , dla lepszego wykonywania władzy.

Nadzór nad działalnością gminy pełni premier i wojewoda.

GMINA

Statut jest bardzo istotnym aktem prawnym , który obowiązuje w gminie .

W statucie umieszczone są wszystkie najistotniejsze zapisy dotyczące działalności gminy.

Statut jest pewną bazą do powołania regulaminu organizacyjnego urzędu.

Każda gmina ma specyficzny charakter .

W pierwszej części statutu - jest słowniczek pojęć , które występują w statucie( np.: klub to klub radnych miasta Wrocławia)

Następnie jest informacja o tym ,że Wrocław jest jednostką samorządową na terenie miasta.

Umieszczono następnie mapkę miasta Wrocław - jako załącznik .

Jest też określona flaga i herb miasta ( jest to zastrzeżone dla miasta)

Osoby uhonorowane mogą otrzymać honorowe obywatelstwo miasta.

Następnie jest mowa o zadaniach gminy , wykonywanych za pomocą Rady i Zarządu Gminy.

Mówi się o organizacji i trybie pracy Rady.

Rada obraduje na sesjach : zwyczajnych i nadzwyczajnych

Biuro rady obsługuje administracyjnie pracę Gminy.

Omówione są prawa radnego.

W dalszym ciągu statutu omawia się wybór przewodniczącego , wiceprzewodniczącego , oraz ich zadania, a także zadania różnych komisji.

W posiedzeniach komisji głównych towarzyszy prezydent miasta.

Komisje problemowe działają w ramach Rady .

Omówiona jest praca komisji rewizyjnych, plan pracy, kontroli.

Jest mowa o sesjach Rady- to statut pokazuje w jaki sposób działa Rada.

Przewodniczący musi wiedzieć jak ta sesja powinna się odbywać . Musi znać odpowiednie słownictwo np.:” otwieram sesje Rady miejskiej, zamykam sesje Rady miejskiej”.

Musi znać porządek obrad , terminy sesji, czy radny może zgłaszać uwagi - wnioski formalne i zapytania w ściśle określonym trybie , jak długo radny może zabierać głos na sesji .

Jakie akty prawne może Rada przyjmować w swoich uchwałach, jak powinien taki akt wyglądać -przedmiot uchwały, kto może zgłaszać uchwały ( na piśmie).

Interpelacje i zapytania - radny może od Zarządu uzyskać niezbędne informacje.

Jak powinno wyglądać głosowanie ( czy przez podniesienie ręki czy kartki)

Następnie jest mowa o organach wykonawczych gminy .

Zadania zarządu . Kto składa oświadczenie woli w imieniu Gminy.

W jaki sposób wybiera się prezydenta miasta, burmistrza.

Następnie jest mowa o jednostkach pomocniczych: rada osiedla czy na wsi sołectwo.

Ustawa mówi o tym ,że jednostka pomocnicza musi mieć odrębny statut.

Jest też rozdział poświęcony mieniu komunalnemu - własność i inne prawa majątkowe należące do miasta .

Następny rozdział to gospodarka finansowa gminy.

Gmina jest zobowiązana stworzyć budżet , jak jest procedura uchwalania budżetu i kto to robi.

Ostatni rozdział poświęcony jest pracownikom samorządowym - pracownicy mianowani , członkowie zarządu miasta czy gminy, kierownicy urzędów .

Istnieje komisja dyscyplinarna do rozstrzygania sporów pomiędzy pracodawcą a pracownikiem.

Dla działania urzędu gminy potrzebny jest regulamin organizacyjny i schemat organizacyjny.

POWIAT

Mieszkańcy powiatu stanowią wspólnotę , która w sprawach i w dziedzinach określonych w ustawach rządzi się sama .”Wykonuje określone ustawami zadania publiczne na własną odpowiedzialność i we własnym imieniu.”

W przeciwieństwie więc do gminy , która korzysta z domniemania własności , powiat wkracza tylko tam , gdzie pozwala mu ustawa.

O szczegółowych uprawnieniach powiatów stanowi przede wszystkim ustawa z dnia 24 VII 1999 r. tzw. kompetencyjna.

Uchwalone w przyszłości ustawy szczegółowe będą mogły rozszerzać zakres spraw będących

w jego gestii z jednym zastrzeżeniem. . Przyznawane w ten sposób kompetencje nie mogą uszczuplać uprawnień gmin.

Zadania własne powiatu :

1) zadania z zakresu infrastruktury technicznej( transport i drogi publiczne, gospodarka nieruchomościami , utrzymanie powiatowych urządzeń i obiektów użyteczności publicznej.

2) infrastruktury społecznej tj. edukacji publicznej , promocji i ochrony zdrowia, pomocy społecznej, polityki prorodzinnej, wspierania osób niepełnosprawnych, kultury i ochrony dóbr kultury , kultury fizycznej i turystyki, przeciwdziałania bezrobociu oraz aktywizacji lokalnego rynku pracy, ochrony praw konsumentów, promocji powiatu, współpracy z organizacjami pozarządowymi.

3) porządku i bezpieczeństwa publicznego

4) ładu przestrzennego i ekologicznego tj. geodezji , kartografii i katastru , zagospodarowania przestrzennego i nadzoru budowlanego , gospodarki wodnej , rolnictwa, leśnictwa i rybactwa śródlądowego , ochrony środowiska .

Oprócz zadań własnych powiat może wykonywać także jako zlecone zadania administracji rządowej . Z punktu widzenia powiatu , jedne od drugich różni przede wszystkim sposób finansowania tj. w ślad za zadaniami muszą przyjść konkretnie przeznaczone na ten cel pieniądze.

Rozróżnienie tych zadań ma jednak znaczenie dla przeciętnego obywatela.

Odwołania od decyzji w sprawach w sprawach należących do zadań własnych gminy rozpatruje najczęściej Samorządowe Kolegium Odwoławcze , a gdy w grę wchodzą zadania zlecone - wojewoda.

Są powiaty ziemskie i grodzkie.

Powiaty ziemskie obejmują miasto i teren przyległy .

Powiaty grodzkie - tylko miasto tzw. miasto na prawach powiatu.

To rozróżnienie nie ma znaczenia dla powiatowych kompetencji.

Najwyższym organem stanowiącym i kontrolnym jest Rada wybierana na 4-ro letnią kadencję. Rada ustala kierunki działania Zarządu .

Organem wykonawczym powiatu jest Zarząd .

Na czele zarządu stoi starosta.

Zarząd przygotowuje projekty uchwał Rady i wykonuje je. Gospodaruje mieniem powiatu , wykonuje budżet powiatu , zatrudnia i zwalnia kierowników powiatowych służb , inspekcji i straży.

W skład zarządu wchodzą : starosta , vicestarosta i członkowie wybierani przez radę powiatu w głosowaniu tajnym.

Zarząd wykonuje swe zadania za pomocą starostwa powiatowego , służb , inspekcji i straży. Jedynym kryterium nadzoru nad powiatem w dziedzinie zadań własnych jest zgodność z prawem . sprawuje go premier i wojewodowie.

Organa te mogą wkraczać w sprawy powiatu tylko w wypadkach określonych w ustawach i w sposób tam opisany.

Pod względem celowości , gospodarności i rzetelności nadzorują one powiat tylko w sprawach zleconych im przez administrację rządową.

Podobnie jak rząd powiatowi , tak powiat będzie mógł przekazać gminom swoje zadania , ale tylko na ich wniosek i na warunkach ustalonych w porozumieniu.

WOJEWÓDZTWO

Strukturą organizacyjną administracji w województwie tworzą 2 niezależne administracje o różnych komponentach oraz właściwe w innych sprawach tj.:

Decyzje zapadać więc będą albo w Urzędzie Marszałkowskim albo w Urzędzie Wojewódzkim.

Samorząd mieszkańców województwa odpowiada za rozwój gospodarczy i cywilizacyjny regionu. Jego kompetencji nie naruszają samodzielności powiatów i gmin. Organa tego samorządu nie sprawują wobec powiatu i gmin nadzoru, nie są organami wyższego stopnia w postępowaniu administracyjnym. Samorząd określa strategię rozwoju województwa. Tzw. Ustawa ustrojowa karze mu uwzględniać przy tym: pielęgnowanie polskości oraz rozwój i ukształtowanie świadomości narodowej, obywatelskiej i kulturowej mieszkańców. Pobudzanie aktywności gospodarczej, podnoszenie poziomu konkurencyjności i innowacji gospodarczej, zachowanie wartości środowiska kulturowego i przyrodniczego, kształtowanie i utrzymywanie ładu przestrzennego-to on prowadzi politykę rozwoju województwa.

Jego szczególne zadania określają ustawy kompetencyjne. W gminach organem stanowiącym i kontrolnym samorządu wojewódzkiego jest sejmik wyłoniony w powszechnych wyborach na 4 letnią kadencję, którego pracami kieruje przewodniczący. Ciałem wykonawczym jest zarząd wyłaniany przez Sejmik. Sejmik wybiera ze swojego grona marszałka województwa, który kieruje pracami. Decyzje w indywidualnych sprawach z zakresu administracji rządowej wydaje marszałek województwa, chyba że ustawy wskazują inaczej. Może on upoważnić do wydawania decyzji w jego imieniu wiceprzewodniczącemu zarządu oraz pracownikom urzędu marszałkowskiego.

Administracja rządowa podporządkowana jest wojewodzie, który jest przedstawicielem rządu w województwie. Odpowiada on za realizację jego polityki i z tytułu może wydawać polecenia wiążące wszystkie organy administracji rządowej, a w sytuacjach nadzwyczajnych kierować je także do organów samorządu terytorialnego. Za sytuacje nadzwyczajne ustawa uważa: zagrożenie życia, zdrowia, mienia, środowiska, bezpieczeństwa publicznego, utrzymania porządku, klęski żywiołowe.

Wojewoda ma prawo wglądu do każdej sprawy z zakresu administracji rządowej prowadzonej na jego terenie. Nie podlegają wojewodzie (nie są zespolone w urzędzie wojewódzkim) :

Te organa administracji nie zespolonej są podległe bezpośrednio właściwym ministrom lub kierownikom innych urzędów państwowych lub jednostek organizacyjnych. Niektóre zadania wojewoda wykonuje przy pomocy kierowników wojewódzkich służb inspektoratu i straży. Te ostatnie funkcjonują w jednym urzędzie, chyba że ustawa stanowi inaczej.

Kierownicy tych służb, inspekcji i straży powoływani są przez wojewodę. Zasada ta nie dotyczy Komendantów Policji oraz PSP, których powołania wymaga tylko opinia wojewody. Kierownicy państwowych osób prawnych, jednostek organizacyjnych, agencji i funduszy muszą składać wojewodzie na jego żądanie wyjaśnienia i informacje. Określony w ustawach podział kompetencji pomiędzy administrację rządową i samorządową nie jest ustalony raz na zawsze i nienaruszalny. Na podstawie porozumienia które musi być ogłoszone w Wojewódzkim Dzienniku Urzędowym, wojewoda może powierzyć prowadzenie w swoim imieniu niektórych spraw z zakresu swej działalności organizacyjnej samorządu terytorialnego. O szczegółowych kompetencjach dot. Administracji rządowej i samorządowej decydują przepisy ustawy kompetencyjnej, która zmieniła inne ustawy, te które uwzględniały podział na powiaty i gminy.


Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
charakterystyka dochodow samorzadu terytorialnego (cz2
Gospodarka budzetowa jednostek samorzadu terytorialnego
5 Samorząd terytorialny
Europejska Karta Samorzadu Terytorialnego
Polityka finansowa samorządu terytorialnego
Zmiana ustawy o podatkach i opłatach lokalnych, Studia, Samorząd terytorialny, podatki lokalne
Nadzór nad samorządem terytorialnym II, Ustrój administracji rządowej i samorządowej w Polsce
Wykaz aktow prawa miejscowego stanowionych przez organy jednostek samorzadu terytorialnego, Legislac
Samorząd terytorialny w Niemczech
DOCHODY JEDNOSTEK SAMORZĄDU TERYTORIALNEGO
Prawo samorządu terytorialnego
Pojęcie i istota samorządu terytorialnego
Samorząd Terytorialny na podstawie podręcznika Prof Dolnickiego ustawy
samorząd terytorialny
7 Samorząd terytorialny 2
gminnaopracowanie, Ustrój Samorządu Terytorialnego

więcej podobnych podstron