Podstawowe rodzaje instrumentów pochodnych:
1. Kontrakty terminowe: forward i futures:
• jest to dwustronne zobowiązanie do przeprowadznia transakgi w przysztości na z góry określonych warunkach.
• w kontrakcie terminowym występują dwie strony: -kupujący kontrakt (zajmujący pozycją dtugą) -sprzedający kontrakt (zajmujący pozycje krótką).
Cechy kontraktu forward: |
Cechy kontraktu futures: |
/ Brak standaryzacji, ✓ rynek pozagietdowy, / strony transakqi znaja się, ^ depozyt zabezpieczający nie jest obowiązkowy, ^ transakcje mają charakter zabezpieczający, * wykonanie transakcji najczęściej poprzez fizyczne dostarczenie instrumentu bazowego |
✓ Standaryzacja ✓ Obrót gietdowi ✓ Depozyt zabezpeczający obowiązkowy ✓ Codzienne rozliczenia transakqi (marking to market) ✓ Większośd transakqi ma charakter spekulacyjny / Wykonywanie transakqi najczęściej poprzez rozliczenie róinicy |
Ad. Kontrakt futures:
• przystępując do kontraktu futures naleiy wnieśd depozyt zabezpieczający. Sa to zablokowane środki, które mogą postuiyd jako wyptata naleinośa dla strony zyskującej w kontrakcie. Depozyt moie byd w formie pienionej lub papierów wartościowych. Wyróiniamy:
- Depozyt wstępny: (np. 10% wartości kontraktu) - obowiązuje w momencie rozpoczęcia transakcji,
- Depozyt wtaściwy (np. 5% wartości kontraktu) - poziom min. niezbędny do utrzymania danego kontraktu.
• wysokośd depozytu pobieranego jako procent od wartości kontraktu zaleiy od ryzyka inwestycji w instrument bazowy. Najmniejsze depozyty są na walutach, potem przy indeksach i na koocu dla akcji (te są najbardziej chwiejne).
• Miesiące cyklu kwartalnego: H - marzec, M - czerwiec, U - wrzesieo, Z - grudzieo.
• FW20Z10 - kontrakt futures na WIG20, który wygast w grudniu 2010
FUSDM13 - futures za dolara (10 000 sztuk, do niedawna 1000 sztuk), który wygaśnie w czerwcu 2013 FPEOU12 - futures na akcje (100 sztuk) Banku PK, który wygast we wrześniu 2012.
• Dzieo wygaśnięcia kontraktu futures to zwykle trzeci piątek miesiąca wygaśnięcia.
• Cena futures zawiera oczekiwania rynku dotyczące wartości instrumentu bazowego w przysztości.
• Cena SPOT (rynku kasowego, natychmiastowego) to przyktadowo breiący kurs USD w NBP.
• Baza: róinica miedzy cena futures a ceną spot. Baza ujemna: futures wyceniany niiej nii instrument bazowy.
• Luka: róinica miedzy kursem otwarcia na danej sesji, a ceną zamknięcia na poprzedniej sesji.
W przypadku kontraktów na WIG20 zawsze w obrocie znajdują się 4 sene. Obroty koncentrują się gtównie na serii najbliiszej do wygaśnięcia. Inwestorzy przechodzą na sene następną na okoto tydzieo przed wygaśnięciem.
Ponad 70% obrotów na gietdowym rynku instrunentow pochodnych w Warszawie realizowana jest na futures na WIG20.
Instrument pochodny w dniu wygaśnięcia rozliczany jest względem instrumentu bazowego z tego dnia.
W przypadku kursów walut, jest to kurs średni fixingu NBP, w przypadku akqi i indeksów są to kursy średnie wyliczone na podstawie notowao z godzin 15.60 - 16. 50 oraz fixingu na zamknnięcie.