Prof. Janusz Bilski
Tworzenie i funkcjonowanie strefy euro
Wykład II - Plany i koncepcje unii walutowej w latach 70 XXw
Konsekwencje rosnącego znaczenia marki RFN:
- Wzrost udziału marki w fakturowaniu handlu
- Stosowanie marki jako waluty interwencyjnej
Utrzymywanie wąskich lub skorelowanych marż wahań do marki przez waluty europejskie
Stopniowe awansowanie waluty RFN do roli waluty międzynarodowej dokonywało się kosztem pozycji dolara i walut EWG. Mimo tego kraje EWG chętniej przechowywały rezerwy w dolarach niż w markach. Przyczyną tego było m.in.:
Większość interwencji dewizowych dokonywana w dolarach
- Istnienie nawiasu dolarowego w rezerwach walutowych państw EWG
- Uprawianie przez bank centralny RFN „łagodnego nacjonalizmu kursowego"
Obawa przed gwałtownym wzrostem marki w rezerwach
W drugiej połowie lat 70 XX wieku nastąpił kryzys integracji. Dla tego okresu reprezentatywne są dwa projekty realizacji unii:
1. Raport Majolina - proponuje następujące metody integracji:
- Przejęcie uprawnień narodowych władz gospodarczych przez instytucje Wspólnoty
- Utworzenie centrum banków emisyjnych
Wprowadzenie klauzul indeksowych (obowiązkowe podporządkowanie zmian jednej wielkości gospodarczej zmianom innej wielkości)
- Stabilizacja dziennych wahań kursów walutowych przy funkcjonowaniu systemów kursów płynnych Bardzo poważna wadą tej koncepcji jest konieczność znacznego ograniczenia autonomii narodowych władz
gospodarczych. Najpoważniejszą wadą Raportu Majolina jest niebezpieczeństwo wprowadzenia dualnego systemu zarządzania gospodarkami państw EWG.
2. Manifest dnia wszystkich świętych - utworzenie unii walutowej musi być oparte na działaniu sił rynkowych i świadomym wyborze społeczeństw państw tworzących unię. Koncepcja opiera się na zastosowaniu w EWG systemu walut paralelnych, który miał spowodować że:
- Stopy procentowe kredytów udzielanych w „Europa" powinny być zbliżone do wszystkich krajów członkowskich
Powstanie w każdym państwie EWG podwójnego rynku pieniężno - kredytowego
- Stabilna wartość E powinna sprawić że będzie ona coraz częściej stosowana w obrocie kredytowym Zaproponowanie utworzenia wspólnej waluty „Europa". Autorzy Manifesty wyrazili przekonanie, że unia powstanie wtedy, kiedy „Europa" przejmie całkowicie funkcje walut międzynarodowych.