• Warunek konieczny istnienia ekstremum funkcji f: R" —> R
Jeżeli f ma ekstremum lokalne w punkcie a i jest różniczkowalna w tym punkcie to fXi (o) = 0 dla i = l,...,n
• Warunek dostateczny istnienia ekstremum (dla funkcji dwóch zmiennych):
Jeżeli mamy daną funkcję dwóch zmiennych (ciągłą i mającą pochodne pierwszego i drugiego rzędu ciągle), to aby stwierdzić, czy funkcja ta ma ekstremum w punkcie a (w którym fx'(a) = 0 oraz
r„io) f'(a)
fy (a) = 0) - należy policzyć wyznacznik W(a) =
0 Jeżeli W(o) < 0 to funkcja f nie ma ekstremum w punkcie a
0 Jeżeli W(a) > 0 to w punkcie a jest ekstremum lokalne funkcji f, przy czym jeśli f~(a)> o, to jest to minimum, a jeśli f'(a)< 0, to jest to maksimum.
0 Jeżeli W(a) = 0 to istnienie ekstremum musi być zbadane innymi metodami (być może - z definicji).
«-
Niech f, g będą dwiema funkcjami określonymi na podzbiorach przestrzeni Rn i niech A = {x e Rn: g(x) = 0}. Mówimy, że funkcja f ma w punkcie Xo ekstremum warunkowe przy warunku g(x) = 0, jeżeli f |A (f obcięta do zbioru A) ma w tym punkcie ekstremum lokalne. Aby znaleźć punkty, w których może być ekstremum warunkowe (krytyczne punkty warunkowe) stosujemy metodę mnożników Lagrange’a, tzn. określamy funkcję pomocniczą F(x) = f[x) + Xg(x) (X- parametr), i rozwiązujemy układ równań
dF
• * dx\ • Mamy więc (n+1) równań z (n+1) niewiadomymi (n
krytycznych piuiktów warunkowych.
1) Obi. wsk. pochodne funkcji: a) f[x,y,z) = j 2 2 ; policzyć f x > f y> f xx * f xy; b) g(x,y,z) = e***;
policzyć 9xyz c) h(x,y,z) =(x/y)', policzyć hx,hyihz ;(|) k(x,y,z) = xy’» policzyć kx>ky,kztkxyz
2) Obi. poclL cząstk. funkcji a) f(x,y) = V*4 -+y2 • (Wsk.. W (0,0) policzyć z def.). b)f(x,y)= V*3 +y3
3)
Dana jest funkcja f[x,y) =
3
x y
x2 + y2
oraz F(t) = f[t2, 212)
G(u,v) = /(u + v, u - v)
a) Policzyć F'(0) i F’(l). b) Policzyć ^ c) Dodatkowo, wyk. że
fxy(0,0)* fyx(,0,0).
3ł) Obi. poch.cząstk. do drugiego rzędu włącznie dla funkcji f(x,y)=arc tg (y/x); f(x,y)=x cos2(x+2y+z2).
3”) Znaleźć z'*, z’y a następnie z”**, z”*,, z”„ , jeżeli z=f(u,v), gdzie u=u(x,y), v=v(x,y); zakładamy, że f,u,v mają ciągłe pochodne cząstkowe do drugiego rzędu włącznie.
4) Znaleźć ekstrema funkcji dwóch zmiennych, określonych wzorem:
a) f(x,y) = x2 + xy + y2 -2x - y b) f(x,y) = ex_* (x2 - 2y?) c) f(x,y) = sin x + cos y + cos (x-y) 0<x,y<7t/2
d) f(x,y) = x2+ x2y + y2 e) f(x,y) = x2 - 6xy + y3 f) f(x,y) = x3 + y2 - 6xy - 48x
5) Znaleźć najmniejszą i największą wartość funkcji
a) f(x,y) = x3 + y2 - 3x - 2y-1 na zbiorze D = {(x,y): x >0, y > 0, x + y < 3};
b) f(x,y,z) = xe“<*2*ł:yS'ł*3) na zbiorze V = {(x,y,z): x2 + y2 + z2< 1, z > 0);
c) f(x,y) = x2 + y2 + xy+x + y na zbiorze D = {(x,y): x >0, y >0, x -y < 3}.
6) Znaleźć krytyczne punkty warunkowe dla funkcji: a) f(x,y) = xy^ przy warunku x + y = 1; b) f(x,y,z) = xyz (x>0, y>0, z >0) przy warunku x2+y2+z2=3 ; c) f(x,y,z) =x+y+2z przy warunku x2+y2+z2=l;
d) f(x,y) = cos2x+cos2y przy warunku x - y =7t/4. e) f(x,y,z)=x3y-8y+z przy warunku g(x)=z - 6x2 = 0.
7) Znaleźć największą możliwą objętość prostopadłościanu o polu powierzchni całkowitej równym 6a2.