99356

W każdym bycie istnienie jest przydane, pochodzi od Boga, nie jest konieczne. Tylko w Bogu zachodzi tożsamość istoty i istnienia.

PRZYRODNICZA RECEPCJA ARYSTOTELESA

Oksford - matematyka (calculatores - wpływ Platona): Ubi materia, ibi geometria.

ROBERT GROSSETESTE 1175 - 1253

Pierwszy kanclerz uniwersytetu w Oksfordzie, kształcony w Anglii (na nauce arabskiej) w szkołach katedralnych biskup Lincoln. Wykładał dla franciszkanów. Utworzył szkołę tłumaczy (z greki i hebrajskiego) - Etyka Nikomachejska, pierwszy komentarz do Fizyki i Analityk wtórych. Krótkie teksty poruszające zagadnienia przyrodnicze.

Kosmogonia (metafizyka) światła - wszystko wychodzi z jedności (neoplatonizm) i może być do niej sprowadzone.

Na początku Bóg stworzył nierozciągły punkt świetlny obdarzony materią (światło jest pierwszą formą cielesności, istotą rzeczy, nadającą przestrzenność, aktualizującą materię, nieodłączną od niej) i nieskończoną mocą. Światło (lux) z natury swojej jest dynamiczne i rozprzestrzenia się, pociągając za sobą materię. Gdy a) wyczerpała się zdolność twórcza światła lub b) nastąpiło maksymalne rozrzedzenie materii (grożące powstaniem próżni) powstał firmament, doskonałe ciało zbudowane z materii pierwszej i formy. Odbite od firmamentu światło (lumen) powraca w kierunku Ziemi, ściągając za sobą część materii, powstaje 12 sfer niebieskich - 1 (forma) + 2 (materia) + 3 (złożenie) + 4 (to, co złożone). Ziemia jako centrum wszechświata przyjmuje jego wpływ (promieniowanie). Oddziaływanie ciał niebieskich na Ziemię umożliwia wróżby (dotyczące ciała, ale nie duszy człowieka). Postulat jednolitości świata, utworzonego z jednej zasady (światła) i jednej tłumaczącej go mechaniki (odrzucenie dualizmu świata nad- i podksiężycowego). Wszelki byt jest światłem, Bóg również (musi być troisty).

Aby opisać rzeczywistość (zbadać przyrodę), należy znaleźć podstawę prawidłowości -zasadę rozchodzenia się światła. Podstawową nauką przyrodniczą jest optyka.

„Bez znajomości geometrii żaden badacz nie może być biegłym", „Bóg jest geometrą” -opozycja wobec jakościowej fizyki Arystotelesa, nawiązanie do Platona, przygotowanie rewolucji naukowej.

Umiarkowany eksperymentalizm - eksperyment + rozum.

„Natura działa najbardziej zwięźle” i w podobny sposób trzeba ją wyjaśniać (zasada ekonomii).

Aktywność duszy w poznaniu i instrumentalność ciała (Platon, Augustyn). Światło (duch ożywczy) jest pośrednikiem (medium) między duszą a ciałem.

Świat można poznać bez zmysłów, iluminacyjnie, ale dopiero po śmierci (z wyjątkiem Mojżesza, Maryi i św. Pawła). Akceptacja abstrakcji (przy odrzuceniu umysłu czynnego). ROGER BACON ok. 1210/20 - 1294

Franciszkanin, kontynuator Grosseteste’a. Studiował w Oksfordzie, nauczał w Paryżu (korzystając z dyspensy od zakazu nauczania Arystotelesa). Uważał uczonych paryskich (Aleksandra z Hales, Alberta Wielkiego) za ignorantów.

„Odosobniony” (przez 14 lat) za „podejrzane nowinki” (za powiązanie z ruchem Joachimitów lub uprawianie arabskiej astrologii i magii). Nie miał uczniów, ale oddziałał na późniejsze epoki swoim empiryzmem.

Opus tnaius - dzieło napisane dla Klemensa IV Opus minus - wyciąg z Opus maius

Opus tertium - elementy dotyczące wiedzy eksperymentalnej