Studiowanie psychologii wymaga wiele wytrwałości i motywacji. Okazuje się, że problemy nie kończę się po pozytywnym przejściu rekrutacji na uczelnie. Kolejna porcja trudności serwowana jest absolwentom, którzy zaraz po studiach, rozpoczynają poszukiwania pracy w zawodzie. Na 100 respondentów jedynie pięciu zadeklarowało brak ograniczeń podczas poszukiwania zatrudnienia.
Niemal każdy badany absolwent wymienia liczne trudności, jakie napotkał podczas poszukiwań wymarzonej pracy jako psycholog. Głównym problemem była niewystarczająca ilość praktycznych umiejętności. Według większości absolwentów same studia zdecydowanie nie wystarczą. To, czego pożądają pracodawcy to doświadczenie - bogate, różnorodne, wieloletnie. Jedna z respon-dentek wyraziła to następująco: „Wiedza zdobyta na studiach okazała się być daleko niewystarczająca w pracy zawodowej. Spotkałam się również z niechęcią ze strony pracodawców do zatrudnienia osoby bez doświadczenia."
Kolejną przeszkodą jest przykry fakt, na który większy wpływ mają uczelnie niż absolwenci: na rynku pracy jest zbyt wielu absolwentów. Istnieją dwa scenariusze opisujące ten problem. W pierwszym dana firma lub placówka ma wysokie zapotrzebowanie na usługi psychologa, jednak zbyt małe środki aby móc sobie pozwolić na jego zatrudnienie. W drugim scenariuszu środki są, jednak brak wolnych etatów. Oba sprowadzają się do tego samego: polski rynek pracy jest przesycony psychologami.
Warto zauważyć, że problemy te były relacjonowane nie tylko przez osoby wciąż poszukujące pracy albo te, które zrezygnowały z zarabiania na życie jako psycholog. Napotykali się na nie również ci proaktywnie podchodzący do kierowania swoją ścieżką rozwoju, którym udało się znaleźć pracę. Jedna z nich pisze tak: „niskie zarobki, mimo, iż pracowałam od początku w zawodzie, najpierw marketing potem badania - byty to staże za 800 zł (ale to się opłaciło)".
Bardzo często, aby nabrać niezbędnego doświadczenia należy odbyć wiele godzin bezpłatnych praktyk i staży, na które samodzielnie utrzymujące się osoby nie są w stanie sobie pozwolić. Sama praca w wielu przypadkach również nie jest wystarczająco satysfakcjonująca finansowo. Szczególnie w tak popularnym obszarze klinicznym. W przeciwieństwie do płac, koszty rozmaitych szkoleń, kursów, specjalizacji są bardzo wysokie: „Ograniczeniem były wysokie koszty szkoleń, kursów, nieadekwatne do zarobków w zawodzie psychologa, np. roczna opłata za specjalizację z psychologii klinicznej w SWPS w Katowicach wynosi 6,5 tys złotych, z zastrzeżeniem że w następnych latach może się to zmienić o wskaź-
Wynagrodzenia psychologów w 2011 roku
Tabela 1. Wynagrodzenia całkowite brutto psychologów w 2011 roku
25% zarabia
Informacje o badaniu
Ogólnopolskie Badanie Wynagrodzeń (OBW) to największe pozarządowe badanie płac w Polsce, przeprowadzane od 2003 roku przez firmę Sedlak & Sedlak. W 2011 roku uczestniczyło w nim ponad sto tysięcy osób (101787). lak co roku przypominamy, że w naszym badaniu dominują ludzie młodzi (68,1% ma nie więcej niż 35 lat) oraz osoby z wykształceniem wyższym (77,2%). Sprawia nasi respondenci zajmują bardziej specjalistyczne stanowiska, a ich wynagrodzenia są wyższe niż przeciętnych osób. Ważną zaletą takiej struktury grupy jest to, że z dużo większą dokładnością od innych źródeł podajemy jak kształtują się wynagrodzenia na większości specjalistycznych stanowisk. Warto również podkreślić, że w porównaniu do tradycyjnych badań płacowych OBW zawiera dane od pracowników z ponad 20 000 firm. Jest to również jedyne komercyjne badanie zawierające dane o płacach dla każdego województwa i większości powiatów. Ponadto jako jedyni dysponujemy informacjami o wynagrodzeniach ponad 500 stanowiskach.
Przypominamy również, że prezentując dane liczbowe posługujemy się głównie medianą, gdyż miara ta lepiej niż średnia charakteryzuje badaną populację. Z badań GUS wynika bowiem, iż 2/3 Polaków zarabia poniżej średniej, co może być przyczyną błędów interpretacyjnych. Natomiast mediana jest wartością dzielącą badaną populację na pół.
Badanie ma charakter anonimowy - do wzięcia udziału nie jest koniecznie podawanie jakichkolwiek danych osobowych, kontaktowych czy nazwy firmy. Ankieta jest adresowana do osób zatrudnionych na umowę o pracę. Po zakończeniu każdej edycji (koniec roku kalendarzowego) zebrane informacje są dokładnie sprawdzane. Eliminuje się kwestionariusze, w których podano: nierzetelne wpisy, niepełne dane, skrajne wartości wynagrodzeń i płace poniżej ustawowego minimum.