1299076299

72 Narodziny dziecka (locija)

Nie można zaprzeczyć, że dawniej te zakazy miały charakter magiczno-wierze-niowy, lecz obecnie są podporządkowane głównie życiu społecznemu grupy. Są zachowywane przez wszystkie grupy rodowe niezależnie od sytuacji ekonomicznej rodzin i częstotliwości podejmowanych podróży zagranicznych. Trzeba jednak zaznaczyć, że to w rodzinach dobrze sytuowanych materialnie okres ograniczenia wykonywania niektórych czynności uległ znacznemu skróceniu (np. pranie), dzięki możliwości zakupu sprzętu AGD. Natomiast w rodzinach będących w wyjątkowo dobrej sytuacji materialnej skracanie okresu izolacji poporodowej kobiety nie ma sensu, ponieważ obowiązki przejmują inne kobiety zamieszkujące wspólne gospodarstwo domowe z młodą matką (w tym starsze córki) lub zatrudniona służba nieromska.

Tylko nieliczni respondenci z Ploniaków z Łodzi twierdzili, że to krew powoduje nieczystość.

...kobieta musi przez 6 tygodni leżeć w łóżku i nie wolno jej nic robić. Nie wolno jej nic dotykać. (...) Nie może, bo kala by szła. Ale nie z tego względu, żeby jej się nic niestało, tylko u nas jest taka tradycja: dziecko się urodziło — krew, i nie wolno jej dojść do talerza, ani gotować. Nie może. Zabronione jej. Nie wolno, bo wtedy kala. (Pio. 3)

Współczesna izolacja przestrzenna kobiet i dziecka po porodzie ograniczona jest do pokoju, w którym zostaje wraz z dzieckiem odosobniona. Izolacja towarzyska to ograniczone możliwości uczestniczenia w życiu społecznym grupy, a nawet własnej rodziny. Kobieta nie może wychodzić z domu, a właściwie nawet z pomieszczenia dla niej przeznaczonego. Zatem nie widuje się z krewnymi (ewentualnie z kobietą oddelegowaną do pomocy), nie uczestniczy w uroczystościach rodzinnych, nie odwiedza cmentarza ani kościoła.

Z powodu zanieczyszczających właściwości dziecka w początkowym okresie jego życia, możemy mówić o ograniczeniach w kontaktach ojca z dzieckiem. Ojciec, dziadek nie mogą dotykać dziecka przez około 3 miesiące od urodzenia, dopiero po upływie tego czasu można wziąć je na ręce. Natomiast inni mężczyźni z rodziny nie mają dostępu do dziecka przez około 6 miesięcy.

...mąż, matka albo siostra wtedy pomagają. Ojciec nie może dojść od razu, jak się dziecko urodzi, zobaczyć wnuczka. Musi odczekać trochę (...) 2-3 miesiące. Dopiero wtedy może dziadek podejść do wnuczka (...) urodzenie dziecka to taka osobista sprawa, że rodzice nie mogą tak od razu... (Pio. 3)

Wśród Chaładytka Roma ten okres trwa około miesiąca.

...przez miesiąc czasu nie wolno jej np. gotować i robić różnych rzeczy w kuchni. Mąż robi — pomaga albo siostry, albo dzieci jak są starsze. (...) Musi pomóc rodzina, bo mężczyźnie przez miesiąc nie wolno wziąć dziecka na ręce. Innym mężczyznom też nie wolno. Dziadek też nie może. Czasem tata bierze małego na ręce, bo pomaga matce jak nie ma kto (...) To są takie damskie sprawy. To świeżo dziecko urodzone. (...) raczej się brzydzą... (Chał. 2)

Zdaniem jednej z młodych respondentek, to właśnie „nieczystość” nowo narodzonych dzieci powoduje, że mężczyźni w ogóle ich nie dotykają, a nawet nie patrzą na nie. Mamy tu jednak kolejny przykład na zmianę zachowań tradycyjnych. Daw-