Risk management w zakładzie ubezpieczeń - czyli jak zarządzać i nie ryzykować
W ubezpieczeniowej teorii ryzyka występują takie definicje jak: ryzyko, hazard i niebezpieczeństwo. Ryzyko jest pojęciem znacznie szerszym, a pozostałe są tylko jego elementami lub jego faktorami wpływającymi na jego wielkość , czy natężenie. Niebezpieczeństwo rozumiane jest jako przyczyna, bądź źródło straty, zaś hazard to zespół okoliczności i warunków, w których dane niebezpieczeństwo się realizuje.
Risk management to proces identyfikacji zagrożeń, na które narażone są różne podmioty i wyboru najbardziej odpowiednich metod, służących zabezpieczaniu się przed nimi. Zarządzanie ryzykiem zajmuje się problemami niepewności ich realizacji. Pojęcie to oznacza systematyczne, całościowe i metodyczne podejście do radzenia sobie z ryzykiem1.
Istota procesu zarządzania ryzykiem
Ryzyko, to zjawisko, które określa się jako coś mało przewidywalnego, nad czym mamy słabą kontrolę i czego rezultaty są niepewne. W literaturze ekonomicznej przyjęło się określenie zarządzania ryzykiem (risk management) dla radzenia sobie z ryzykiem w przedsiębiorstwie. Natomiast w literaturze ubezpieczeniowej do często wymienianych ujęć ryzyka należą te, które traktują się jako:
• prawdopodobieństwo szkody;
• możliwość szkody;
• niepewność;
• zmienność przyszłych wyników;
• prawdopodobieństwo innego wyniku od oczekiwanego;
• możliwość niekorzystnego odchylenia od wyniku na który się oczekuje2.
Ryzykiem dla zakładu ubezpieczeń jest więc możliwość niekorzystnego odchylenia się rzeczywistej wielkości odszkodowań od ich kalkulacyjnej wartości3.
Jak już wyżej wspomniano risk management to proces identyfikacji zagrożeń, na które narażane są wszystkie podmioty tj. ludzie, rodziny, jednostki, organizacja non-profit itd., oraz dobór odpowiednich metod służących zabezpieczeniu się nimi.
Klasyfikacja ryzyka w zakładzie ubezpieczeń obejmuje takie elementy jak ryzyko ubezpieczeniowe, kredytowe, operacyjne, rynkowe i inne (Rys. 1)
32
Hadyniak B., Zarządzanie ryzykiem w przedsiębiorstwie, [w:] Hadyniak B., Monkiewicz J. (red.), Ubezpieczenia w zarządzaniu ryzykiem przedsiębiorstwa, Tom I - Podstawowy, Poltext, Warszawa 2010, s. 31.
Tamże, s. 133-138.
Ortyński K., Zarządzanie ryzykiem w Zakładzie Ubezpieczeń [w:] Monkiewicz J. (red.), Podstawy ubezpieczeń, Tom III - Przedsiębiorstwo, Poltext, Warszawa 2003, s. 114.