plik


ÿþFIZYKOTERAPIA absorpcji i dalszej transmisji. Odbiciu mo|e ulec nawet 40-50% promieniowania i zale|y Lasery w medycynie to zarówno od kta padania promieni, jak i struktury powierzchni, typu tkanki, jej una- czynienia, pigmentacji itd. S to powody, dla których gBowica lasera powinna by stosowa- i rehabilitacji na w odlegBo[ci nie wikszej ni| zalecana. Szacuje si, |e promieniowanie laserowe o dBugo[ci fali 904 nm i mocy wyj[ciowej W ostatnich latach coraz liczniejsze doniesienia potwierdzaj korzy[ci terapeu- 5 mW wnika maksymalnie na gBboko[ tyczne zwizane z wykorzystaniem laserów w kompleksowym leczeniu i terapii 10 mm w tkank o przecitnym uwodnieniu wielu schorzeD. Na naszych oczach fizyka coraz odwa|niej wkracza do leczenia, i spoisto[ci. Dla tkanki sBabo uwodnionej, poszerzajc w ten sposób ofert terapeutyczn, a w niektórych przypadkach tak|e o znacznej spoisto[ci oraz du|ej zawarto- [ci pierwiastków ci|kich (tkanka kostna) zmniejsza uboczne skutki dziaBania farmaceutyków. Lasery, a tak|e magnetola- gBboko[ penetracji wynosi nie wicej ni| sery, znajduj zastosowanie w wielu dziedzinach medycyny, pozwalajc na nowe 5 mm. Uogólniajc, mo|na stwierdzi, |e metody leczenia i efektywnego przeciwdziaBania wielu chorobom. w zakresie ultrafioletu, [wiatBa widzialnego i bliskiej podczerwieni im wiksza jest dBu- iostymulacja promieniowaniem lase- obszaru widzialnego (400-650 nm) i pod- go[ fali, tym wiksza penetracja w gBb tka- Browym jest jednym z nowych, obecnie czerwieni (powy|ej 750 nm). nek. Wynika std fakt najgBbszego zasigu pr|nie rozwijajcych si dziaBów fizykotera- PodziaBu laserów stosowanych w medy- tkankowego [wiatBa podczerwonego. pii, gdzie do celów leczniczych wykorzystuje cynie dokonuje si w zale|no[ci od mocy Na podstawie licznych badaD klinicznych si promieniowanie laserowe. Zastosowanie wyj[ciowej wizki promieniowania. Spoty- okre[lono tzw.  okno optyczne , w którym czynników fizycznych pozwala na szybsze, kamy tu lasery wysokoenergetyczne (powy- przez naskórek i skór na gBboko[ kilku efektywniejsze i celowane leczenie. Promie- |ej 500 mW), [rednioenergetyczne (od 7 do milimetrów przechodzi [wiatBo, w prze- niowanie laserowe jest promieniowaniem 500 mW) oraz lasery niskoenergetyczne dziale od czerwieni do bliskiej podczerwie- optycznym, czyli fal elektromagnetyczn, (póBprzewodnikowe od 1 do 6 mW). ni. T dBugo[ fali wykorzystuje si gBównie która niesie ze sob energi. W laserze wyko- Sposób pracy lasera (modulacja) mo|e mie w rehabilitacji (ryc.1). rzystuje si efekty wzajemnego oddziaBywa- charakter cigBy i impulsowy. Pocztkowo Do pocztku lat 90. stosunkowo niewiele nia promieniowania elektromagnetycznego wprowadzono do medycyny tzw. lasery wiadomo byBo na temat mechanizmów z materi, czyli tzw. o[rodkiem aktywnym, wysokoenergetyczne. Urzdzenia tej mocy dziaBania promieniowania laserowego którym mo|e by ciecz, ciaBo staBe lub gaz. znakomicie sprawdzaj si w dyscyplinach maBej mocy na organizmy |ywe. Lata 90., W wyniku tego oddziaBywania zachodz zabiegowych, m.in. w okulistyce, derma- a tak|e wspóBczesno[ to etapy rozwoju zjawiska prowadzce do wzmocnienia tologii, chirurgii czy neurochirurgii. Do medycyny fizykalnej, w tym laseroterapii i generacji (wytwarzania) promieniowania. laserów o du|ych mocach nale| m.in. laser niskoenergetycznej1. Laser musi zawiera materiaB aktywny argonowy, molekularny i neodymowy. Efekt biologiczny zachodzcy w tkankach (o[rodek wzmacniajcy), zródBo wzbudzania pod wpBywem promieniowania laserowego (ukBad pompujcy) i obszar umo|liwiajcy ozwój wiedzy na temat oddziaBywania zale|y od u|ytej mocy, a skutki s wyni- wzmocnienie (rezonator). R[wiatBa laserowego na tkanki, podczas kiem oddziaBywania promieniowania, Promieniowanie laserowe wykazuje cha- którego nie dochodzi do bezpo[redniego a nie jego efektem cieplnym. Stwierdzono, rakterystyczne cechy, które odró|niaj zniszczenia, zaowocowaB rozwojem terapii |e promieniowanie takie nie wywoBuje je od zwykBego promieniowania. Tymi [rednioenergetycznej oraz tzw. niskoenerge- podwy|szenia temperatury tkanek o wi- wBa[ciwo[ciami s: tycznej terapii laserowej. Charakter oddzia- cej ni| 0,1-0,5°C. Pod wpBywem na[wietla-  monochromatyczno[, Bywania promieniowania laserowego na nia promieniowaniem laserowym maBej  równolegBo[, tkank zale|y od jej wBasno[ci (dokBadniej i [redniej mocy dochodzi do wielu zmian  intensywno[, pigmentacji skóry, grubo[ci poszczególnych na poziomie komórkowym. Wystpujcy  spójno[, czyli koherentno[. jej warstw, ukrwienia, wielko[ci przepBywu w laserach maBej mocy efekt termiczny nie Najistotniejsz cech jest koherentno[, która krwi) oraz cech promieniowania. Istotn prowadzi do destrukcji tkanek. wynika z zale|no[ci fazowej midzy promie- rol odgrywa wspóBczynnik pochBaniania GBówne efekty biologiczne oddziaBywania niami wychodzcymi z ró|nych punktów tkanki. Promienie lasera dziaBajce na promieniowania niskoenergetycznego to: zródBa promieniowania oraz dowolnymi tkank ulegaj odbiciu, rozpraszaniu  nasilenie procesów przyswajania tlenu punktami jego promieniowania. Zale|no[ i pochBanianiu. Opisujc absorpcj promie- oraz procesów reparacyjnych i regene- fazow wystpujc midzy ró|nymi punk- niowania przez skór, mo|na przyj, |e racyjnych w tkankach, tami zródBa promieniowania nazywa si gBównymi absorbentami s w niej: melani-  silny wpByw pobudzajcy syntez DNA spójno[ci przestrzenn, a dotyczc jed- na, aminokwasy aromatyczne, jak tyrozyna i proliferacj komórkow, nego punktu w ró|nych momentach czasu i tryptofan, oraz woda, krew i hemoglobina.  dziaBanie wazodylatacyjne powodujce  spójno[ci czasow. Skonstruowanie lasera Natomiast kolagen zawarty w warstwie wyrazny efekt regeneracyjny, stanowiBo przewrót w fizyce, technice i medy- podstawowej silnie rozprasza [wiatBo, przy  bezpo[redni wpByw na struktur cie- cynie, stwarzajc wiele nowych mo|liwo[ci czym bardziej rozpraszane s fale krótsze. kBokrystaliczn bBon oraz modyfikacj badaD naukowych i zastosowaD. ZwiatBo laserowe skierowane na okre[lon aktywno[ci enzymów bBonowych Istnieje kilka klasyfikacji laserów. Ze powierzchni napotyka niejednorodn poBczone ze zwikszeniem ATP-azoza- wzgldu na rodzaj zastosowanego w nich struktur poszczególnych warstw, dlatego le|nych pomp jonowych; oba te procesy o[rodka czynnego dzielimy lasery na: ga- ró|ne jest jego oddziaBywanie na tkanki. skutkuj dziaBaniem przeciwzapalnym zowe, póBprzewodnikowe, cieczowe oraz Wiadomo, |e cz[ promieniowania lasero- i przeciwobrzkowym, z zastosowaniem ciaBa staBego. Ze wzgldu wego, padajc na powierzchni zabiegow,  zmniejszenie przewodzenia bodzców na dBugo[ emitowanej fali wyró|niamy ulega odbiciu, pozostaBe wnika w tkank, bólowych we wBóknach aferentnych lasery ultrafioletowe (poni|ej 400 nm), ulegajc w ró|nym stopniu rozproszeniu, i wyrazne dziaBanie analgetyczne, 26 REHABILITACJA W PRAKTYCE 2/2006 FIZYKOTERAPIA  zmiana aktywno[ci synaps serotoni- klinicznej mo|na wy- nergicznych i pobudzenie wydzielania ró|ni wskazania do beta-endorfin. stosowania i wspoma- Efekty le|ce u podstaw zastosowania la- gania leczenia terapi serów niskoenergetycznych w rehabilitacji laserow, do których daj podstaw do stwierdzenia, i| laser nale|: stymuluje organizmy |ywe poprzez rezo- nansow absorpcj energii promienistej na DziaBanie przeciw- poziomie BaDcucha oddechowego, którego bólowe: elementy skBadowe dziaBaj jak barwniki UkBad kostno-stawo- u ro[lin. Na podstawie wielu badaD do- wy: zmiany zwyrod- [wiadczalnych i klinicznych wiadomo, |e nieniowe krgosBupa promieniowanie laserowe R i IR oddziaBuje i ukBadu kostno-sta- na ró|nych poziomach strukturalnych. Na wowego koDczyn Ryc.1. Absorpcja promieniowania elektromagnetycznego przez naskórek, hemo- poziomie komórki stwierdza si przyspie- górnych i dolnych, globin, wod szenie wymiany elektrolitowej pomidzy przeci|enia i urazy komórk a jej otoczeniem, wzrost aktywno- ukBadu kostno-stawowego, reumatoidalne Nie ustalono jednoznacznie przeciw- [ci mitotycznej, dziaBanie antymutagenne, zapalenia stawów, zesztywniajce zapale- wskazaD do tej metody leczenia. Jednak wzrost aktywno[ci enzymów oraz zwiksze- nie stawów krgosBupa, urazy stawów. najcz[ciej wymienianymi s: nie syntezy ATP i DNA. Na poziomie tkanki Tkanki mikkie: reumatyzm pozastawowy,  ci|a, zaobserwowa mo|na popraw ukrwienia tzw. fibromialgie, urazy tkanek mikkich,  czynna choroba nowotworowa (nale|y obwodowego, mikrokr|enia krwi oraz stany po naruszeniu cigBo[ci tkanek (w tym zwróci szczególn uwag na miejsco- wzrost czynno[ci i pobudliwo[ci wBókien pooperacyjne), póBpasiec, nerwobóle. we zmiany nowotworowe oraz takie, nerwowych, pobudzenie angiogenezy. których nie mo|na zidentyfikowa), Ostatnie lata przyniosBy pozytywny trend do DziaBanie regeneracyjne:  ci|kie infekcje pochodzenia wiru- Bczenia metod medycyny fizykalnej. Skon- UkBad kostno-stawowy: stany po pkniciach sowego, bakteryjnego i grzybiczego struowanie diod laserowych emitujcych i zBamaniach ko[ci, przeci|enia i urazy ukBa- (nale|y zwróci uwag na skBonno[ [wiatBo porównywalne z laserem, a wic du kostno-stawowego, przewlekBe i podostre do krwawieD oraz ostre stany zapalne praktycznie o jednej dBugo[ci fali, tzw. dio- zapalenia stawów, choroba Sudecka. skóry i tkanek mikkich obszaru pod- dy LED (Light Emitting Diode), pozwoliBo Tkanki mikkie: stany zapalne skóry i tkanek dawanego terapii), wspólnie wykorzysta pola magnetyczne mikkich, stany po przebytych zapaleniach  obecno[ elektronicznych implantów, i lasery w medycynie. DziaBanie Bczne skóry i tkanek mikkich, przeszczepy skóry,  niewyrównane endokrynopatie (np. (zsynchronizowane) tych czynników fizycz- oparzenia, odle|yny, bliznowce, Buszczyca, niewyrównana cukrzyca), nych, czsto nazywane magnetolaserotera- uszkodzenia nerwów obwodowych.  terapia lekami [wiatBouczulajcymi, pi bdz magnetoledoterapi, przyniosBo  nadwra|liwo[ skóry na [wiatBo, wiele korzystnych efektów potwierdzonych DziaBanie poprawiajce kr|enie obwo-  ze wzgldu na mo|liwo[ uszkodzenia w wielu pracach i badaniach naukowych. dowe: siatkówki nie powinno si na[wietla 1. Upo[ledzenie przepBywu miejscowego bezpo[redniej okolicy oczodoBu i samej oprawne fizycznie ustalenie dawki w koDczynach: okolicy gaBki ocznej. Penergii okre[lane jest indywidualnie dla  w angiopatii cukrzycowej, ka|dego pacjenta z uwzgldnieniem prze-  w angiopatii mia|d|ycowej, aseroterapi stosuje si w serii powta- ciwwskazaD. W [wietle danych z pi[mien-  w owrzodzeniach podudzi, Lrzalnych zabiegów. PeBna kuracja skBa- nictwa zakres wskazaD do leczniczego sto- 2. Przyspieszenie wchBaniania krwiaków. da si z kilku lub kilkudziesiciu zabiegów sowania promieniowania laserowego jest 3. Zmniejszenie obrzku limfatycznego. o czasie trwania od kilku do kilkunastu bardzo rozlegBy. Na podstawie stanu wiedzy 4. ZespóB pozakrzepowy. minut. Dla skutecznej stymulacji, w czasie ka|dego zabiegu musi by dostarczona odpowiednia ilo[ promieniowania. Dawki Jednym z najnowocze[niejszych aparatów do stosowania stosowane w przypadku zmian przewle- laseroterapii niskoenergetycznej jest Viofor JPS Light, który kBych s kilkukrotnie wiksze ni| dla zmian stanowi nowatorskie rozwizanie w dziedzinie stosowania ostrych. Techniki na[wietlania mo|na w medycynie promieniowania optycznego (nielaserowego, podzieli na bezkontaktowe i kontaktowe. generowanego przez wysokoenergetyczne diody LED)  ledoterapii  z mo|liwo[ci jednoczesnego oddziaBywania Niezale|nie od typu stosowanej techniki polem magnetycznym niskiej czstotliwo[ci (ELF). Pane- nale|y przestrzega zasady prostopadBego lowe aplikatury sBu| do terapii du|ych powierzchni ciaBa. Ryc. 2. padania wizki promieniowania laserowe- Jednoczesne zastosowanie obu rodzajów promieniowania Viofor JPS Laser go na tkank. Nale|y równie| pamita, |e elektromagnetycznego mo|e skutkowa dziaBaniem syner- okolica poddana zabiegowi powinna by gistycznym, niezmiernie korzystnym w przypadkach leczenia analgetycznego, rozlegBych stanów czysta  konieczne jest umycie i odtBusz- zapalnych skóry lub oparzeD, schorzeD bdz te| urazów ukBadu kostno-stawowego. czenie skóry oraz odka|enie sondy. Terapi Zakres u|ycia laserów niskoenergetycznych ulega systematycznemu poszerzeniu. Miejscowe oddziaBywa- nale|y prowadzi po konsultacji lekarskiej nie [wiatBem laserowym jest znan i popularn metod terapii fizykalnej. ZnalazBy one zastosowanie w wielu i ustaleniu rozpoznania oraz parametrów, dyscyplinach klinicznych, m.in. w medycynie sportowej i ortopedii, reumatologii, neurologii i dermatologii. które zawsze powinny by indywidualnie Takim rozwizaniem jest niewtpliwie Viofor JPS Laser przeznaczony do stosowania kontaktowego lub bliskiego kontaktowemu w odlegBo[ci do 1 cm od powierzchni ciaBa pacjenta. Impulsy promieniowania lase- dostosowane do jednostki chorobowej. rowego s generowane ze staB czstotliwo[ci 181,8 Hz. Aplikatury produkowane s w dwóch wersjach: R o dBugo[ci fali 635 nm i mocy maksymalnej 30 mW oraz IR o dBugo[ci fali 808 nm i mocy maksymalnej stot laseroterapii z zakresu [wia- 300 mW. Na poziomie tkankowym mechanizmy biologicznego oddziaBywania promieniowania laserowego ItBa widzialnego i podczerwieni jest i magnetostymulacji maj zbli|ony charakter. Szersze obszarowo spektrum dziaBania pola magnetycznego efekt proregeneracyjny, przeciwbólowy mo|e wspomaga silnie wyra|ony, miejscowy efekt leczniczy promieniowania laserowego. i przeciwzapalny. Tkanka |ywa posiada cd. na str. 30 27 REHABILITACJA W PRAKTYCE 2/2006 FIZYKOTERAPIA cd. ze str. 27 Zastosowanie laseroterapii w wybranych dziaBach medycyny klinicznej Medycyna sportowa i ortopedia 8. Choroba zwyrodnieniowa stawów kolanowych: 3. Rwa kulszowa: 1. ZespóB bolesnego barku:  dawka: 8-20 J/cm², 10-20 zabiegów w serii,  dawka: 4-12 J/cm², 10-15 zabiegów w serii, " dawka: 4-10 J/cm², 10 zabiegów w serii 5 zabiegów tygodniowo, 5 zabiegów tygodniowo, w stanie ostrym, 5 zabiegów tygodniowo,  na[wietlanie: punktowe, skanerowe.  na[wietlanie: punktowe (kontaktowe) wyj- " dawka: 5-15 J/cm², 10-15 zabiegów w stanie 9. Skrcenia [cia nerwu kulszowego L4-S3. przewlekBym, 5 zabiegów tygodniowo,  dawka: 4-8 J/cm², 10 zabiegów w serii, 5 zabie- 4. ZespóB cie[ni nadgarstka (zespóB Guyona): " na[wietlanie: przemiatanie bliskie kontakto- gów tygodniowo,  dawka: 2-6 J/cm², 10-15 zabiegów w serii, wemu + na[wietlanie punktów spustowych  na[wietlanie: punktowe, skanerowe. 5 zabiegów tygodniowo, bólu. 10. ZBamania:  na[wietlanie: punktowe + skanerowe. 2. ZespóB  Bokcia tenisisty  :  dawka: 8-10 J/cm², 10-20 zabiegów w serii,  dawka: 4-10 J/cm², 10 zabiegów w serii 5 zabiegów tygodniowo, Dermatologia w stanie ostrym, 5 zabiegów tygodniowo,  na[wietlanie: bezkontaktowe. 1. Infekcje ropne skóry, ropiejce rany:  dawka: 4-12 J/cm², 10-15 zabiegów w stanie  dawka: 3-7 J/cm², 20-30 zabiegów w serii, przewlekBym, 5 zabiegów tygodniowo, Reumatologia 5 zabiegów tygodniowo,  na[wietlanie: przemiatanie bliskie kontakto- 1. RZS:  na[wietlanie: bezkontaktowe. wemu, kontaktowe. " dawka: 8-10 J/cm², 10-20 zabiegów w serii, 2. Owrzodzenia podudzi: 3. Zapalenie rozcigna podeszwowego: 5 zabiegów tygodniowo,  dawka: 5-10 J/cm², 30-60 zabiegów w serii, " dawka: 6-12 J/cm², 10 zabiegów w serii, " na[wietlanie: punktowe (kontaktowe), 5 zabiegów tygodniowo, 5 zabiegów tygodniowo, skanerowe, bliskie kontaktowemu.  na[wietlanie: bezkontaktowe. " na[wietlanie: punktowe + skanerowe caBej 2. Auszczycowe zapalenie stawów: 3. Odle|yny: powierzchni.  jw.  jw. 4. Zapalenie pochewki [cigna Achillesa: 3. ZYSK: 4. PóBpasiec:  dawka: 4-10 J/cm², 10 zabiegów w serii  dawka: 8-12 J/cm², 10-20 zabiegów w serii,  dawka: 2-5 J/cm², 10 zabiegów w serii, w stanie ostrym, 5 zabiegów tygodniowo, 5 zabiegów tygodniowo, 5 zabiegów tygodniowo,  dawka: 5-10 J/cm², 10-15 zabiegów w stanie  na[wietlanie: punktowe (kontaktowe),  na[wietlanie: przemiatanie bliskie kontak- przewlekBym, 5 zabiegów tygodniowo, symetrycznie po obu stronach krgosBupa, towemu.  na[wietlanie: punktowe (kontaktowe) + prze- bezkontaktowe, 5. Trdzik pospolity: miatanie (bliskie kontaktowemu). 4. Zapalenie stawów krzy|owo-biodrowych:  dawka: 2-10 J/cm², 10-15 zabiegów w serii, 5. Ostroga pitowa:  dawka: 8-10 J/cm², 10-20 zabiegów w serii, 5 zabiegów tygodniowo,  dawka: 10-20 J/cm², 10 zabiegów w serii, 5 zabiegów tygodniowo,  na[wietlanie: przemiatanie bliskie kontak- 5 zabiegów tygodniowo,  na[wietlanie: punktowe (bliskie kontaktowemu). towemu.  na[wietlanie: punktowe, kontaktowe z uci- skiem. Neurologia Flebologia 6. Zapalenie okoBostawowe kolana: 1. Neuralgia midzy|ebrowa: 1. ZespóB pozakrzepowy:  dawka: 4-12 J/cm², 10-15 zabiegów w serii,  dawka: 4-6 J/cm², 10 zabiegów w serii  dawka: 8-10 J/cm², 10-15 zabiegów w serii, 5 zabiegów tygodniowo, w stanie ostrym, 5 zabiegów tygodniowo, 5 zabiegów tygodniowo,  na[wietlanie: punktowe, kontaktowe.  dawka: 4-10 J/cm², 15-20 zabiegów w sta-  na[wietlanie: punktowe, bliskie kontakto- 7. Zmiany zwyrodnieniowo-wytwórcze krgosBupa: nie przewlekBym, 5 zabiegów tygodniowo, wemu.  dawka: 5-20 J/cm², 10-20 zabiegów w serii,  na[wietlanie: wzdBu| przebiegu nerwu. 2. Obrzk limfatyczny: 5 zabiegów tygodniowo, 2. Neuralgia nerwu trójdzielnego:  dawka: 5-10 J/cm², 10-15 zabiegów w serii,  na[wietlanie: punktowe (kontaktowe), syme-  dawka: 2-3 J/cm², 10-15 zabiegów w serii, 5 zabiegów tygodniowo, trycznie po obu stronach krgosBupa, caBej 5 zabiegów tygodniowo,  na[wietlanie: bliskie kontaktowemu, kontak- powierzchni.  na[wietlanie: wzdBu| przebiegu nerwu. towe. elementy fotorecepcyjne, które, pochBa- Zarówno laseroterapia niskoenergetyczna, wowe, nierzadko farmakologiczne sposoby niajc kwanty [wiatBa, przenosz efekty jak i zmienne pola magnetyczne maj zbli- leczenia. To wszystko ma na celu stworzenie swojego wzbudzenia na wa|ne dla fi- |ony zakres zastosowaD, chocia| posiadaj pacjentowi niemal komfortowych warunków zjologii komórki biomolekuBy. ZwiatBo ró|ne punkty uchwytu, biorc pod uwag leczenia oraz zaoferowanie metod dobrych, w zakresie widzialnym jest absorbowane wywoBywane przez nie efekty biofizyczne. bezpiecznych, a nade wszystko skutecznych. przez skBadniki BaDcucha oddechowego Mo|na si zatem spodziewa dziaBania Biostymulacja laserowa otwiera drzwi zlokalizowane w mitochondriach. Nale|y synergistycznego. Wydaje si, i| leczenie za w d|eniu do udoskonalania metod walki do nich oksydaza cytochromowa i NAD. pomoc laserów na staBe wpisaBo si do licz- z cierpieniem, bólem oraz umo|liwia rozwój Wraz z pochBoniciem kwantu promie- nych dziaBów medycyny. W ostatnich latach coraz dokBadniejszych i bezpiecznych metod niowania dochodzi do aktywacji BaDcucha metody fizyczne coraz cz[ciej wspomagaj diagnostycznych oraz terapeutycznych. oddechowego. Zaktywowane zostaj enzy- leczenie podstawowe. Laseroterapia daje my cytozolu i bBony komórkowej, jak np. szans na poszerzenie oferty terapeutycznej ALEKSANDER SIEROC, JAROSAAW PASEK, Na/K-ATP-za utrzymujca potencjaB spo- oraz wpBywa na zmniejszenie kosztów lecze- ROMUALDA MUCHA czynkowy bBony komórkowej. Dodatkowo nia, co w niektórych przypadkach ma bardzo pochBonicie promieniowania widzialnego du|e znaczenie. Obecny rozwój medycyny, Szpital Specjalistyczny nr 2 w Bytomiu, generuje powstawanie wolnych rodników, który zmierza do coraz to nowszych, ulepszo- Katedra i Klinika Chorób Wewntrznych Angiologii które w niewielkich st|eniach dziaBaj nych metod walki z chorob i bólem, przy- i Medycyny Fizykalnej Zl.AM w Bytomiu stymulujco na metabolizm. czynia si do niezmiernie wa|nych zmian Kierownik kliniki: prof. dr hab. med. dr h.c. Aleksander SieroD w lecznictwie dzisiejszych czasów. Tak|e Promieniowanie podczerwone mo|e by promieniowanie laserowe i jego szerokie Pi[miennictwo u autorów i w  RwP+ selektywnie pochBaniane przez bBon ko- zastosowanie wskazuj na rozwój nowych (www.elamed.com.pl/rehabilitacja) mórkow. Prowadzi to do zmian jej pBynno- metod fizykoterapeutycznych (przykBadem 1 [ci i lepko[ci oraz do aktywacji systemów mog by wysokoenergetyczne diody LED), W której jednym z wiodcych jest O[rodek Dia- enzymatycznych w niej zatopionych, jak które w nikBym stopniu daj efekty niepo|- gnostyki i Terapii Laserowej Katedry i Kliniki choby wspomnianej ju| Na/K-ATP-azy. dane, a sw skuteczno[ci wypieraj podsta- Chorób Wewntrznych w Bytomiu. 30 REHABILITACJA W PRAKTYCE 2/2006 Pi[miennictwo: 1. Adamek M., SieroD A., Cie[lar G.: The influence of low - power infrared laser radiation in vivo and in vitro: Laser Applications in Medicine and Surgery. 1992; 283-287. 2. Basford J.R.: Laser therapy: scientific basis and clinical role. Orthopedics. 1993; 16,5, 541- 547. 3. Fuchs B., Berlien H.P., Phillip C.: Lasers in medicine. Arzt1 Fortbild Quahtatssich 1999; 93,4, 259-266. 4. Knappe V., Frank F., Rohde E.: Principles of lasers and biophotonic effects. Photomed Laser Surg. 2004; 22,5, 411-417. 5. Mika T.: Fizykoterapia. Wydawnictwo Lekarskie PZWL Warszawa 1999; 133-151. 6. Reddy G.K.: Biological basis and clinical role of low-intensity lasers in biology and medicine. J. Clin. Laser Med Surg. 2004; 22,2, 141-150. 7. Shaffer B.: Scientific basis of laser energy. Clin. Sports Med. 2002; 21,4,: 585-598. 8. SieroD A. [Red]: Zastosowanie póB magnetycznych w medycynie. Alpha medica - press. Bielsko - BiaBa 2002; 39-106. 9. SieroD A.: Lasery w medycynie. Ogólnopolski Przegld Medyczny 2005; 11; 42-43. 10.SieroD A., Adamek M., Cie[lar G.: Mechanizm dziaBania lasera niskoenergetycznego na organizmy |ywe - wBasna interpretacja. Baln. Pol. Tom XXXVII, zeszyt 1 rok 1995; 48-55. 11.SieroD A., Adamek M., Cie[lar G., Grzesik P.: Laseroterapia. Reumatologia. XXIX, 2. 1991. 192-195. 12.SieroD A., Cie[lar G., Adamek M.: Magnetoterapia i laseroterapia niskoenergetyczna. Zl. Akad. Med. Katowice. 1993; 435-440. 13.SieroD A., JagodziDski L., Stanek A., Puszer M., Zlusarczyk K.: Zastosowanie laserów w praktyce lekarskiej. Gabinet Prywatny, 11, (88). 2001; 14-17. 14.Stern S.M.: Applicatios of lasers in medicine: the 1990s&beyond. J. Clin. Eng. 1992; 17,5, :391-397. 15.StraburzyDski G., StraburzyDska - Lupa A.: Medycyna fizykalna. Wydawnictwo Lekarskie PZWL 1997; 276-289.

Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
2006 02 800 metrów rehabilitacji
2006 02 Qt ISO Maker–moja pierwsza aplikacja w Qt [Programowanie]
2006 02 Zespol bolesnego barku hemiplegika
SIMR MAT1 EGZ 2006 02 08a rozw
SIMR MAT1 EGZ 2006 02 01b rozw
2006 02 Wyposażamy od A do Z
2006 02 Czy udar mózgu można mierzyć
2006 02 06 Egzamin
2006 02 Wygodnie mieszkać aktywnie żyć
2006 02 Private Roads Test An Easy Vpn with Ssl Explorer
2006 02 Podstawy farmakologicznego leczenia spastyczności
2006 02 Tworzenie aplikacji dla Sony PlayStation Portable [Programowanie]
2006 02 Widzieć gdzie będzie krążek
2006 02 Program koncepcyjny
2006 02 Materace przeciwodleżynowe

więcej podobnych podstron