518321683

1.2. Trójwymiarowe rozumienie choroby

Niemiecki filozof Hans Georg Gadamer twierdził, że choroba jest specyficznym „przypadkiem” w życiu człowieka [1] chociażby z tego względu, że greckie słowo symptom (przypadek) było używane przez Greków do opisu i pomiaru choroby. Podobnie, jak w życiu jednostki tak i w życiu społecznym choroba jest wyjątkową rzeczywistością, implikującą złożone sekwencje znaczących praktyk. Pojęcie choroby w dyskursie nauk społecznych jest polisemiczne jednak podstawowe znaczenia konstytuują się w oparciu o wprowadzenie rozróżnienie na disease, illness i sickness [2], [3], Pierwsze z tych pojęć zalicza się do modelu biomedycznego, spokrewnionego z kulturą klinicznej racjonalności. Medyczne pojęcie choroby odnosi się do struktury ludzkiego organizmu i jego funkcjonowania na poszczególnych poziomach, takich jak genom, komórka czy tkanka. Rozpoznanie stanu organizmu, jako choroby dokonuje się w oparciu o Międzynarodową Klasyfikację Chorób, określającą normy dla poszczególnych zjawisk patologicznych. Efektem ubocznym tej klasyfikacji jest wynikający z niej podział na ludzi chorych i zdrowych, który pozostaje zależny od medycznego stylu interpretatywnego i interpetatora, jakim jest lekarz [3], M. Focault zauważa, że w rozwoju spojrzenia klinicznego koncepcja choroby była skorelowana z istniejącym wówczas porządkiem społecznym i jego wartościami. Klasyfikowanie choroby dostarcza przestrzeni, w której choroba istnieje, jest procesem lokalizowania choroby w ciele. Disease jako modus funkcjonowania ciała, w jego wymiarze biologicznym, oznacza uznanie:

-    organicznej kondycji ciała, na którą nie mają wpływu czynniki ludzkie, traktowane tym samym jako nieistotne elementy zmiany;

-choroby jako stanu tymczasowego, który może zostać poddany działaniom terapeutycznym ze strony medycyny;

-    doświadczania przez jednostkę choroby, powodującego podanie się terapii;

-leczenie choroby po ukazaniu się i odczytaniu symptomów, działania medycyny mają charakter działań reaktywnych;

-leczenia prowadzonego w specjalnych warunkach medycznych, z dala od środowiska, w którym wystąpiła.

Wraz ze zmianą paradygmatu w naukach medycznych i intensywnego rozwoju nauk o zdrowiu, jaki miał miejsce po II wojnie światowej [4] pojęcie disease zaczęto zastępować

18