1464646955

B. Kożuch, A. Kożuch, Podstawy organizacji i zarządzania

- ogólne metody organizatorskie - metoda diagnostyczna, metoda prognostyczna, cykl działania organizacyjnego;

- metody realizacji ogólnych funkcji zarządzania, np. metoda planowania, metoda kontrolowania.

W zarządzaniu dominują adaptowane metody badań, przy czym można tu wyróżnić empiryczną strategię badawczą, metody badania i organizowania pracy oraz metody projektowania procesów i struktur. Empiryczna strategia badawcza stosowana do analizy, opisu i diagnozy zaczerpnięta została z metodologii nauk społecznych. Należą tutaj takie sposoby i techniki, jak: obserwacja zwykła i kontrolowana, ciągła i nieciągła, wywiad bezpośredni i standaryzowany, analiza dokumentów organizacyjnych, kwestionariusze. Ze statystyki matematycznej natomiast przejęta została obserwacja migawkowa oraz metody opracowywania wyników.

Druga grupa metod zaadaptowana została z matematyki, informatyki, cybernetyki i nauk technicznych, np. kwantytatywne metody analityczne, diagnostyczne, prognostyczne, programowanie, modelowanie i symulacje, sterowanie procesami, metody taksonomiczne, analiza czynnikowa. Z kolei metoda analizy systemowej organizacji została przejęta z inżynierii systemów, metody heurystyczne (np. algorytm wynalazku, analogie, burza mózgów) z psychologii, podobnie jak zarządzanie przez zmianę i rozwój oraz badanie w działaniu.

Inna często stosowana metoda - studium przypadku - została zaczerpnięta z nauk prawnych (sądownictwo). Wykorzystywane są także metody ogólne: rzadziej, bo głównie w nurcie logiczno-matematycznym i cybernetycznym, stosowana jest dedukcja, czyli wnioskowanie zgodne z kierunkiem wynikania logicznego. Znacznie częściej badacze posługują się indukcją (zwłaszcza niezupełną), czyli wnioskowaniem uogólniającym, tj. formułowaniem praw ogólnych na podstawie empirycznie stwierdzonych faktów.

Do metod własnych teorii zarządzania należą werbalne metody opisowe, koncepcje badań, sposoby formułowania problemów i hipotez oraz wyjaśniania zjawisk, procesów i zdarzeń. Metody dyscypliny naukowej, jaką jest zarządzanie, nie należy mylić z metodami i technikami zarządzania.

W świetle zaprezentowanych rozważań można przedstawić definicję zarządzania jako dyscypliny naukowej z podkreśleniem jej celu, przedmiotu i metody.

Nauka o organizacji i zarządzaniu, to dyscyplina naukowa zajmująca się zorganizowanym działaniem ludzi, przy czym głównym obiektem badań jest zarządzanie organizacjami funkcjonującymi w różnych sferach życia gospodarczego i publicznego. Celem tej nauki jest diagnozowanie, wyjaśnianie i prognozowanie istniejących prawidłowości oraz tendencji zmian w zarządzaniu. Rozpatruje ona zatem obiekt badań z punktu widzenia sprawności jego funkcjonowania jako całości, a także poszczególnych podsystemów. Posługuje się metodami adaptowanymi z innych dyscyplin naukowych, głównie nauk społecznych, ale też wypracowuje oryginalne metody badawcze.