1950083369

ANALIZY

podmiotami. Trudno bowiem wyobrazić sobie obecnie realną perspektywę członkostwa Ukrainy w UE. Szczególnie iż brakuje woli po stronie tzw. „starej 15-tki”. Zresztą także nad Dnieprem integracja ze wspólnotą euroatlantycką (większość członków UE równocześnie należy do NATO) nie spotyka się z entuzjastyczną reakcją ani elit politycznych, ani społeczeństwa⁵⁹.

Z moskiewskiej perspektywy ewentualna integracja Ukrainy z UE to najpoważniejsze zagrożenie. Nie powinno zaskakiwać, iż projekt Unii Celnej i próba przyciągnięcia do niej Kijowa to sposób na utrudnienie, jeśli nie zablokowanie wschodniego wektora Unii Europejskiej. Ujmując sprawę konkretniej, wypada stwierdzić, iż rosyjskie elity polityczne uznają za zagrożenie dla swoich kluczowych interesów na obszarze „bliskiej zagranicy” Partnerstwo Wschodnie. Potwierdza to opinia Marcina Kaczmarskiego, który napisał, iż: Z punktu widzenia Rosji kraje obejmowane przez inicjatywą Partnerstwa mają znaczenie strategiczne i są traktowane jako naturalna strefa wpływów. (...) W wymiarze ekonomicznym stanowią główny obszar rosyjskiej ekspansji gospodarczej. W kontekście energetycznym region jest kluczowym obszarem tranzytowym dla dostaw ropy naftowej i gazu ziemnego do państw UE. W sferze politycznej częściowa reintegracja obszaru poradzieckiego oraz

⁵⁹ Por. A. Shaposhnikov, Union with Russia?. „Duel Amical" 25 V 2013 [za:] http://duelamical.eu/en/content/union-with-russia. dokument pobrany 3 czerwca 2013.

prymat w regionie stanowi jeden z dwóch głównych celów rosyjskiej strategii pozimnowojennej oraz istotne źródło prestiżu mocarstwowego. Takie znaczenie powoduje, że kraje Partnerstwa Wschodniego postrzegane są przez pryzmat geopolityczny i obecność na tym obszarze innych aktorów jest traktowana co najmniej ze sceptycyzmem .

Podsumowując ten wątek, należy stwierdzić, iż projekt Unii Euroazjatyckiej można w pierwszej kolejności postrzegać jako polityczny instrument mający na celu powstrzymanie aktywności UE na terenie WNP.

Gaz a Unia Celna

Zagadnieniem, które w kontekście Unii Celnej należy rozpatrzyć z równą uwagą jak obawy Moskwy przed nadmierną aktywnością jednoczącej się Europy, jest kwestia o charakterze gospodarczym. Otóż margines swobody strony ukraińskiej ogranicza także będąca swoistym leitmotivem relacji ukraińsko-rosyjskich sprawa opłat za gaz. Cena „niebieskiego paliwa” dostarczanego do poszczególnych państw, podobnie jak trasy jego przesyłu i związane z nimi opłaty za tranzyt, to zbiór narzędzi niezwykle często i już od “Cyt. za: M. Kaczmarski, Partnerstwo Wschodnie a Rosja [w:] Między sąsiedztwem a integracją. Założenia, funkcjonowanie i perspektywy Partnerstwa Wschodniego Unii Europejskiej, pod red. A Szeptyckiego, Warszawa 2011, s. 311.