1999020751

STANISŁAW KONCZAK.

Zarys klimatologii obszaru bałtyckiego.

(Aperęu sur la climatologie de la Balłique).

1. CECHY KLIMATU BAŁTYCKIEGO.

W świetle historii rozwoju kuli ziemskiej klimat pewnego obszaru przedstawia tylko obraz chwilowy. Bałtyk również przechodził różne koleje; dzisiejszy jego obraz klimatyczny jest przejściowym, choć zmiany są tak powolne i nie wymierne, że nie potrafimy wykazać ich liczbowo. Mamy świadectwa innych klimatów na obszarze Bałtyku.

Pomijając starsze epoki geologiczne, których przemiany klimatyczne w tak przekonywujący sposób zobrazowali W.KoppeniA.We-g e n e r, wiemy że w dyluwium, panowały w Europie środkowej i północnej, pokrytej lodowcami północnymi, inne warunki klimatyczne niż dzisiejsze. OileKoppen i Wegener słusznie rozumują, to epokę lodowcową mamy do zawdzięczenia przejściowemu zbliżeniu się północnego bieguna ziemi do Europy północnej i nasunięciu się z nim czaszy lodowej. Twierdzą oni bowiem, że na ziemi stale się utrzymują zasadnicze strefy klimatyczne, a tylko na skutek przechylania się osi ziemskiej, czy też częściowo wędrówek kontynentów, poszczególne części kuli ziemskiej dostają się w tę lub inną strefę klimatyczną.

Po dyluwialnym pobycie Europy północnej w pobliżu bieguna i po odsunięciu się potem tegoż na północ, Bałtyk przechodził jeszcze inne koleje, uwalniając się od ciężaru lodu, wypiętrzając się, to znów obniżając, a każdorazowo związane z tym były inne warunki klimatyczne, choćby tylko w funkcji wyniesienia nad poziom morza.

Wszyscy wybitniejsi klimatolodzy zgodnie z geologami stwierdzają istnienie w Europie północnej w epoce polodowcowej kilku faz klimatycznych, różnie je tylko nazywają. Po tak zwanym okresie