1999020747

STANISŁAW KONCZAK.

Zarys hydrografii Bałtyku.

(Aperęu sur l’hydrographie de la Baltięue).

W S T Ę P.

Morze Bałtyckie posiada wszelkie cechy morza śródlądowego; wrzyna się głęboko w kontynent północno-europejski, łącząc się bardzo wąskimi cieśninami Bełtów i Sundu z oceanem, jest nie głębokie, posiada bardzo słabo zaznaczone przypływy i odpływy. Ponadto zaznacza się w nim bardzo wyraźne uwarstwienie wody; zasolenie jest znacznie mniejsze niż w oceanie, a stosunki termiczne bardzo przypominają warunki panujące w jeziorach. Razem z morzem Północnym, którego jest jakoby utworem bocznym, tworzy północno-europejskie morze śródziemne.

Gdyby nie bardzo nikłe połączenie z oceanem, możnaby uważać Bałtyk za wielkie jezioro, podobne do jednego z kompleksu wielkich jezior kanadyjskich; wypiętrzenie dna o 50 metrów rozbiłoby go tak samo na kilka oddzielnych niecek.

De Martonne wskazuje na bardzo wielkie podobieństwa między Bałtykiem i tarczą bałtycką z jednej strony, a kompleksem jezior kanadyjskich i tarczą kanadyjską z drugiej strony; podobnie są położone w depresji peryferycznej na granicy tarczy archaicznej i otoczek paleozoicznych, podobne mają wymiary, głębokości, fazy rozwoju czwartorzędowego a nawet klimat. De Mart o n n e widzi nawet symboliczny pomost: depresje barometryczne pow^rstają nad jeziorami kanadyjskimi a giną nad Bałtykiem...

nyeh intrakontynentalnych z jednym dostępem do oceanu i maksymalnym nasileniem wpływów kontynentalnych na wodostan i zasolenie

1

Przegląd Geograficzny, t. XVI, 1936