1999020797

(15) KLIMATOLOGIA OBSZARU BAŁTYCKIEGO 77

Finlandia ma na północy średnią stycznia — 10°, podczas gdy na wybrzeżu Oceanu Lodowatego temperatura wynosi wtedy tylko —6“ i zlodzenie nie następuje nigdy. Latem temperatury we wnętrzu kraju mogą dojść do -j- 30°, choć w ciągu całego roku zdarzają się przymrozki. Finlandia jest po Norwegii najcieplejszym krajem na tej szerokości geograficznej. Wiatry i prądy morskie sprawiają, że fiński brzeg Botniku jest latem cieplejszy od szwedzkiego. Najzimniejszym miesiącem jest luty; zaznacza się to wyraźnie na wybrzeżu Bałtyku i na wyspach. Marzec jest jeszcze zimny, w kwietniu następuje szybki wzrost temperatury. W czerwcu jeszcze oddziaływa masa wody Bałtyku ochładzająco. Najcieplej jest w lipcu; w sierpniu najcieplej jest u brzegów zatoki fińskiej (-+- 15°). Izotermy jesienne biegną wzdłuż wybrzeży.

Estonia i Łotwa. Izotermy miesięcy zimowych mają przebieg południkowy; gradient termiczny jest skierowany do wnętrza lądu i dość duży. W styczniu i lutym temperatury średnie strefy przybrzeżnej i wysp od strony morza wynoszą od — 2° do — 3°, a stacje meteorologiczne, leżące na południku jeziora Pejpus notują już —6° wzgl. —8°. Latem przebieg izoterm jest z SW na NE: wybrzeża mają + 16°, wnętrze kraju -f 18°.

Brzeg południowy Bałtyku — niemiecki i polski. W styczniu na brzegu południowym Bałtyku przebiegają i w^rychodzą pod znacznym kątem na morze izotermy od —3° do + 1°, przy czym izoterma —2° biegnie od Królewca wzdłuż brzegu wschodniego Bałtyku, sięgając na północ aż do Alandów, potem wraca do Szwecji południowej. Nad basenem Gotlandzkim i Bornholmskim mamy obszar zamknięty izotermą 0". W lipcu na wybrzeżu południowem przebiegają równoleżnikowe izotermy +17° i + 18°, a nad basen Gotlandzki sięga od północy zatoka izotermy + 10".

I z o a m p 1 i t u d y: Z krótkiego studium przebiegu temperatur średnich możemy od razu wyodrębnić obszary o dużych skrajnościach temperatury powietrza: Laponia i Szwecja środkowa, dalej obszar Bałtyku z najmniejszymi wahaniami (Dania) wreszcie obszary przejściowe, dające się zróżnicować innymi zależnościami termicznymi na dzielnice klimatyczne. Mapa średnich izoamplitud rocznych temperatury obszaru bałtyckiego (fig. 3a) przypomina rozkładem izarytm mapę izoterm stycznia; tak samo izoamplitudy biegną na granicy półwyspu skandynawskiego i morza Bałtyckiego. Najmniejsze wartości izoamplitud, 10°, mają wybrzeża norweskie, czyli dzielnica klimatu oceaniczne-