2181686942

Muzeum Wsi Lubelskiej

zek z ziemią. Stanowi ona niezbędny czynnik produkcji, zapewnia identyczność miejsca pracy i zamieszkania rodziny, która tworzy załogę gospodarstwa, prowadzącą wspólne gospodarstwo domowe. Rodzina oraz jej gospodarstwo rolne i domowe tworzą podstawową triadę chłopskiej aksjologii, która jest połączona pracą jako czynnikiem więziotwórczyin. Najbardziej trwałym komponentem tej triady jest gospodarstwo rolne dzięki trwałości ziem. Ciągłość gospodarstw jest czynnikiem stabilizującym i organizującym nie tylko życie jednostek i rodzin, lecz również grup społecznych i całego agrocentryczncgo systemu kulturowego.

W zakresie sku uktuiy i funkcjonowania rodziny chłopskiej życiu seksualnemu nie przyznawano samoistnej wartości ani przed, ani po ślubie. Norma miłości nie była nie-zbędna do egzystencji rodziny chłopskiej. Rolę tę spełniała norma "szacunku" jako bardziej zobiektywizowana, a co za tym idzie - pod-legająca rodzinnej i społecznej kontroli. Wzrost znaczenia miłości i doboru seksualnego następuje wraz z procesami indywidualizacji i pod wpływem procesów egzogennych.

Małżeństwo na wsi nigdy nic było, i nie jest nadal, wyłącznie sprawą dwojga ludzi. Stanowi ono problem społeczny w znacznie większym stopniu niż w innych typach społeczności. Wiąże się to z przyszłością gospodarstw i stanem posiadania poszczególnych rodzin. Istniał społeczny obowiązek zawarcia małżeństwa. Domagała się tego nic tylko rodzina, lecz również społec zność lokalna, o ile nic zachodziła ku temu przeszkoda fizyczna lub duchowa. Wyjątek stanowili ci, którzy wybierali stan duchowny.

System wartościowania kandydatów do małżeństwa brał pod uwagę stan posiadania ziemi i wysokość przewidywanego posagu. Dobór następował na zasadzie endoga-miczności wynikał z decyzji bardziej rodzinnych niż indywidualnych. Miłość przychodziła później lub nic przychodziła wcale, co nic wpływało w sposób istotny na kształt rodziny chłopskiej. Za społeczny olrowiązek uznawano również posiadanie potomstwa. Znaczna liczebność dzieci miała swoje uzasadnienie m.in. w tym, że stanowiły one bezpłatne ręce do pracy w gospodarstwie. Kosztv utrzymania i edukacji bvły znikome, a duża liczba dzieci zwiększała szansę na dochowanie się spadkobiercy i następcy na gospodarstwie.

Wstrzemięźliwość w okazywaniu uczuć obowiązywała nic tylko małżonków i narzeczonych: odnosiła się rćjwnicż do relacji między rodzicami a dziećmi. Wychowanie i wy-kształcenie pojawia się jako wartość samoistna stosunkowo późno. Powodują one gruntowne przeobrażenia międzygeneracyjne. Rodzina była ze sobą połączona silnymi wię-ziami ekonomicznymi, funkcjonalnymi i solidarnościowymi (nawet w

9