68 Rzecz o ZMS - ani laurka, ani pamflet
pracy postanowiono przeznaczyć na zorganizowanie wycieczki do Francji75. Szereg przedsięwzięć dotyczyło zagospodarowania nieczynnych zakładów na Ziemiach Zachodnich. W lutym 1957 r. inicjatywą uruchomienia jednego z zakładów wystąpiła organizacja ZMS w Fabryce Narzędzi Rolniczych „Uma" w Grudziądzu wyłaniając w tym celu 100 grupę młodzieży, w tym niezbędny personel inżynieryjno-techniczny. Propozycji tej towarzyszyły określone warunki przedstawione Komisji Aktywizacji Ziem Zachodnich. Dotyczyły one zachowania w uruchamianym zakładzie całkowitego samorządu, przydziału mieszkań dla załogi i zapewnienia kredytów na ich remont i uruchomienie produkcji, zrównania zasiłków chorobowych i wynagrodzeń za urlop dla pracowników fizycznych i umysłowych, zapewnienia wynagrodzeń me niższych od przeciętnej otrzymywanej w zakładzie macierzystym Po dłuższym namyśle władze zaproponowały objęcie inicjatywą „Unii" zakładów w Gubinie i rozpoczęcie tam produkcji pomocniczego sprzętu ogrodniczego76 Z podobną inicjatywą wystąpiła 26.03 1957 r. organizacja ZMS przy Krochmalni „Toruń" deklarując pomoc w uruchomieniu na terenie województwa zielonogórskiego zakładu przetwórstwa owocowo-warzywnego lub rolno-spożywczego Grupa inicjatywna liczyła 15 osób77
Kończąc przegląd wybranych inicjatyw programowych ZMS służących rozwiązywaniu podstawowych problemów ówczesnej młodzieży należy wspomnieć o organizowaniu Uniwersytetów Robotniczych. Cenne w tym zakresie okazały się zarówno doświadczenia dawnych działaczy OMTUR jak i Towarzystwa Wiedzy Powszechnej. Pierwszy UR powstał na warszawskiej Pradze w marcu 1957 roku z inicjatywy władz dzielnicowych ZMS. Bezpośrednim organizatorem tego ambitnego przedsięwzięcia oświatowego był prof Stanisław Lewiński emerytowany nauczyciel -polonista. Wykłady z literatury polskiej, matematyki, chemii i grupy przedmiotów służących edukacji estetycznej dla 40 słuchaczy odbywały się w świetlicy Fabryki Samochodów Osobowych na Żeraniu78. Podobną placówkę zorganizowano w Jaworznie. Kwestię podnoszenia kwalifikacji zawodowych dostrzegano także w organizacjach zakładowych W Kieleckich Zakładach Wyrobow Metalowych zorganizowano kursy dokształcające dla 47 osobowej grupy młodzieży79
75 AAN. TKC ZMS. sygn. 11A/II/159. Pismo TKC ZMS do Ministerstwa Hutnictwa z 12 04 1957
76 Biuletyn TKC ZMS nr 5/57 s. 1 b - 5b
n AAN. TKC ZMS. sygn 11 A/ll/202 Pismo organizacji zakładowej ZMS przy Krochmalni "Torii" z 26 03 1957
78 AAN. TKC ZMS sygn. 11/XIII/37 Informacja o Praskim Uniwersytecie Robotniczym, s. 1
79 AAN. TKC ZMS. sygn 11A/I/630 s 7. PAP sygn 2/1382. Biuletyn Informacyjny z 11 02 1957. s. 1144