14 — Lingwistyka Konspekt 1/2014 (50)
Rosjanie w porównaniu z Anglikami znacznie intensywniej patrzą prosto w oczy rozmówcy i przyglądają się jego twarzy. Takie zachowanie nie budzi w Rosji zdziwienia ani też nie podlega dwuznacznej interpretacji.
Pełny komfort międzykulturowej komunikacji zależy również od umiejętności zachowania dystansu przestrzennego. Przestrzeganie tych zasad umożliwia rozmówcom, będącym przedstawicielami różnych narodowości, uniknąć wielu nieporozumień. Rosyjskie i angielskie strefy komunikacyjne ilustruje zamieszczona poniżej tabela11.
Przytoczne dane jednoznacznie wskazują, że rosyjska strefa komunikacyjna jest znacznie krótsza od angielskiej.
Przykładowo: Rosjanin idąc po ulicy stara się wyminąć innego pieszego na odległość 1,5-2 m.
Anglik w podobnej sytuacji stara się zachować odległość 3-4 m. Zgodnie z normami obowiązującymi w Europie rosyjską strefę komunikacyjną można określić jako zbyt krótką. Rosjanie bardzo często ujmują współrozmówcę pod rękę. Nie dziwi ich widok idących pod rękę mężczyzny i kobiety, dwóch kobiet, dwóch mężczyzn (różniących się wiekiem lub statusem społecznym). W kulturze zachodnioeuropejskiej szczególnie dwie ostatnie sytuacje budzą podejrzenie i niechęć, wśród Rosjan natomiast są one bardzo powszechne. W ich mentalności takie postępowanie jest wyrazem życzliwości, przyjaźni i troski o drugą osobę.
Różnice kulturowe przejawiają się także w różnych zachowaniach w określonych sytuacjach życiowych. Przytoczę kilka przykładów. W Rosji alkohol przyniesiony przez gości zawsze trafia na stół i podczas biesiady zbiera się ze
11 Zob. lamże, s. 105.
STREFA |
ANGLICY |
ROSJANIE |
intymna |
10-45 cm |
0-18 cm; 25 cm (w miejscu publicznym) |
personalna |
45-120 cm |
15-25 cm |
publiczna |
od 3,5 m |
od 2,5 m |