2918586902

134

RECENZJE, OMÓWIENIA, NOTY

NA KRAWĘDZI ZMIANY

dmiany: serial kontynuacyjny, epizodyczny, tradycyjny, a w ramach tego ostatniego: telenowela i sitcom), film animowany, serial animowany, teatr telewizji. Rodzaj C) współtworzą: talk show, psychozwierzenie, teleturniej, widowisko rozrywkowe (możliwe podgatunki to: variete, akademia, bene-fis, kabaret, koncert, transmisja festiwalu, widowisko muzyczne, gala, piknik, widowisko kameralne), ukryta kamera, reality show - zwane też psycho gaeshow.

Rodzaj D) współtworzą magazyny oraz debaty. Do pierwszych należą: serwis informacyjny, zwany też dziennikiem telewizyjnym (możliwe podgatunki to: dziennik ogólnoinformacyjny; serwis ekonomiczny, sportowy, lokalny, pogodowy; informator kulturalny) oraz inne magazyny telewizyjne (reportażowe, sportowe, śniadaniowe, interwencyjne, kryminalne, poradnikowe, publicystyki kulturalnej. Drugi podrodzaj tworzą właściwe debaty publicystyczne (podgatunki: salon polityczny, debata ekspercka, talk show polityczny, studio otwarte). Na rodzaj D) składają się: zwiastuny autopromocyjne, zwane t raił erami, studio oprawy, audiotele, telesprzedaż i spoty reklamowe, których licznych podgatunków dokładnie w książce nie omówiono, gdyż telewizja jedynie spoty emituje w komercyjnym czasie reklamowym, produkcją zaś zajmują się z reguły specjalistyczne firmy.

Książkę kończy niezbędna bibliografia.

Autor „Telewizyjnego pejzażu genolo-gicznego” działa w zgodzie z najlepszymi tradycjami genologii. Rodzaje, gatunki i podgatunki wyróżnia na podstawie wszechstronnej analizy, dotyczącej struktury dzieł, preferowanych treści, idei, kategorii estetycznych i sposobów oddziaływania na widza. Definiowane pojęcia gatunkowe traktuje jako typy idealne, mogące realizować się nie do końca czy też krzyżować w ramach danej realizacji. Jest świadomy nieustannej ewolucji struktury gatunkowej i wie, że niesposób opisać ją do końca. I choć niekiedy miałbym ochotę się z nim, w sprawach szczegółowych, pospierać, albo czuję lekki niedosyt - uważam recenzowaną pozycję za bardzo użyteczną. Liczę także, że jest ona tylko pierwszym rozdziałem hipotetycznej „Poetyki telewizji", którą -mam nadzieję - Jerzy Uszyński wkrótce napisze.

Wojciech Kajtoch

Marius Dragom i r (red.): TELEVI-SION ACROSS EUROPE: REGULATION POLICY AND INDEPENDENCE, Open Society Institute, Budapest, New York 2005. S. 338.

Wokół systemu medialnego w Polsce, a w szczególności wokół telewizji, zarówno publicznej jak i nadawców komercyjnych toczą się od dłuższego czasu zaognione spory. Z jednej strony są one związane z nieprzejrzystym sformułowaniem misji telewizji publicznej, jej upolitycznieniem i komercjalizacją, a także dynamicznymi zmianami, jakie nastąpiły na tym rynku w latach dziewięćdziesiątych, w tym przejściem od telewizji państwowej do publicznej oraz pojawieniem się telewizji komercyjnych.

Z drugiej strony, jak wykazuje raport przygotowany przez niezależnych ekspertów dla Open Society Institute w ramach NetWork Media Program, telewizja (przede wszystkim publiczna, ale także komercyjna) w całej Europie stoi na progu fundamentalnych przeobrażeń. Zachodzące zmiany technologiczne nie tylko zmusiły telewizję do konkurencji z nowym medium, jakim jest Internet, lecz również umożliwiły digitaliza-cję jej treści i rozwój nowych nośników audiowizualnych oraz platform cyfrowych. Wciąż rozwijające się nowoczesne systemy telekomunikacji stwarzają zarówno szanse, jak i zagrożenia, zwłaszcza dla telewizji publicznych. Autorzy raportu przygotowali 41 ogólnych rekomendacji, skierowanych do organów Unii Europejskiej, Rady Europy, Organizacji Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie oraz parlamentów i rządów państw, ustalających politykę medialną oraz zasady regulacji na szczeblu krajowym. Ponadto eksperci z każdego kraju objętego programem sformułowali szczegółowe zalecenia dla danego państwa.

Praca ta ukazuje w sposób porównawczy funkcjonowanie telewizji w wybranych krajach europejskich oraz podejmuje próby ogólnego zarysowania wybranego kierunku, w jakim powinna ona podążać. W sytuacji zmieniającej się roli telewizji publicznej i rozwoju nowych mediów raport ten jest pozycją godną bliższej uwagi, gdyż wyją-