3014255629

PRZEGLĄD BIBLIOTECZNY 1996 1 PL ISSN 0033-202X

JANUSZ KAPUŚCIK

GŁÓWNA BIBLIOTEKA LEKARSKA — WCZORAJ I DZIŚ

Referat wygłoszony dn. 25.10.1995 r. na uroczystości 50-lecia Głównej Biblioteki Lekarskiej.

Etapy rozwoju GBL. Plany na najbliższą przyszłość.

Założycielem i twórcą Biblioteki Lekarskiej był Stanisław Konopka. Powołana do życia formalnie 8.06.1945 r., podstawę prawną działalności uzyskała dopiero 5.11.1949 r. zarządzeniem Ministra Zdrowia. Tymczasowy statut z dn. 12.08.1953 r. powierzył GBL zadania biblioteki centralnej dla całej sieci bibliotek medycznych w kraju.

Do podstawowych zadań GBL należy m.in. gromadzenie całokształtu polskiego piśmiennictwa medycznego i obcego w wyborze oraz organizacja informacji o nim dla potrzeb nauki i praktyki medycznej w kraju, kształcenia i doskonalenia pracowników służby zdrowia oraz prezentacji wkładu środowiska lekarskiego do ogólnokrajowego dorobku kulturowego.

W pewnym sensie GBL jest kontynuatorką tradycji Biblioteki Centrum Wyszkolenia Sanitarnego Wojska Polskiego, która dzięki trwałym zabiegom długoletniego jej szefa ppłka S. Konopki (awans powyższy uzyskał w kwietniu 1939 r.) stała się w okresie międzywojennym największą biblioteką medyczną w Polsce. Z tych też względów ówczesne środowisko lekarskie postulowało, aby na jej bazie utworzono Główną Bibliotekę Lekarską, co znalazło m.in. wyraz w uchwale Naczelnej Izby Lekarskiej z 23.02.1937 r. Planowano nawet budowę tej biblioteki nie opodal Politechniki Warszawskiej (prowizoryczny projekt gmachu opracował architekt Edgar Norwerth — twórca Sanatorium Wojskowego w Otwocku).

Wychodząc naprzeciw tym tendencjom, S. Konopka opublikował w Lekarzu Wojskowym artykuł pt. Główna Biblioteka Lekarska i Muzeum Lekarskie, w którym proroczo pisał: „Wraz z powszechnym kierunkiem, ażeby biblioteki były nie tylko skarbnicami płodów umysłu ludzkiego, lecz również warsztatem naukowym — przyszedł czas na coraz to większe specjalizowanie się księgozbiorów (...) Najstarszy typ ogólno naukowej biblioteki — biblioteki uniwersyteckie — zaczynają się również specjalizować i wiele z nich gromadzi planowo produkcję wydawniczą z jednego lub kilku działów wiedzy. Natomiast widzimy coraz więcej bibliotek specjalnych a wśród nich przede wszystkim liczne biblioteki lekarskie”¹.

1 .Lekarz W>jsknvy~ 1937 T. 29 nr 7 s. 414.