1.4.Rolnictwo biodynamiczne
Rolnictwo biodynamiczne możemy określić jako jeden z nurtów rolnictwa ekologicznego, gdyż oba te sposoby mają wiele wspólnych cech. Poza ogólnymi zasadami ekologicznej uprawy i chowu metodę biodynamiczną wyróżnia stosowanie preparatów biodynamicznych oraz przekonanie o wpływie rytmów kosmicznych, w szczególności najbliższego nam Księżyca na wzrost i rozwój roślin.
Rolnictwo biodynamiczne opiera się na kilku fundamentalnych zasadach (Metera, 1993):
1. Świadomość człowieka, współpraca z przyrodą - oprócz praktycznych umiejętności niezbędna jest duża wiedza o przyrodzie oraz wrażliwość, dzięki której ludzie powinni ją traktować jako żywy czynnik, reagujący na ludzkie postępowanie;
2. Jak najpełniejszy obrót materią w ramach gospodarstwa - pasze wykorzystywane we własnej hodowli zwierząt, a nawóz od tych zwierząt użytkowany przy produkcji roślinnej; równowaga w uprawie roślin wyczerpujących oraz wzbogacających glebę (tzw. zielony nawóz);
3. Maksymalne wykorzystanie energii atmosfery i kosmosu (światła, ciepła, wody oraz dobowych i rocznych rytmów przyrodniczych) - w praktyce sprowadza się to do stosowania wskazówek kalendarza biodynamicznego;
4. Podstawą ożywiania gleby (nie odżywiania roślin) jest stosowanie kompostu oraz preparatów biodynamicznych, a także substancji mineralnych pochodzenia naturalnego;
5. Stosowanie zmianowania i właściwego sąsiedztwa roślin z uwzględnieniem wzajemnego wpływu roślin na siebie - oddziaływania bezpośrednie wskutek wydzielania pewnych substancji przez korzenie lub części nadziemne roślin oraz pośrednie przez wzbogacanie lub zubożanie gleby;
6. Zapewnienie optymalnych warunków zwierzętom gospodarskim - oznacza nie tylko odpowiednie warunki bytowe, ale także właściwe traktowanie i podejście do zwierząt pełne zrozumienia ich potrzeb zarówno fizycznych, jak i psychicznych.
Metoda biodynamiczna zakłada znacznie większe zaangażowanie człowieka w sprawy przyrody niż wynika to z założeń rolnictwa ekologicznego. Wyróżniają specyficzny sposób nawożenia gleby, w którym bardzo istotną role odgrywa kompost - jedyny nawóz, który można dodawać do gleby w dowolnej ilości. Nawet obornik (stosowany powszechnie w rolnictwie ekologicznym) jest tu uznawany za nawóz zbyt agresywny. Również charakterystyczne dla rolnictwa biodynamicznego jest stosowanie preparatów
biodynamicznych, które dynamizują procesy biologiczne zachodzące w obrębie gospodarstwa. Preparaty te dzielą się na następujące grupy (Szymona, 1997):
> kompostowe - umieszczane w pryzmach kompostowych, przyspieszające rozkład kompostowanego materiału oraz zwiększające przyswajalność zawartych w nim składników (preparaty z krwawnika, rumianku, pokrzywy, kory dębu, mniszka i kozłka),
> doglebowe - zwiększające aktywność i ilość pożytecznych organizmów glebowych (preparat krowieńca),
> pielęgnujące - wzmacniające rośliny uprawne i chroniące je przed niesprzyjającymi czynnikami siedliska (preparat krzemionki),
14