4640480772

ASYMETRYCZNA SYNTEZA a-AMINOKWASÓW 11

Alkilowanie enolanu litowego, tworzonego w reakcji związku heterocyklicznego z LDA (diizopropyloamidek litu), z reaktywnymi elektrofilami przebiega wydajnie w temp. — 30 °C bez potrzeby dodawania czynników aktywujących [24]. Mniej aktywne elektrofile reagują w podwyższonej temperaturze lub w obecności DMPU (l,3-dimetylo-2-okso-heksahydropirymidyna — pochodna mocznika) jako aktywatora [25] (tab. 2). Wszystkie reakcje biegną z bardzo

Tabela 2. Reakcje imidazolidynonów z reagentami elektrofilowymi Me    Me

r/

¹)^LDA    HjN CO2H

,    2) RX    if\

Ri	RX	Wydajność c%]		Lit.
PhCO	CHjI 0	90*	95*	[26]
	CH,—C \ H 0 /	75*	86*	[26]
	Ph—C \ H	85*	92*	[26]
Boc (tC4H90C0)	BrlCH^O	81*	—	[24]
Z (PhCH2OCO)	(CH3)2CHI**	59*		[24]

* Wydajność i diastereoselektywność dla homologowanego imidazo-lidynonu.

** Reakcja prowadzona z użyciem DMPU.

wysokim stopniem diastereoselektywności. Atak elektrofila następuje od strony and w stosunku do grupy r-butylowej, co jest wynikiem połączenia efektu sterycznego tej grupy z antystereoelektronowym efektem wolnych par elektronowych atomów azotu w produkcie przejściowym [26]. Diastereoselektywność reakcji alkilowania przekracza 95%. Hydroliza podstawionych imidazolidynonów do aminokwasów wymaga, niestety, drastycznych warunków (6 M HC1 w 175-185 °C), co jest pewnym ograniczeniem tej metody.

Imidazolidynony mogą być również stosowane w reakcjach kondensacji ałdolowej z aldehydami i ketonami. Finalne p-hydroksy-a-aminokwasy otrzymywane są z wysoką treo-selektywnością [26].