5332217665

Głosy o książkach

sportowej Wojtkiewiczowie zasłynęli jako znakomici trenerzy kadry Związku Sowieckiego. Podopieczne Eugeniusza - Leokadia Siemaszko i Zofia Grucowa - zdobywały tytuły mistrzyń Europy. Piłkarz ręczny Waldemar Nowicki grał w reprezentacji ZSRR zdobywając z nią tytuł mistrza świata, wicemistrza olimpijskiego w Moskwie i tytuł mistrza olimpijskiego w Seulu. W lekkiej atletyce największe sukcesy święciła Anna Kostecka-Ambraziene, rekordzistka świata w biegu na 400 m ppł. i Vilma Bardauskiene -rekordzistka świata w skoku w dal, pierwsza kobieta, która przekroczyła w skoku w dał granicę 7 metrów. Mistrzem Europy w skoku wzwyż był Kęstutis Sapko.

Drugą część książki stanowią rozmaite artykuły pióra Henryka Mażula, uprzednio publikowane w polskiej prasie wileńskiej, a nawet w krakowskim „Tempie”. W 15-tu bardzo interesujących artykułach Henryk Mażul przedstawił historię polonijnego sportu polskiego na Litwie oraz przybliżył sylwetki zasłużonych dla sportu polonijnego sportowców, szkoleniowców i działaczy. W artykule Chlubnych tradycji pomni na tle odradzania się ruchu kulturalnego mniejszości polskiej na Litwie zarysował genezę i powstanie w marcu 1990 r. Klubu Sportowego Polaków na Litwie „Polonia”. Przypomniał polskich me-

Do mety Wilię znaczonej. Sport polski Red. Henryk Mażul. Wilno 2005

dalistów olimpijskich wywodzących się z Litwy: Władysława Komara, Władysława Kozakiewicza, Elwirę Seroczyńską i Władysława Szuszkiewicza. Impulsem do powołania polskiego klubu stało się zaproszenie Towarzystwa Łączności z Polonią Zagraniczną „Polonia” do udziału w Polonijnych igrzyskach Sportowych, które z entuzjazmem zostało przyjęte przez sympatyków sportu i po raz pierwszy po II wojnie światowej 12 osobowa ekipa Polaków z Litwy wzięła udział w II Zimowych Polonijnych Igrzyskach w Zakopanem w lutym 1989 r. O organizacji zawodów sportowych celem wyłonienia reprezentacji, sukcesach sportowców w Zakopanem i powołaniu Klubu „Polonia” oraz innych polskich klubów i stowarzyszeń sportowych nad Niemnem i Wilią, udziale w I Polonijnych Mistrzostwach Świata w Piłce Nożnej w Stalowej Woli oraz sukcesach sportowych w kolejnych Polonijnych Igrzyskach Sportowych (1991,1912,1997) dowiadujemy się z artykułu Pokażemy dla Polonii, ile wilniuk warty... Kolejne artykuły przedstawiają wspaniałe biografie, nie tylko sportowe wielu znanych sportowców, działaczy i trenerów mieszkających na Litwie. Szczególnie interesują cy i barwnie przedstawiony jest artykuł Hiob z ruletką i stoperem o wybitnym działaczu polonijnym Michale Sienkiewiczu, który za namową księdza Leona Żebrowskiego pozostał na Litwie mając już zapewniony wy jazd w ramach repatriacji do Polski w 1956 r. Został, bo na Wileńszczyźnie, tak potrzebni są ludzie światli. By innym drogę oświecać... I swoją postawą mimo przeciwności losu w pełni tego dokonał, szczególnie na niwie sportowej.

Książka ma duże wartości poznawcze i stanowi jeden z bardzo istotnych etapów na drodze do pogłębienia wiedzy o kulturze fizycznej na Kresach. Wymaga jednak wielu uzupełnień, do tyczących szczególnie pierwszej części. Tradycje wychowania fizycznego i sportu w Wilnie sięgali Litwie: historia i teraźniejszość.

ją XIX w. i są związane z profesorem Uniwersytetu Wileńskiego Jędrzejem Śniadeckim. Ten wybitny lekarz, chemik, farmaceuta i publicysta w sierpniowym numerze Dziennika Wileńskiego z 1805 r. opublikował rozprawę Ofizycznym wychowaniu dzieci. W tym pierwszym polskim traktacie z teorii wychowania fizycznego profesor Uniwersytetu sformułował podstawowe prawa rządzące procesem fizycznego i psychicznego rozwoju człowieka. W naukowy sposób udowodni! potrzebę uprawiania ćwiczeń fizycznych.

Pierwszą polską organizacją ściśle sportową było Wileńskie Towarzystwo Cyklistów utworzone

Konspekt nr 4/2006 (27)